Gelişmiş yedi ülkenin kurduğu G7, Avustralya ve Avrupa Birliği (AB), Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşını enerji satışları yoluyla finanse etmesini engellemek için deniz yoluyla taşınan ham petrole varil başına 60 dolarlık tavan fiyat uygulanması konusunda anlaştı. AB, Polonya'nın destek vermesinin ardından cuma günü fiyat üzerinde anlaşmaya vardı. Aslında batılı ülkeler fiyatın daha düşük olmasını istiyor. Çünkü 30-40 dolar arası bir fiyat, Rusya'ya şu anda büyük zarar verecek tek rakam olarak ortaya çıkıyor.
60 doların Rusya'ya zarar vermemesinin en önemli göstergesi ise Ural ham petrolünün kârlı satış fiyatının 50-70 dolar arasında seyretmesi. Rusya'da ortalama üretim maliyeti 20-50 dolar arasında değişiyor. 2023 yılı bütçesinde petrolün varili için koyduğu fiyat da 70 dolar düzeyinde. Bazı yatırımcılara göre, tavan fiyat uygulaması gerçeklikten uzak bir halkla ilişkiler çabası ve bunun yaratacağı tek etki de Rusya'nın ham petrolünü satmayı reddetmesi olabilir. Yaptırımların yürürlüğe girmesiyle günlük 1.1 milyon varil Rus petrolünün küresel piyasalarda alıcı bulamayabileceği değerlendiriliyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başladığı şubatın hemen öncesinde Rusya'dan günlük ortalama 2.4 milyon varil ham petrol ve 1.4 milyon varil petrol ürünleri ithal eden Avrupa, 3 Haziran'da Rusya'dan deniz yoluyla ham petrol ve petrol ürünleri ithalatını durdurma kararı aldı.
Rus petrolünün üçüncü ülkelere taşınmasına da kısıtlamalar getiren yaptırımlar, yarın Rusya'dan deniz yoluyla ham petrol ithalatının yasaklanmasıyla devreye girecek. AB, Rusya'dan tedarikini ise 5 Şubat'ta sonlandıracak. Macaristan, Slovakya ve Çekya gibi denize kıyısı olmayan ülkeler Rusya'dan Avrupa'ya petrol taşıyan Druzhba Boru Hattı'yla petrol almaya devam edecek, ancak aldıkları petrolü diğer üye ülkelere veya üçüncü taraflara satamayacak. Suudi Arabistan ve Rusya liderliğindeki 23 petrol üreticisi ülkeden oluşan bir grup olan OPEC+, üretim politikasının bir sonraki aşamasına karar vermek için bugün toplanacak.
BULGARLAR DEVAM EDECEK
Rafinerileri yalnızca Rus ham petrolünü alacak şekilde tasarlanan Bulgaristan, 2024'ün sonuna kadar Rusya'dan deniz yoluyla ham petrol ve petrol ürünleri ithal edebilecek. Hırvatistan ise rafinerilerin yakıt üretme süreçlerinde kullandığı bir yakıt türü olan vakum gazı ithalatını 2023'ün sonuna kadar sürdürebilecek.
600 BİN VARİLE DÜŞECEK
Rus petrolüne yönelik yaptırımlar tam olarak uygulandığı takdirde, Ocak 2023 itibarıyla günlük 600 bin varillik Rus petrolünün AB'ye ulaşacağı tahmin ediliyor. Yüzde 30-40 iskontolu olarak petrol alımı yapan Çin ve Hindistan'ın indirimli Rus ham petrolü alımlarını büyük ölçüde artırmasına rağmen daha ne kadar petrol alınabileceği konusu belirsizliğini koruyor. Kasım itibarıyla günlük petrol üretiminde 2 milyon varillik kesintiye giden OPEC+ grubu, piyasadaki son gelişmeleri değerlendirmek ve uygulanacak üretim miktarını belirlemek üzere bugün toplanacak. Rusya-Ukrayna Savaşı'nın piyasalarda oluşturduğu arz endişeleriyle 7 Mart'ta 139 dolar seviyesini aşan uluslararası petrol fiyatı referans ölçütü Brent petrolün varil fiyatı, ağustostan bu yana 100 doların altında işlem görüyor. Büyük bir kesinti ile Brent petrolün varil fiyatını 90 doların üzerine çıkarabileceği belirtiliyor.
URAL-BRENT FARKI AÇILIYOR
Ural ham petrolünün fiyatı, kasım sonunda beş günlük ortalamada Brent petrolün varil başına 24.4 dolar altında gerçekleşti. Fark önceki aya göre hızla arttı. Şubattan bu yana iki petrol tipi arasında fiyat farkı hızla artmaya başladı. Ekim 2022'de Ural petrolünün ortalama fiyatı varil başına 70 dolara ulaştı. Brent petrolün varili ise 85 dolar düzeyinde.