Rekabet Kurulu, zincir marketlere 2,7 milyar liralık ceza verilen soruşturmanın devamı kapsamında, 13 teşebbüse 878,6 milyon liralık idari para cezası uygulanmasını kararlaştırıldı.
Kurulca, hızlı tüketim malları sektöründe faaliyet gösteren üretici-tedarikçi niteliğindeki 15, perakendeci niteliğindeki 5 teşebbüs hakkında Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un ihlal edilip edilmediğinin tespiti amacıyla yürütülen soruşturma tamamlandı.
Rekabet Kurumunun internet sitesinde yer alan duyuruya göre, soruşturma tarafı tedarikçiler:
Coca Cola Satış Dağıtım AŞ, Doğanay Gıda Tarım ve Hayvancılık San. Tic. AŞ, Düzey Tüketim Malları Sanayi Pazarlama ve Ticaret AŞ, Eti Gıda San. ve Tic. AŞ, Frito Lay Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ, Glaxosmithkline Tüketici Sağlığı AŞ, Haribo Şekerleme Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti, Pasifik Tüketim Ürünleri Satış ve Ticaret AŞ, Pepsi Cola Servis ve Dağıtım Ltd. Şti, Red Bull Gıda Dağıtım ve Pazarlama Ticaret Limited Şirketi, Şölen Çikolata Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ, Unmaş Unlu Mamuller Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ
Kendi ürünlerinde soruşturma tarafı perakendeciler arasında satış fiyatları ve fiyat artışları konusunda koordinasyonun sağlanması ve bu koordinasyonun sürdürülmesi, yine bu çerçevede perakendecilerin geleceğe yönelik fiyatları ve fiyat artış tarihleri gibi rekabete hassas bilgilerin paylaşımına aracılık ederek, perakende satış fiyatlarının tespiti amacına sahip "topla-dağıt karteli" niteliğindeki anlaşmalar veya uyumlu eylemlerle Kanunun 4. maddesini ihlal ettikleri belirlendi.
Teşebbüslerin, bu ihlalden perakendecilerle birlikte ve eşit derecede sorumlu olduklarına, bu nedenle idari para cezası uygulanmasına karar verildi.
Kent Gıda Maddeleri Sanayi ve Ticaret AŞ hakkında ise yeterli bulguya ulaşılamazken, firmaya idari para cezası verilmesine gerek görülmedi.
MARKETLERE İKİNCİ CEZAYA GEREK GÖRÜLMEDİ
BİM Birleşik Mağazalar AŞ, CarrefourSA Carrefour Sabancı Ticaret Merkezi AŞ, Migros Ticaret AŞ, Şok Marketler Ticaret AŞ, Yeni Mağazacılık AŞ (A101) arasında ortak tedarikçiler aracılığıyla dolaylı temaslar yoluyla fiyatların veya fiyat artışlarının koordinasyonunun sağlandığı, yine ortak tedarikçiler aracılığıyla geleceğe yönelik fiyatlar, fiyat artış tarihleri, dönemsel aktiviteler ve kampanyalar gibi rekabete hassas bilgilerin paylaşıldığı belirtildi.
Fiyat indirimine giden veya pazar genelinde fiyatların arttığı dönemde henüz fiyat artışı yapmayan perakendecilerin fiyatlarına tedarikçiler aracılığıyla müdahale edilmek suretiyle söz konusu fiyatların tüketiciler aleyhine yükseltilmesinin sağlandığı, rakip fiyatlarının yükselmemesi halinde ürün özelinde fiyat düşürme (bozma) gibi çeşitli stratejiler yoluyla teşebbüsler arasındaki danışıklılığa uyumun sürekli olarak gözetildiği saptandı.
Böylelikle adı geçen perakendecilerin satışa sundukları pek çok ürünün perakende satış fiyatlarının tespiti amacına sahip, topla-dağıt karteli niteliğindeki anlaşmalar veya uyumlu eylemlerle Kanunun 4. maddesini ihlal ettikleri belirlendi.
Bu nedenle adı geçen teşebbüslere idari para cezası uygulanması gerektiğine, ancak 2021 yılındaki Kurul kararı ile ceza verildiğinden "aynı fiilden dolayı iki kez yargılama olmaz" hukuk genel ilkesi çerçevesinde söz konusu teşebbüsler bakımından mevcut soruşturma kapsamında yeni bir idari para cezasına hükmedilmesine yer olmadığına karar verildi.
Beypazarı İçecek Pazarlama Dağ. Amb. Tur. Pet. İnş. San. ve Tic. AŞ'nin kendi ürünlerinde soruşturma tarafı perakendeciler arasında satış fiyatları ve fiyat artışları konusunda koordinasyonun sağlanması ve bu koordinasyonun sürdürülmesi, yine bu çerçevede perakendecilerin geleceğe yönelik fiyatları ve fiyat artış tarihleri gibi rekabete hassas bilgilerin paylaşımına aracılık edilmesi suretiyle perakende satış fiyatlarının tespiti amacına sahip topla-dağıt karteli niteliğindeki anlaşmalar veya uyumlu eylemlerle kanunu ihlal ettiğine ve bu ihlalden perakendeciler ile birlikte ve eşit derecede sorumlu olduğuna karar verildi.
Ancak teşebbüse bu yıl başka bir kurul kararı ile ceza verildiğinden, mevcut soruşturma kapsamında yeni bir idari para cezası uygulanmadı.
Soruşturma tarafı tedarikçilerden Coca Cola Satış Dağıtım AŞ, Doğanay Gıda Tarım ve Hayvancılık San. Tic. AŞ, Eti Gıda San. ve Tic. AŞ, Frito Lay Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ, Haribo Şekerleme Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti, Kent Gıda Maddeleri Sanayi ve Ticaret AŞ, Pasifik Tüketim Ürünleri Satış ve Ticaret AŞ, Pepsi Cola Servis ve Dağıtım Ltd. Şti, Şölen Çikolata Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ ve Unmaş Unlu Mamuller Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ'nin perakende seviyesinde faaliyet gösteren teşebbüslerin yeniden satış fiyatlarını belirlemek suretiyle de Kanunun 4. maddesini ihlal ettiği belirlenirken, bu nedenle adı geçen teşebbüslere idari para cezası verilmesi kararlaştırıldı.
Düzey Tüketim Malları Sanayi Pazarlama ve Ticaret AŞ, Red Bull Gıda Dağıtım ve Pazarlama Ticaret Limited Şirketi ve Horizon Hızlı Tüketim AŞ'nin ise Kanunu ihlal ettiklerine ilişkin yeterli bulguya ulaşılamazken, ilgili teşebbüsler hakkında idari para cezası uygulanmadı.
CEZA TUTARLARI
Soruşturma sonucunda şirketlere kesilen idari para cezaları şu şekilde:
Coca-Cola'ya 272 milyon 159 bin 349,36 lira
Eti'ye 173 milyon 263 bin 933,89 lira
Pasifik Tüketim'e 106 milyon 2 bin 255,94 lira
Pepsi'ye 92 milyon 506 bin 885,85 lira
Frito Lay'e 87 milyon 954 bin 615,82 lira
Düzey Tüketim'e 48 milyon 190 bin 12,34 lira
Red Bull'a 25 milyon 711 bin 530,05 lira
Unmaş'a 24 milyon 223 bin 8,88 lira
Şölen'e 15 milyon 680 bin 173,63 lira
Haribo'ya 10 milyon 204 bin 678,30 lira
Kent Gıda'ya 8 milyon 775 bin 984,66 lira
Glaxosmithkline Tüketici Sağlığı'na 8 milyon 424 bin 667,29 lira
Doğanay'a 5 milyon 553 bin 551,61 lira olmak üzere 878 milyon 650 bin 647,62 lira
KARTEL TESPİT EDİLDİ
Bu arada, Rekabet Kurulu, 2021 yılında 5 zincir market (BİM, A101, ŞOK, Migros, Carrefour) ve bir tedarikçi firmaya (Savola) 2,7 milyar lira idari para cezası kesmişti.
Bu soruşturma ise söz konusu soruşturmanın ikinci aşaması olarak değerlendiriliyor. Bu soruşturmada, yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda soruşturma tarafı bazı tedarikçilerin beş büyük zincir marketle fiyat artışlarına yönelik koordinasyonu sağlayarak marketlerin raf fiyatlarını belirlemeye yönelik "kartel" oluşturdukları tespit edilmiş oldu. Ayrıca, soruşturma konusu bazı teşebbüslerin marketlerdeki raf fiyatlarını doğrudan belirlemek suretiyle de Kanunu ettikleri sonucuna ulaşıldı.
SORUŞTURMANIN İKİNCİ AŞAMASI
Bu soruşturma ise söz konusu soruşturmanın ikinci aşaması olarak değerlendiriliyor. Bu soruşturmada, yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda soruşturma tarafı bazı tedarikçilerin beş büyük zincir marketle fiyat artışlarına yönelik koordinasyonu sağlayarak marketlerin raf fiyatlarını belirlemeye yönelik "kartel" oluşturdukları tespit edilmiş oldu. Ayrıca, soruşturma konusu bazı teşebbüslerin marketlerdeki raf fiyatlarını doğrudan belirlemek suretiyle de Kanunu ettikleri sonucuna ulaşıldı.