Zincir marketlerde start alan 'fiyat sabitleme' dalga dalga yayılıyor. Özellikle stok fazlasının bulunduğu, gıda, giyim, beyaz eşya, plastik gereçler gibi alanlarda da fiyat artışlarının önümüzdeki günlerde durması bekleniyor.
STOK ETİRME TELAŞI
Uzmanlara göre, marketlerde fiyat sabitleme hareketlerinin arkasında reel ekonominin stok eritme telaşı var.
Pandemi ve döviz fiyatlarındaki artışı bahane ederek 2022 başında stok biriktiren, ellerindeki ürünü de fahiş zamla satan, daha sonra akaryakıtın düşmesi, döviz kurunun stabil hareket etmesi, girdi maliyetlerinin inmesine rağmen geri adım atmayan sektörler harekete geçti.
TEKSTİL SEKTÖRÜ SIRADA
Fitilini zincir marketlerin ateşlediği 'fiyat sabitleme' diğer sektörlere de yansımaya başladı. Halkaya son olarak tekstil sektörü de dahil oldu.
Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan Kaya, "Zincir marketlerde yaşanan fiyatların sabitlenmesi konusunu bu yıl kendi sektörümüzde de göreceğiz. Fiyat etiketleri üzerindeki artışı bu yıl görmeyeceğiz. İhracatta daralma yaşadık, fiyatları sabit tutarak elimizdeki stoku eriteceğiz" diye konuştu.
BEYAZ EŞYA DA GELİYOR
Stok probleminin en ciddi yaşandığı sektörlerin başında özellikle beyaz eşya geliyor. Pandemiden sonra depoları yüksek maliyetlerle dolduran sanayiciler, navlun fiyatları da düşünce telaşa kapıldı.
2023'te TL'de değer artışı beklediklerini belirten Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği Başkanı Talha Özger ise "Bu yıl işgücü ve enerji girdi maliyetlerimizin belirginleşmesini, TL'nin değerlemesini bekliyoruz" dedi.
İŞLER TERSİNE DÖNDÜ
Pandemi döneminde, hammadde tedariki zor ve pahalıyken talebi karşılamak ve rafları dolu tutmak için normalden fazla stok tutan sanayiciler için işlerin tersine döndüğünü, iç ve dış talep düştüğü için yüksek fiyatla alınmış olan malların elde kaldığını, üreticilerin fiyatları indirmek zorunda olduğunu belirtilmişti.
STOKLAR ERİTİLECEK
İstanbul Tüccarlar Kulübü Başkanı İlker Önel de marketlerin fiyatı sabitlemesinin piyasaya olumlu yansıdığını belirterek, "Asgari ücret artışı, Kredi Garanti Fonu'nun devreye girmesi ve Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili düzenlemeler de olumlu. Bu üçü piyasaya çok ciddi anlamda sıcak para katacak. Alım gücünün artmasıyla beraber esnaf daha çok kazanacak. Aslında fiyat sabitleme ile bu süreç birbirini çok iyi tamamlayacak. O nedenle ben fiyat sabitlemenin hem süresinin uzayacağını hem de yeni sektörleri de kapsayacağını düşünüyorum" diye konuştu.
KAPASİTE ARTIŞI DÜŞÜNEN DE VAR
Bir taraftan stok eritme telaşı olurken diğer taraftan kapasite artırmayı düşünen de var. İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Güven Karaca küresel piyasalarda birçok firmanın enflasyonist dönemlerde küçülmeye gittiğini, kendilerinin ise kapasite artışı sağlayacaklarını söyledi.
Karaca, "2024 yılının ikinci yarısında küresel piyasalarda olumlu gelişmeler olacağını düşünüyorum. O gün geldiğinde optimum kapasite ile talepleri karşılama noktasında hazır olacağız" dedi.
TATLICILAR DA İNDİRDİ
Fiyat sabitleme politikasına Diyarbakır'daki tatlıcılar da katıldı. Diyarbakır Lokantacılar Kebapçılar ve Tatlıcılar Odası (DİLTO) Başkanı Haşim Elkaa, ocak ayı boyunca 2017 yılında Coğrafi İşaret Tescil Belgesi verilen 'burma kadayıf' fiyatlarında indirim ve sabitlendiğini duyurdu.
Haşim Elkaan, Coğrafi Tescil İşaret Belgesi verilen 'cevizli burma' fiyatında 40 lira indirim yapılırken 'fıstıklı burma' fiyatında ise 30 lira indirim yapıldığını söyledi.
Ocak ayı boyunca 180 ve 240 TL olan burma kadayıfın fiyatında sabitleme kararı aldıklarını belirten Elkaan, "2022 yılında esnafımızın bazı zorlukları oldu. Kullandığımız malzemelerde de fiyat yükselmeleri oldu. Hükümetimizin açıkladığı fiyat sabitleme politikası var. Biz de Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ile yapmış olduğumuz istişare neticesinde Coğrafi Tescil İşaret Belgesi almış ve Diyarbakır'ımızın iftiharı olan cevizli ve fıstıklı burma kadayıfımızın fiyatını 1 ay sabitledik. Maliyet fiyatı yükselse de 220 TL olan cevizli burma kadayıfımızı 180 TL'ye indirip 1 ay boyunca sabitledik. Bunun yanında 270 TL olan fıstıklı kadayıfımızı da bir aylığına 240 liraya indirdik" açıklamasında bulundu.