Depremin finansal piyasalar üzerindeki olumsuz etkisini azaltmak için de bir dizi önlem alındı. Önce Resmi Gazete'de yayımlanan kararla, Borsa İstanbul'daki hisse geri alımlarında stopaj vergisi yüzde 15'ten sıfıra indirildi. Borsada işlem gören şirketlere; kendi hisselerini ve iştirak hisselerini genel kurul kararına gerek olmadan yönetim kurulu kararıyla geri alım programı başlatmalarına imkân tanındı. Ardından Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) da tedbir kararları aldı. Bu kararları altı madde halinde açıkladı.
BES FONLARI DEVREDE
Alınan karlardan bazıları da Bireysel Emeklilik Sistemi'yle (BES) ilgili. Daha açık bir anlatımla depremin, borsa üzerindeki olası etkilerini azaltmak için ekonomi yönetimi BES fonlarını devre soktu ve bunun için de peşi sıra düzenlemeler yapıldı.
Hürriyet'in haberine göre SPK'nın yayınladığı kararla BES katılımcılarının, yatırım kuruluşlarına devredilecek bireysel emeklilik sözleşmelerinden kaynaklanan devlet katkısı hariç alacakları; sermaye piyasası araçlarının kredili alımı, açığa satış, ödünç alma ve verme işlemlerinde özkaynak olarak kabul edilebilecek kıymetler arasına eklendi. Aynı zamanda bu alacakların yüzde 100'ünün özkaynak olarak kabul edilmesine imkân tanındı. Yani, BES sözleşmeleri borsa işlemlerinde teminat olarak kabul edilebilecek.
YÜZDE 30'U BORSAYA
Resmi Gazete'de yayımlanan kararla da BES'te, devlet katkısı fonlarının borsaya yatırılabilecek kısmı yüzde 10'dan yüzde 30'a çıkarıldı. Tek hisseye yatırım tavanı yüzde 1'den yüzde 5'e yükseltildi. Devlet katkısı fonlarının devlet tahviline yatırım oranı yüzde 70'ten yüzde 50'ye indirildi. Yeni portföy sınırlamalarına en geç 10 gün içinde uyum sağlanması da yine tedbir kararlarında yer alıyor.
Bu kararın 10 gün içinde borsaya 10 milyar TL'lik ek kaynak getirmesi bekleniyor. Bireysel emeklilik sisteminde toplam katılımcı sayısı 14.6 milyon. Bu katılımcıların birikimlerinden oluşan fon büyüklüğü ise 387 milyar TL'ye yakın. Devlet katkısı fon tutarı da 50 milyar TL. Böylece BES'te devlet katkısı da dahil toplam fon büyüklüğü 436 milyar TL'yi buluyor.
10 GÜNLÜK SÜRE SINIRI
Düne kadar 50 milyar TL'lik devlet katkısı fonunun yüzde 10'u, yani 5 milyar TL'si, borsaya yönlendirilebiliyordu. Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (SEDDK), aldığı kararla yüzde 10'luk oran yüzde 30'a yükseltildi. Buna göre de 5 milyar TL'ye ek olarak 10 milyar TL daha borsaya yönlendirilecek. Böylece borsaya 10 milyar TL'lik yeni giriş olacak. Toplamda da BES devlet katkısı fonlarından borsaya 15 milyar TL'lik giriş sağlanacak.
Peki, bu giriş ne kadar zamanda olacak? Alınan kararlardan biri de bu süreye yönelik. Yönetmeliğe göre bu işlemin 10 gün içinde gerçekleşmesi gerekiyor. Yani, 10 gün içinde BES'ten, borsaya 10 milyar TL'lik ek kaynak girecek. BES'ten bu giriş BİST-100 endeksine pozitif etki yaratacak.