Yeni kurulacak Meclis ve hükümetin ekonomi gündemi bir hayli yoğun olacak. Asgari ücretliler, memur ve emekliye zam, esnafın ve çiftçinin prim yükünün düşürülmesi, ev kadınlarına emeklilik için prim desteği, 2024 bütçesi, Orta Vadeli Program öncelikli konuları oluşturuyor. Seçimin ardından ekonomide, çalışma hayatında ve sosyal güvenlik alanında yaşama geçirilecek bazı önemli adımlar şöyle:
EMEKLİYE EK ZAM
Çalışma Bakanlığı, 7 bin 500 liranın üzerinde aylık alan 6 milyon emeklinin aylığına ek artış verilmesine yönelik çalışmayı tamamlayacak. SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin taban maaşından itibaren aylıklarında kademeli zam oranı söz konusu olacak. Yani daha az maaş alan emekliye verilecek zam oranı daha yüksek olacak. Zam 7 bin 500-10 bin, 10 bin-15 bin, 15 bin-20 bin ve 20 bin lira üzerine kademeli olarak belirlenecek.
MİLYONLARA REFAH PAYI
Temmuz'da açıklanacak enflasyon verileriyle birlikte asgari ücretli, memur ve emeklilere enflasyonun üzerinde zam ve refah payı verilecek. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, Temmuz'dan önce toplanarak açıklanacak Haziran ayı enflasyon oranına göre zam oranını netleştirecek. Asgari ücret yüzde 30'luk artış durumunda net 11 bin 50, brüt 13 bin 10, yüzde 40 artış durumunda da net 11 bin 908, brüt 14 bin 11 lira olacak.
EN DÜŞÜK MAAŞ 22 BİN TL
Bugün 12 bin lira civarında olan en düşük memur maaşı, 22 bin liraya çıkacak. Birinci dereceye geldiği halde 3600 ek gösterge alamayan memurlara yönelik yasal düzenleme yapılacak. Birinci derecedeki bütün memurların ek gösterge düzenlemesinden yararlanması sağlanacak.
PRİM YÜKÜ DÜŞECEK
1 milyon küçük esnaf ile çiftçinin prim yükünü azaltacak düzenleme Meclis'e gelecek. Emeklilik için gerekli gün sayısı 7200'e çekilerek SSK'lılarla eşitlenecek. Emekliliği belirleyen 1261 gün kuralı değişecek. Kısmi emeklilik için prim şartı da 5400'den 4500 güne inecek.
EV KADINLARINA EMEKLİLİK DESTEĞİ
Ev kadınlarının emekliliğine destek sağlanacak, emeklilik yaşı özellikle kadınlarda çocuk sayısına göre esnetilecek. İsteğe bağlı ödenecek primlerin üçte birini devlet karşılayacak. Ev kadınları isteğe bağlı sigorta yaptırarak emeklilik hakkı kazanabildiği gibi, kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler sağlık hizmetinden ücretsiz yararlanabilecek.
ÖZEL SİGORTA PROGRAMLARI OLUŞTURULACAK
Bütün çalışanlara kaliteli, güvenceli çalışma hayatı sözü verilirken, pasif işgücü programlarına erişme imkânları artırılacak. İşsizlik Sigortası Fonu'ndan yararlanma koşulları kolaylaştırılacak.
6 MİLYON İSTİHDAM İÇİN TAM MESAİ
Gelecek 5 yıllık dönemde hedeflenen 6 milyon istihdam için, pasif işgücü programlarına erişim gü��lenecek, işsizlik sigortası fonundan yararlanma koşulları kolaylaştırılacak. İstihdamda öncelik 6 aydan daha uzun süredir işsiz olanlara verilecek.
Bu yılın sonuna kadar işsiz olanları istihdam eden özel sektör işverenlerin prime esas kazanç üst sınırına kadarki sosyal güvenlik primi işveren payını devlet karşılayacak. Parttime işlerin önü açılacak, işsizlik maaşına erişim kolaylaşacak, yeni aktif işgücü programları devreye girecek, bakım ekonomisi güçlenecek.
AİLE DESTEK SİSTEMİ BAŞLAYACAK
Dar gelirli vatandaşlara nakdi sosyal yardım, evde bakım, gıda, giyim, barınma, şartlı eğitim, sağlık destekleri olmak üzere 53 başlıkta sosyal destek sağlanırken; ilk defa gelir tamamlayıcı Aile Destek Sistemi hayata geçecek. Yeni dönemde her ailede en az bir kişiye iş imkânı sağlanırken, gelişmiş ülkelerde uygulanan vatandaşlık maaşı sistemine geçilecek.
Mevsimlik tarım işçileri gibi gruplar için özel sosyal sigorta programları oluşturulacak, sosyal güvenlik kapsamı en üst düzeye çıkarılacak. Yaşlı bakım sigortası yaşama geçirilecek. Çalışmak isteyen yaşlılar için esnek çalışma koşulları oluşturulacak. Mevsimlik tarım işçisi kadınların çalışma koşulları iyileştirilecek.
KİRACILARI KORUMA YASASI ÇIKACAK
Hükümetin kiracıları korumak için uygulamaya aldığı yüzde 25'lik tavan uygulaması Temmuz'da sona erecek. Kira artışına yasal fren çalışması Adalet Bakanlığı koordinasyonunda ilgili bakanlıkların katkılarıyla yürütülecek. Mevcut sistemde kira artışında temel alınan 12 aylık ortalamalara göre TÜFE yerine üst sınır getirilmesi de seçenekler arasında bulunuyor. Taşınmazın yaşı, metrekaresi, bulunduğu kat, konumu, niteliği dikkate alınarak bölge değerleri belirlenecek.
EKONOMİ EYLEM PLANI UYGULAMAYA GİRECEK
Ekonomi yönetimi değişirken, Ekim ayında 2024 bütçesi için hazırlıklar, ekonominin yol haritası Orta Vadeli Program çalışmaları tamamlanacak. Enflasyon ve cari açığın aşağı çekilmesi öncelikli gündem olacak.
Yeni dönemde yatırımlar hızlanacak, ekonominin çarkları kapsayıcı büyüme ile dönmeye devam edecek. Büyüme, istihdam dostu politikalar sürdürülecek, enflasyon tek haneye düşürülecek, para, maliye, gelirler ve finansal sektör politikalarında daha güçlü bir eşgüdüm sağlanacak. Enflasyonun dar gelirli vatandaşlar üzerindeki olumsuz etkisini giderecek politikalara hız kazandırılacak.
SÜPER HIZLI TREN GELİYOR
İstanbul-Ankara arası Süper Hızlı Tren (SHT) yapılacak. Yeni yapılacak hat ile 350 kilometrelik hıza ulaşılabilecek. Şu anda YHT ile yapılan seyahatler ortalama 4.5 saat sürerken, SHT ile bu süre 1 saat 20 dakikaya düşürülecek. Proje kapsamında 70'e yakın tünel, 40 civarında viyadük yapılması gerektiği hesaplanıyor. Hat tamamlandığında günde 240 bin, yılda ise 88 milyona yakın yolcu taşıma kapasitesine ulaşabilecek.
YÜZYILIN ENERJİSİ
Türkiye, dünyada 12'nci sıradaki elektrik kurulu gücünde ilk 10 ülke arasına girecek. Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin tam kapasiteyle devreye alınmasının ardından ilave nükleer santraller kurulmasına yönelik çalışmalara devam edilecek. Karadeniz doğalgazı vatandaşa ulaştırılacak. Doğalgaz ve petrol arama çalışmalarına hızla devam edilecek. Günlük 100 bin varil üretim kapasitesine sahip Gabar petrolü vatandaşla buluşturulacak.
KONUT HAMLESİ
İlk Evim, İlk İşyerim projesi kapsamında 250 bin sosyal konut inşa edilerek hak sahiplerine teslim edilirken, depremlerden etkilenen 11 ilde toplam 650 bin konut yapılacak. İlk etapta ise bir yıl içerisinde 319 bin deprem konutu hak sahiplerine teslim edilecek.
İstanbul'daki 1.5 milyon riskli yapının hızla kentsel dönüşüme girebilmesi için başlatılan 'Yarısı Bizden' kampanyası kapsamında vatandaşın evi dönüştürülerek ödeyeceği meblağın yarısı devlet tarafından karşılanacak. Başvurular 29 Mayıs tarihine kadar alınacak.