Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasası kapsamında emekli olanların yaklaşık yüzde 80'i çalışmayı tercih etti. Emekli olduktan sonra 3 şekilde çalışma imkanı bulunuyor. Bir iş yerinde SSK'lı, kendi adına iş yeri açıp Bağ-Kur'lu olarak ya da kamuda çalışılabiliyor.
Bir iş yerinde hizmet akdine dayalı olarak SSK'lı çalışanlar için emekli maaşından kesinti yapılmıyor, iş yerinden aldıkları ücret üzerinden Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ödeniyor. Emekli olup çalışanın ücretinden her ne şekilde olursa olsun eksiltme yapılamadığı gibi, ücrette kesme cezası da uygulanamıyor.
Aynı değerde bir iş nedeniyle kadın ve erkeğe farklı ücret verilemiyor. Ücretin dörtte birinden fazlası haczedilemiyor. Ücreti zamanında ödenmeyen çalışan faizini isteyebiliyor. 15 yıl 3600 prim gününü doldurup yaşını bekleyenler kıdem tazminatını talep edebiliyor. Emekli olup çalışmaya devam edenlere yönelik merak edilen bazı soruların yanıtları şöyle:
ÜCRETLERİN DİĞER ÇALIŞANLARDA OLDUĞU GİBİ BANKA KANALIYLA YATIRILMASI ŞART MI?
Evet, işveren ücretleri banka kanalıyla ödeme yükümlülüğüne tabidir. En az 5 işçisi olan işverenlerin, çalıştırdıkları işçiye o ay içinde yapacakları her türlü ödemeyi bankalar aracılığıyla yapmakla yükümlü oldukları belirtiliyor.
MAAŞI YATIRILMAYAN ÇALIŞAN İŞ GÖRMEKTEN KAÇINABİLİR Mİ?
Yasaya göre ödenme gününden itibaren 20 gün içinde mücbir bir neden dışında ücreti yatırılmayan işçi iş görmekten kaçınabilir. Ücreti zamanında ödenmediği için iş görmekten kaçınan işçinin bu nedenle iş sözleşmesi feshedilemez, işçinin yerine yeni işçi alınamaz ve yapılan işler başkasına yaptırılamaz. Ödenmeyen ücretlere mevduata uygulanan en yüksek faiz uygulanır.
ÜCRETTE İNDİRİM YAPILABİLİR Mİ?
Her türlü işte uygulanmakta olan çalışma sürelerinin yasal olarak daha aşağı sınırlara indirilmesi veya işverene düşen yasal bir yükümlülüğün yerine getirilmesi nedeniyle ya da İş Kanunu hükümlerinden herhangi birinin uygulanması sonucuna dayanılarak işçi ücretlerinden her ne şekilde olursa olsun eksiltme yapılamaz. Çalışanın aylık ücretlerinin 4'te 1'inden fazlasının haczedilemeyeceği veya başkasına devir ve temlik olunamayacağı (nafaka hariç) belirtiliyor.
GENEL TATİL GÜNLERİNDE ÇALIŞILIRSA ÜCRET NASIL ÖDENİR, ÜCRET KESME CEZASI VERİLEBİLİR Mİ?
İş Kanunu kapsamına giren iş yerlerinde çalışan işçilere, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir. İşveren sözleşmede gösterilen sebepler dışında ücret kesme cezası uygulayamaz.
AYNI İŞ YERİNDE DEVAM EDEN, YENİ POZİSYONU REDDEDERSE İŞVERENİN YAPTIRIM HAKKI DOĞAR MI?
İşveren çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı bildirerek yapabilir. Bu şekle uygun yapılmayan ve işçi tarafından 6 iş günü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler çalışanı bağlamaz. EYT kapsamında emekli olup aynı işyerinde devam edenler de aynı ya da eşdeğer pozisyonlarda çalışmaya devam ediyor.