Yeni hükümetin göreve başlamasının ardından Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek önderliğinde hazırlanan Orta Vadeli Program kapsamında tüm önlemler belirli bir takvime bağlanacak. Programda, gelir ve servet eşitsizliğinin azaltılmasından ekonomik özgürlüklerin genişletilmesine, iş gücü piyasası reformundan gıda başta olmak üzere fahiş fiyatları frenleyecek maliyet düşürücü uygulamalara, çalışanların gelirlerinin enflasyona karşı korunmasından vergi düzenlemelerine kadar birçok önemli uygulamanın ayrıntıları yer alacak. Bakan Şimşek bu hafta bankaların genel müdürleriyle bir araya gelerek, yeni ekonomi politikalarına ilişkin detayları paylaşması ve sektörün beklenti, önerilerini alması bekleniyor.
ÜÇ YILLIK YOL HARİTASI
Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, birlikte çalışacağı ekibi belirlerken diğer yandan da OVP, Orta Vadeli Mali Plan, yatırım programı için kolları sıvadı. Ekonominin yol haritası niteliğini taşıyan OVP'yle 2023-2025 dönemine ilişkin enflasyon, istihdam, büyüme, ihracat, cari açık gibi temel makro göstergeler belirlenmiş olacak. Programda, temel ekonomik büyüklükler, makro politikalar, ilkeler ve hedefler de yer alıyor. Program sektörel bazlı hedeflere yer verilirken, yatırımları canlandıracak, özel sektörün öngörülebilirliğini artıracak hedefleri de içerecek. Kamu yatırımları için yeni bir planlama yapılırken, kamuda tasarruf önlemleri artacak, dar gelirliyi korumaya adımlara öncelik verilecek.
BANKA GENEL MÜDÜRLERİYLE BULUŞACAK
Piyasaların gözü kulağı Bakan Şimşek'in atacağı adımlara, randevu trafiğine çevrildi. Bakan Şimşek bu hafta Türkiye Bankalar Birliği üyesi bankaların genel müdürleriyle bir araya geliyor. Bu görüşmede Bakan Şimşek'in yeni dönemin ekonomi politikalarına ilişkin ayrıntıları paylaşması ve sektör temsilcilerinin önerilerini dinlemesi bekleniyor. Ekonominin yol haritasında ön plana çıkması beklenen bazı önemli başlıklar şöyle:
TEK HANELİ ENFLASYON İÇİN TOPYEKÜN MÜCADELE
Tek haneye düşmesi için sıkılaştırıcı para politikası sürerken, gıda enflasyonunu frenlemek için maliyet düşürücü uygulamalar gelecek. Tarımsal üretim planlaması öncelik kazanacak. Üretim fazlası bulunan ürünlerden eksiği bulunan ürünlere geçiş desteklenecek. Arz eksiği olan stratejik hububat, bakliyat ekimi mazot, gübre, tohum desteği ve cazip alım fiyatları yoluyla teşvik edilecek. Tarımsal ürün fiyatları belirlenirken yurt içi girdi maliyetleri de dikkate alınacak. İthal girdi bağımlılığı azaltılacak.
FİNANSAL SİSTEM GÜÇLENECEK
Finansal sistem daha da güçlendirilecek. Finansal ürünlerde çeşitliliğe gidilecek. Sermaye piyasaları derinleştirilecek. Kur korumalı mevduat uygulaması kur baskısı hafifleyene kadar sürecek. Toplam borç stoku içinde döviz cinsi borçların payı azaltılacak. Borçlanmanın ortalama vadesi artırılırken, borçlanma kompozisyonunda sabit getirili ve TL cinsi enstrümanlara ağırlık verilecek. Döviz rezervleri artırılacak.
DOLAYLI VERGİ YÜKÜ HAFİFLEYECEK
Vergi oranları yeniden belirlenirken vergilerin ekonomik büyümenin yanı sıra gelir dağılımı üzerine etkisi de dikkate alınacak. Vergi türleri itibariyle dolaylı vergilerin sistemdeki ağırlığı görece azaltılacak. Vergi denetim personeli takviye edilecek. Vergi teşvikleri, muafiyetler, uzlaşma ve matrah artışı, vergi affı ve cezaları yeniden düzenlenecek. Ürün piyasası reformları kapsamında rekabet artırılacak. Girişimciliğe yönelik yasal ve idari engeller ile belirsizlikler son bulacak. Lisans ve izin sistemi sadeleştirilecek.
ÜCRETLER VERGİ AVANTAJI SAĞLANACAK
Gelir eşitsizliğine yol açan uygulamalar tespit edilecek ve yeniden düzenlenecek. Vergi, sübvansiyonlar ve miras hukuku gözden geçirilecek. Enflasyonun çalışan kesim üzerinde tahribat yapması her zaman olduğu gibi önlenecek, hatta refah payı ile telafi edici tedbirler de alınacak. Ücretlerin Gelir Vergisi Kanunu'ndaki 2. dilime girmesi önlenecek. Şirketlere, girişimcilere yönelik muafiyet, teşvikler ile alt gelir gruplarına yönelik sosyal yardımlar yeniden yapılandırılacak.
İŞGÜCÜ PİYASASI REFORMU YAPILACAK
İş gücü piyasası reformları ile işgücü piyasalarının esnekliği artırılacak. İşgücü piyasaları güvenceli esneklik temelinde tasarlanacak. İş akdi tesis etme mekanizmaları şirketlerin değişik ihtiyaçlarına bağlı olarak farklılaştırılacak. Süreli iş akitleri kolaylaştırılacak. Ücretlerin belirlenmesinde ekonomik dengeler, işgücü verimliğindeki gelişmeleri gözetecek mekanizmalar geliştirilecek. İstihdam büroları gibi modellerle geçici istihdam imkanı da sağlanacak. Uzaktan çalışma yöntemleri, aktif işgücü piyasaları geliştirilecek. İşsizlik sigortasından yararlanan kişilerin aktif işgücü piyasası programlarına katılımı teşvik edilecek.
İŞVERENE BÜROKRATİK KOLAYLIK
Şirket açılış, kapanış ya da birleştirmelerindeki maliyetler ve süreler düşürülecek. Hukuk sistemi iş dünyasındaki ihtilafları hızlı ve etkin şekilde çözebilecek yapıya kavuşturulacak. Girişimcilikte özellikle gençlerde özendirilecek. Genç girişimcilere nakdi destek verilecek, vergi indirim programları uygulanacak.
İSTİHDAM KAPILARI AÇILACAK
Kadınların ve yaşlıların işgücüne katılımı artırılacak. Kreş, çocuk bakım hizmetleri yaygınlaştırılacak. Kadın istihdamını teşvik için işveren maliyetlerinde indirim yapılacak. Esnek çalışma saatleri uygulanacak. Kayıtlı istihdam özendirilirken, kayıt dışı istihdama tavizsiz yaptırım uygulanacak.
YATIRIMLARIN ÖNÜ AÇILACAK
Sürdürülebilir ekonomik büyümenin devamı için doğrudan uluslararası sermaye yatırımları artırılacak. Uluslararası sermaye yatırımları için uygun ortamın yaratılmasına yönelik politikalar izlenecek, kolaylaştırıcı yapılar tesis edilecek. Sabah'ta yer alan habere göre, teşvik edici ilave düzenlemeler yapılacak.
KAMU HARCAMALARINDA ETKİNLİK
Kamu harcamalarında verimlilik ve etkinlik esas alınacak. Kamu mali yönetimi ve ihale sistemi reforme edilecek. Kamu harcamaları kompozisyonu uzun dönemde büyümeyi olumlu etkileyecek sektörler lehine dönüştürülecek.