Merkez Bankası'ndan yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
Hafize Gaye Erkan (Başkan), Taha Çakmak, Mustafa Duman, Elif Haykır Hobikoğlu, Emrah Şener.
Para Politikası Kurulu (Kurul) politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 8,5'ten yüzde 15 düzeyine yükseltilmesine karar vermiştir.
Kurul, dezenflasyonun en kısa sürede tesisi, enflasyon beklentilerinin çıpalanması, fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın kontrol altına alınması için parasal sıkılaştırma sürecinin başlamasına karar vermiştir.
Küresel ekonomide enflasyon düşerken, halen uzun dönem ortalamalarının çok üzerinde seyretmektedir. Bu nedenle, bütün dünyada merkez bankaları enflasyonu düşürmeye yönelik tedbirler almaktadır.
Ülkemizde, yakın döneme ilişkin göstergeler enflasyonun ana eğiliminde yükselişe işaret etmektedir. Bu gelişmede yurtiçi talepteki güçlü seyir, maliyet yönlü baskılar ve hizmet enflasyonundaki katılık belirleyici olmuştur. Kurul, bu unsurlara ek olarak fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın enflasyon üzerinde ilave olumsuz etki yapacağını öngörmektedir.
Kurul politika faizini enflasyonun ana eğiliminin gerilemesini ve orta vadede yüzde 5 hedefine ulaşmasını sağlayacak parasal ve finansal koşulları oluşturacak şekilde belirleyecektir. Enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırma gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirilecektir. Enflasyon ve enflasyon eğilimine ilişkin göstergeler yakından takip edilecek ve TCMB, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir.
Parasal sıkılaştırma sürecinin başlaması ile para politikasının etkinliği artacaktır. Bununla birlikte, fiyat istikrarının sürekliliğini sağlamak hedefiyle, TCMB cari dengeyi iyileştirecek stratejik yatırımları desteklemeye devam edecektir.
Kurul, mevcut mikro- ve makroihtiyati çerçeveyi, piyasa mekanizmalarının işlevselliğini artıracak ve makro finansal istikrarı güçlendirecek şekilde sadeleştirecektir. Sadeleşme süreci, etki analizleri yapılarak kademeli olacaktır.
Kurul, kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede almaya devam edecektir.
BAKAN ŞİMŞEK'TEN AÇIKLAMA
Merkez'in faiz kararının ardından Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek açıklamalarda bulundu.
Şimşek şunları söyledi;
"Türkiye Yüzyılı'nın temel felsefesi üç kavramla somutlaşmıştır: İstikrar, Güven, Sürdürülebilirlik… Önümüzdeki dönemde izleyeceğimiz ekonomi politikamız da bu kavramlar ekseninde şekillenecek, 85 milyon vatandaşımızın ve gelecek nesillerimizin huzur ve güven içinde daha müreffeh yaşamasını sağlamayı, bireylerin ve bir bütün olarak toplumun mutluluğa ulaşmasına imkan tanıyacak ekonomik çevreyi inşa etmeyi temel vizyon edinecektir.
Refah ve kalkınma için sürdürülebilir büyüme vazgeçilmez önkoşuldur. Sürdürülebilir büyüme bir yandan yatırımlar ve istihdam artışı diğer yandan da verimlilik artışı ile sağlanır. Yatırım ve istihdam kararları için en önemli belirleyici etken öngörülebilirliktir. Finansman koşulları çok elverişli de olsa, karlılık çok cazip de görünse öngörülebilirlik olmadan kalıcı yatırım ve istihdam artışı sağlamak mümkün değildir. Öngörülebilirliği sağlayacak olan ise güvendir. Güven, ancak kurala göre politikalar uygulanarak temin edilebilir.
DOLARİZASYON BELASI
- Fiyat istikrarına odaklanan ve finansal istikrarı gözeten kurala dayalı para politikası, - Kamu kesimi mali dengesinde istikrarlı bir yapıyı ve sürdürülebilir bütçe finansmanını hedefleyen kurala dayalı öngörülebilir maliye politikası, - Piyasa ekonomisi, serbest kambiyo rejimi, dışa açık ekonomi ilkelerine dayalı politika çerçevesi Türkiye'ye çok ciddi miktarda sermaye akımı sağlayacaktır. Bu ise yatırımların ve üretimin finansmanını çok daha kolay hale getirecek, Türk lirasının yeniden istikrar kazanmasını, güvenilir bir para birimi haline gelmesini sağlayacaktır. Paramızın istikrarlı ve güvenli olması, dolarizasyon belasından kurtulmak için en etkili çözümdür.
KARARI BU ÇERÇEVEDE DEĞERLENDİRMEK GEREKİR
2002 yılından beri iktidarda olan hükümetlerimizin hükümet programlarındaki ekonomi politikalarında yer aldığı ve en son seçim beyannamemizde de ifade edildiği üzere ekonomi felsefemizin temeli; teşebbüs hürriyeti, piyasa ekonomisi, dışa açık serbest kambiyo rejimi, dalgalı kur sistemi ve enflasyon hedeflemesi modeli ilkeleri tarafından belirlenen çerçeveye dayanmaktadır. Bugün Merkez Bankası'nın aldığı kararı bu çerçevede değerlendirmek gerek."
BİR SONRAKİ TOPLANTI 20 TEMMUZ'DA
TCMB, önceki 3 toplantısında faiz oranında bir değişikliğe gitmemişti. TCMB'nin bir sonraki toplantısı 20 Temmuz'da gerçekleştirilecek.
ERKAN, FAİZ KARARI SONRASI BANKACILARLA BİR ARAYA GELECEK
Merkez Bankası faiz kararı sonrası Kurban Bayramı öncesi Gaye Erkan Türkiye Bankalar Birliği (TBB) üyeleriyle bir araya gelerek hem bankacıları dinleyecek hem de gelecek dönemin para politikaları hakkında mesajlar verecek.
2023 YILI MERKEZ BANKASI FAİZ TOPLANTILARI TAKVİMİ
Haziran ayı Para Politikası Kurulu Toplantısı dışında TCMB yılın geri kalanında 6 faiz kararı daha verecek.
20 Temmuz 2023
24 Ağustos 2023
21 Eylül 2023
26 Ekim 2023
23 Kasım 2023
21 Aralık 2023
PARASAL SIKILAŞMA SÜRECİ NE ANLAMA GELİYOR?
Merkez Bankası'nın faiz kararı metninde yer alan parasal sıkılaşma süreci merak ediliyordu. Parasal sıkılaşma süreci "Aşırı ısınan ekonomiyi yavaşlatmaya, hızlanan harcamaları kısmaya veya hızla yükselen enflasyonu frenlemeye yönelik bir para politikası" anlamına geliyor.
Parasal sıkılaşma, merkez bankalarının para arzını azaltmak veya yavaşlatmak amacıyla uyguladığı bir para politikasıdır. Bu politika genellikle, enflasyonu kontrol etmek, para biriminin değerini korumak veya finansal istikrarı sağlamak gibi amaçları yerine getirmek için kullanılır.
Parasal sıkılaşma, merkez bankalarının faiz oranlarını artırarak veya bankalara likidite sıkışıklığı yaratarak para arzını kısması yoluyla gerçekleştirilir. Faiz oranlarının yükseltilmesi, kredi talebini düşürür ve tasarrufu artırarak para arzını azaltır. Bankalara likidite sıkışıklığı yaratmak ise, bankaların ellerindeki nakit miktarını azaltır ve kredi vermelerini kısıtlar.
Parasal sıkılaşma politikası, enflasyonu kontrol altına almak için önemli bir araçtır. Ancak, yüksek faiz oranları ekonomik büyümeyi yavaşlatabilir ve işsizlik oranlarını artırabilir. Bu nedenle, merkez bankaları parasal sıkılaştırma politikasını uygularken, ekonomik aktiviteye dikkatlice bakarak dengeli bir yaklaşım izlemelidir.
FAİZ KARARI NE ANLAMA GELİYOR?
A Para Yayın Koordinatörü Özlem Doğaner, Stratejist Cüneyt Paksoy ve Ahlatcı Yatırım Şirketi Hazine Müdürü Arda Coşar A Haber canlı yayınında konu ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
İşte o açıklamalardan satır başları;
Ahlatcı Yatırım Şirketi Hazine Müdürü Arda Coşar: Piyasaların faiz artışı beklentileri oluşmuştu. Açıklanan rakam tahminlerdeki minimum rakam. Piyasa beklentilerinden çok uzak değil ortalama beklentiden biraz daha düşük kaldığını söyleyebilirim.
"KADEMELİ İLERLEYECEĞİM" DİYOR
Stratejist Cüneyt Paksoy: 15-20 bandı içerisinde bir seviyeye yükseltmesini bekliyordum. Beklentinin alt sınırıyla geldi Merkez Bankası. Piyasa beklentisi biraz daha 20'lere yakın bir seviyeydi. Ama 15 gibi bir seviyeye yükselmiş olması Merkez Bankası'nın şu mesajını verdiğini söylüyor faiz üzerinden konuşuyorsak ben ilk adımı attım tabii söylemleri de önemli olacak, ben sıkı para politikası sürecine geçtim ama hızlı bir adım atarak bir anda dinamikleri hem üretim noktasında hem finansın istikrarı noktasında çok da fazla etkileyecek bir adımla gelmek istemedi. Biraz daha kademeli ilerleyeceğim diyor.
GEÇEN AY SABİT BIRAKILMIŞTI
Politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı, geçen ayki PPK toplantısında yüzde 8.5 düzeyinde sabit bırakılmıştı.
SON ARTIRIM 2021'DE
Merkez Bankası, son faiz artırımını 18 Mart 2021'de yapmıştı. O tarihten bu yana yapılan 26 PPK toplantısının 9'unda faiz toplam 10.5 puan düşürülerek yüzde 19'dan 8.5'a indirilirken, 17'sinde faiz sabit bırakıldı. Merkez Bankası şu ana kadarki en yüksek faiz artırımını 28 Mayıs 2018'de 850 baz puanla yaptı. O tarihte politika faizi yüzde 8'den 16.5'e çıkarılmıştı. İkinci büyük faiz artırımı 13 Eylül 2018'de 625 baz puanla, üçüncü büyük artırım 28 Ocak 2014'te 550 baz puanla ve dördüncü büyük artırım ise 475 baz puanla 19 Kasım 2020'de gerçekleştirildi.
HEDEF DÜŞÜK ENFLASYON, DÜŞÜK FAİZ
Merkez Bankası para politikasının etkinliğini artıracak adımlar atacak. Yüzde 5 enflasyon hedefi stratejisi doğrultusunda Hazine ve Maliye Bakanlığı ile yüksek koordinasyonla beraber çalışacak. İşte Merkez Bankası'nın atacağı adımlar ve temel ilkeleri:
Küresel ve yurt içi gelişmeler beraber ele alınarak rasyonellik ilkesi doğrultusunda karar alınacak.
2. Merkez Bankası iletişim kanallarını güçlendirerek iktisat biliminin gereklileriyle açık ve şeffaflık içinde adımlar atacak. Böylece yerli-yabancı yatırımcılar atılacak adımların neden-niçin yapıldığını net bir şekilde görebilecek.
3. Faiz karar metninde öngörülebilirliği artıran mesajlar verilecek.
4. Merkez Bankası, uluslararası normlara uygun bir dil kullanarak yabancı yatırımcılar için güveni tesis edecek.
5. İş dünyası ve çalışma hayatı temsilcileriyle sık sık istişare toplantıları düzenlenecek
BAŞKAN ERDOĞAN'DAN FAİZ VE ENFLASYON MESAJI: GEÇMİŞTE YAPTIK YİNE YAPACAĞIZ
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Başkan Erdoğan, "Başbakanlığım döneminde enflasyonu tek haneye düşürdüğümüzde faiz 4,6'ydı, enflasyon da 6,2'ydi. O zaman yine tabi bu işleri beraber yaptık ve şimdi de Sayın Bakanımıza bunları söyledik, aynı şekilde bunu birlikte yapmalıyız. Biz o zaman "düşük faiz, düşük enflasyon" teorisiyle çalıştık. Şimdi de aynı anlayışla çalışıyorum" ifadesini kullandı.
ENFLASYONDA DÜŞÜŞ HIZLANACAK
Enflasyon Mayıs ayında 17 ayın en düşük seviyesi olarak 39,59 seviyesine çekildi. Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Merkez Bankası'nın atacağı adımlar sonrası enflasyondaki düşüşün hızlanması ve 2 yıl içinde tek haneli enflasyona ulaşılması hedefleniyor.