Kira artışlarını yüzde 25'le sınırlayan düzenleme 1 Temmuz 2024'e kadar uzatılırken, ev sahipleri bu oranın üzerinde zam yapamayacak, kiracıları zorla çıkaramayacak, tahliye davaları reddedilecek.
Kiracı kira dönemi gelince yüzde 25 artış yapacak, ancak beşinci yılını dolduran kiracılar için bu oranın üzerinde artış söz konusu olabilecek. Ev sahiplerinin yüzde 25'in üzerinde kira talebi durumunda kiracıların bunu kabul etmemesi ve ödemeleri banka hesabına yapması gerekiyor. İşte merak edilen soruların yanıtları...
EŞYALI EV İÇİN DE GEÇERLİ: Yüzde 25 artış sınırına ilişkin düzenlemede eşyalı-eşyasız ayrımı bulunmuyor.
HESABI KAPATAMAZ: Bazı ev sahipleri kiranın yatırılmadığını öne sürmek için banka hesaplarını kapatıyor. Sözleşmedeki hesabın kapatılması durumunda kiracıya yeni hesabın bildirilmesi zorunlu. Ev sahibi ısrarla paylaşmazsa kiracı PTT hesabı ile ödeme yapabilir ya da mahkemeye başvurarak ödeme yeri tayin edilmesini isteyebilir. Kesinlikle elden ve belgesiz ödeme yapılmamalı.
TADİLAT GEREKÇİSİYLE ÇIKARILIR MI?: Yeniden inşa ve imar amaçlı boşaltılan taşınmazlarda bu işlemler bittikten sonra öncelikle aynı kiracıya teklif götürülmeli. Ev sahibi taşınmazı başkasına kiraya verirse eski kiracısına 1 yıllık kira bedelini ödemek zorunda.
ARA ZAM TALEP EDİLEMEZ: Kira artışı yılda bir defa olabilir. Yüzde 25 zammın dışında artış yapılamaz. ALO 175, CİMER, Adalet Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı başta olmak üzere ilgili bütün kamu kurum ve kuruluşlarına şikayet edilebilir. Tüketici mahkemelerine başvurulabilir, dava açılabilir.
1 YILLIK SÖZLEŞME BİTİNCE ÇIKARAMAZ: 1 yıllık kira sözleşmesi bitince 'süre bitti' denilerek evden, iş yerinden kiracıyı çıkarmak mümkün değil.
Ev sahibi kiracıyı 10 yıllık sürenin sonunda yasal olarak tahliye edebilir. Bunun için de sözleşme bitiminin 3 ay öncesinde kiracıya yazılı olarak evi tahliye etmek istediğini bildirmesi gerekiyor.
KİRASINI YATIRMAYAN ÇIKARILABİLİR: Borçlar Kanunu'nun ikinci maddesine göre kiracı kira bedelini 30 gün içinde ödemek zorundadır. Bu süre içinde ödeme yapmaması durumunda icra takibi başlatılarak borçluya tebligat gönderilir.
Tebligatın ardından bir ay içinde ödeme yapılmazsa icra hukuk mahkemesinde dava açılarak kiracı tahliye edilebilir. Ev sahibi her yeni kira sözleşmesinde sınır oranında zam yapabilir. Ev sahibi kira zammını kabul etmeyen kiracıyı sözleşme bitimiyle beraber evden tahliye ettirebilir.
EV SAHİBİ OTURACAKSA: Ev sahibinin kendisi oturacaksa kiracıyı evden çıkarma hakkı bulunuyor. Ev sahibinin bunun için sulh hukuk mahkemesinde 'ihtiyaç nedeniyle tahliye davası' açması gerekiyor. Davada ihtiyacın gerçek olduğunun saptanması beklenir. Çocuğu oturacağı için kiracıyı çıkaran ev sahibi daireyi 3 yıl boyunca kiraya veremez.
EV SATILIRSA: Ev satılsa da kiracının eski sözleşmesi geçerliliğini korur. Yeni ev sahibi isterse kiracıya 6 ay süre verir, isterse sözleşmenin bitim tarihinden 1 ay içinde dava açabilir. Evi yeni alanın dava açabilmesi için burada oturacağını, ihtiyacı olduğunu ispatlaması gerekiyor.
KİRA DESTEĞİ DE VERİLECEK
Büyükşehirler başta olmak üzere kiraların çok yüksek olduğu illerde memura il ve ilçe bazında kira desteği verilecek. Merakla beklenen desteğin detayları önümüzdeki günlerde belli olacak. Fahiş fiyat artışlarıyla ilgili de adımlar atılacak. Türk Ceza Kanunu'nda yapılacak düzenlemeyle fahiş kira artışı yapan ev sahiplerine hapis ve para cezası uygulanacak. Konutların yaşı, büyüklüğü, niteliğine göre kentlerde bölge bölge değer belirlenecek.
ARABULUCU UYGULAMASI 1 EYLÜL'DE BAŞLIYOR
Devam eden kiracı ev sahibi sorunları nedeniyle 1 Eylül'den itibaren arabulucuya gidilmesi zorunlu hale geliyor. Bu tarihte kira kaynaklı ihtilafların tamamı önce arabulucuya gitmek zorunda olup daha sonra dava açılabilecek. Bu davada kira bedeli yüzde 25 sınırı uygulanmadan belirlenecek. Kira bedeli belirlenirken TÜFE 12 aylık ortalamaya göre değişim oranı, kiralanan konutun emsal bedeli esas alınıyor.