EYT düzenlemesi kapsamında 2 milyona yakın vatandaş emekliliğe hak kazanırken, aylığının düşük yatırıldığını düşünenlerden yüzlerce başvuru geldi. Sorunlu dosyalar hariç aylık hesaplamaları otomatik yapılırken, ortaya çıkan fark tüm çalışma dönemine ilişkin prime esas kazanç toplamının farklı olması, yapılan kesintilerden kaynaklanabiliyor.
Emekli aylıkları hesaplanırken; 9 Eylül 1999 öncesi, 9 Eylül 1999-1 Ekim 2008 arası, 1 Ekim 2008 sonrası olmak üzere 3 dönem esas alınıyor. Aylığı yükseltecek en kolay çözüm de yüksek prime esas kazanç oluyor. Çalışanlar emekli aylıklarını artırmak için formül ararken, merak edilen soruların yanıtları şöyle:
PRİMLERİ ASGARİ ÜCRETTEN YATANLARIN EMEKLİ AYLIĞINI ARTIRMA İMKâNI VAR MI?
Emekli aylığı hesaplanırken tüm çalışma dönemindeki prime esas kazanca bakılıyor. Ne kadar yüksek prim yatırılırsa emekli aylığı da o kadar yüksek oluyor. Hak ettiğinizden daha az aylık bağlanmaması için tüm kazançlarınızın bordroya doğru yansıması büyük önem taşıyor.
Örneğin; 18 bin lira maaşınıza karşın priminiz asgari ücretten yatıyor, kalan tutarı elden alıyorsanız emekli aylığınız da düşük olur. Primi asgari ücretten değil de bunun üzerinde kazanç üzerinden yatırma imkânı varsa emekli aylığı da yükselir.
SSK'LI OLARAK ÇALIŞANLAR İSTEĞE BAĞLI SİGORTAYLA PRİM TUTARINI ARTIRABİLİR Mİ?
İsteğe bağlı sigorta, kişilerin isteğe bağlı olarak prim ödeyerek uzun vadeli sigorta kollarına ve genel sağlık sigortasına tabi olmalarını sağlayan bir sigorta uygulamasıdır. SSK'lı olarak çalışmakla beraber ay içinde 30 günden az çalışmak ya da tam gün çalışmama koşulu bulunuyor. Dolayısıyla SSK kapsamında çalışanların ayrıca isteğe bağlı sigorta yaptırarak primini, emekli aylığını artırma imkânı bulunmuyor.
PRİM GÜNÜ DOLDUKTAN SONRA ÇALIŞMAYA DEVAM EDENLERİN EMEKLİ AYLIKLARI DÜŞER Mİ?
Prim gününü doldurduktan sonra çalışmaya devam eden herkesin emekli aylığı düşmez. Emekli aylığının çalıştıkça düşmesi her çalışanın özel durumuna göre değişiyor.
Daha önceki dönemlerde kuruma bildirilen prime esas kazançlar yüksek, prim süresini doldurduktan sonraki dönemde bildirilenler düşükse örneğin asgari ücretten yatıyorsa emekli aylığı düşer. Ancak primler hep asgari ücret ya da ona yakın seviyede yatıyorsa prim günü dolduktan sonra da asgari ücret üzerinden prim yatırmanız emekli aylığını daha fazla düşürmüyor.
YAKLAŞIK 17 YILDIR BAĞ-KUR'LU OLARAK ÇALIŞIYORUM SSK'LI OLARAK İŞE DEVAM ETMEM EMEKLİLİĞİMİ ÖNE ÇEKER Mİ, AYLIĞIMI ARTIRIR MI?
Bağ-Kur'dan emeklilik için 9000 prim gününü doldurmak gerekiyor. Özellikle küçük esnaf için prim gününün 7200'e düşürülmesi yönünde bir hazırlık var. Bu düzenlemenin yaşama geçirilmesi durumunda 1800 gün daha az primle 5 yıl erken emeklilik mümkün olacak. Prim günü eksik olan Bağ-Kur'luların SSK'dan emekli olma yoluna gitmesi hem emekliliği öne çeker hem daha avantajlı koşullarda aylık bağlatır.
SSK'dan emekli olabilmek için dilekçe verilen tarihten geriye doğru 7 yılın çoğunda SSK'lı çalışmak gerekiyor. Bu hesap takvim yılı olarak değil, prim günü üzerinden yapılıyor. Emeklilik dilekçesi verilen tarihten geriye doğru 1261 gün SSK'lı çalışan, bu sigorta kolundan emekli oluyor. İş yeri sahiplerinin de ortak olmadıkları şirketten SSK'lı olması mümkün.