Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Türkiye'de konut kredileri alanında önemli değişikliklerin yolunu açtı. İlk ev sahibi olmak isteyenlere özel olarak sunulan kredi imkanlarıyla ilgili BDDK'nın açıklamaları, konut sektöründe yeni bir dönemin başladığını gösteriyor. BDDK, ikinci konut sahibi olmak isteyen tüketiciler için kredi kullanımına sınırlamalar getirdi. Artık tapusu olan bir tüketici, yeni bir ev almak istediğinde, evin değerinin yüzde 90'ı yerine yüzde 22.5'i kadar kredi kullanabilecek. İşte detaylar...
Kamu yetkililerinin son aylarda dile getirdiği 'Konutu yatırım aracı olmaktan çıkaracağız' söyleminde ilk somut adım atıldı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), ikinci evini alacaklar için konut kredilerini sınırlandırdı. Önceki gün açıklanan kararda; "Konut kredilerinde kredi değer oranı tüketicinin kendisinin, eşinin veya 18 yaş altındaki çocuklarının en az bir konutu varsa yüzde 75 azaltılarak uygulanacak" denildi.
Bir örnekle anlatmak gerekirse; Geçmişte, 3 milyon liralık konut alan kişi, kaç mülkü olursa olsun evin değerinin yüzde 90'ı kadar kredi talebinde bulunabiliyordu. Şimdi, bir evi varsa yüzde 75 kısıtlama ile kullanabileceği kredi, evin değerinin yüzde 22.5'ine düşmüş oldu. Bu durumda alıcı 3 milyonluk evde 2 milyon 700 bin lira değil, 675 bin lira kredi çekebilecek. Peşinat olarak da 300 bin lira değil 2 milyon 325 lira ödemesi gerekecek.
Alınan yeni karar ilk kez ev alacakları etkilemeyecek. Onlar, evin değerine ve enerji sınıfına göre değişmekle birlikte yüzde 90'a kadar kredi kullanabilecek.
İŞTE BEKLENTİLER
Kararın amaçları ve konut sektörü ile tüketicilere olası etkileri şöyle sıralanabilir:
Kredi imkânının gerçek ihtiyaç sahibine dönmesi ile ev sahipliği oranının artması hedefleniyor.
Talepteki düşüşle fiyat artışının dengelenmesi planlanıyor.
Ancak sürecin uzun sürmesi durumunda satıştaki düşüşle üretimin azalması söz konusu olabilir. Bu da arz-talep dengesizliğinin büyümesine yol açar.
Yatırım için ev alanların azalması, kiralık konut sayısının düşmesine neden olabilir.
Düzenleme en çok yazlık piyasasını etkiler. Kredi sınırlaması nedeniyle, ikinci ev konumunda olan yazlıkların satışında önemli düşüşler yaşanabilir.
KREDİLİ SATIŞIN PAYI NE KADAR?
Kredilere gelen sınırlama akıllara 'Türkiye'de toplam konut satışında kredili satışın payı ne kadar?' sorusunu da getiriyor. Yanıt verelim; banka kredili satışın payı son bir yılda yüzde 10.5 ile yüzde 25.4 arasında değişti. TÜİK temmuz verilerine göre ise kredili satışın payı yüzde 13.3 ile son 7 ayın en düşük seviyesini gördü. Tüketiciler, faizdeki artış nedeniyle ağırlıklı olarak peşin ve senetle alımı seçti. Kamu bankalarının sitesinde yer alan bilgiye göre aylık faiz yüzde 2.39-2.59 bandına kadar çıktı. Özel bankalarda ise çoğunlukla yüzde 3'ün üzerinde.
İLK EVE KAMPANYA BEKLENİYOR
İKİNCİ evini alacaklar için sınırlama devreye girerken şimdi gözler yeni kampanyaya çevrildi. İlk kez ev alacaklara yapılması beklenen kampanyada detaylar henüz açıklanmadı. Beklenti ise kredi faizinin yüzde 1.20'ye kadar düşmesi, vadenin ise 15 yıla çıkması.