Devlet, ekonomik ve sağlık açısından durumu iyi olmayan yakınlarının bakımını üstlenen vatandaşlara evde bakım maaşıyla destek veriyor. Hasta, yaşlı bakımını üstlenenlere, raporla engelli olduğu tespit edilen, sosyal güvencesi olmayanlara destek ödemeleri yapılıyor.
Memur maaş katsayısına göre hesaplanan evde bakım desteği yeni zamla birlikte bu yıl 5 bin 98 liradan 7 bin 620 liraya çıkacak. Yıllık yapılan ödeme 91 bin 440 liraya ulaşacak. Gündelik bakım hizmetleri ağırlıklı olarak evde ve yakın akrabalar tarafından gerçekleştiriliyor. Evde bakım aylığı alanların sayısı 600 bini geçerken bu destekte haneye giren gelir esas alınıyor.
Haneye giren tüm gelir toplanarak evde yaşayan kişi sayısına bölünüyor. Bu bölüm sonucu kişi başı net asgari ücretin üçte ikisinden az olması gerekiyor. Eve giren gelir tutarı hesaplanırken bayram ikramiyeleri kapsama alınmıyor. Evde bakım desteği, engelli bireylerin kendisine değil, bakımını üstlenen akrabası, vasisi gibi üçüncü kişilere yapılan destektir. Evde bakım yardımından yararlanma koşulları başta olmak üzere merak edilen soruların yanıtları şöyle:
EŞİM ASGARİ ÜCRETLE ÇALIŞIYOR, ENGELLİ KUZENİME BAKARSAM EVDE BAKIM YARDIMI ALABİLİR MİYİM?
Evde bakım maaşında, haneye giren her türlü gelir toplamına bakılıyor. Kişi başına düşen ortalama gelir tutarı dikkate alınıyor. Asgari ücretin net tutarının üçte ikisinin altında geliri olan kişiler evde bakım maaşı alabiliyor. Bu tutar gelir testi raporu ile tespit ediliyor. Hanedeki akraba birey sayısı, bunların gelirinde değişiklik olduğunda bildirim zorunluluğu bulunuyor. Ayrıca bakılan kişinin ikamet adresi değiştiğinde en geç 15 gün içinde ilgili müdürlüğe bilgi verilmesi gerekiyor.
BUGÜN İTİBARIYLA EVDE BAKIM YARDIMI NE KADAR, AYLIK MI YATIRILIYOR?
Bugün itibariyle evde bakım aylığı 5 bin 98 lira olup memurlara yönelik toplu sözleşme kararıyla birlikte yeni yılda yeni maaş katsayısı ile birlikte bu tutar yaklaşık 7 bin 620 lira olacak. Bu destekten yararlanabilmek için ikametgâhınızın bulunduğu Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü ve ilçe müdürlüklerine müracaat edebilirsiniz. Başvurunun ardından bakıma ihtiyacı olanların hanesinde inceleme yapılarak il müdürlüğü onayıyla başvuru sonuçlandırılıyor. Evde bakım yardımı her ay yatırılıyor.
BU DESTEK İÇİN ENGEL ORANINA BAKILIYOR MU?
Evde bakım parası alabilmek ilk koşul engellinin en az yüzde 50 oranında engeli olduğunun sağlık kurulu raporu ile tespit edilmesi olup, "ağır engelli" ibaresinin de bulunması gerekiyor. Yüzde 50'den daha düşük bir engellilik oranının tespiti durumunda evde bakım parası ödenmiyor. Başvurunun olumsuz sonuçlanması durumunda 30 gün içinde itiraz hakkı bulunuyor. İtirazın ardından bakım hizmetleri değerlendirme heyeti karar veriyor. Heyetin kararı hangi yönde olursa olsun bağlayıcı.
YILDA İKİ DEFA VERİLEN BAYRAM İKRAMİYELERİ DE HANE HALKI GELİRİNE DAHİL EDİLİYOR MU?
Evde bakım parası alan kişinin yaşadığı evde bir emekli varsa bayram ikramiyeleri hesaba dâhil edilmiyor. İkramiye konusunda bildirim zorunluluğu bulunmuyor.
EVDE BAKIM DESTEĞİNDEN KİMLER YARARLANABİLİR?
Evde bakım yardımı, engelli vatandaşların yaşadığı fiziksel, sosyal çevreden kopmadan bakım ihtiyaçlarının ailelerinin yanında karşılanması amacıyla veriliyor. Bu destek doğrudan engelli bireylere değil bakımını üstlenen akrabası, vasisine veriliyor. Yardımlar Aile ve Sosyal Hizmetler Müdürlükleri aracılıyla yürütülüyor. Bakan kişi ile engeli bulunan arasında kan bağı bulunması koşulu bulunuyor.
Engelliye bakan herkes evde bakım parası alamıyor. Bakıma ihtiyacı olan kişilerin eşi, çocukları, çocuklarının eşleri, ana, baba ile bunların ana ve babası, torunları, torunların eşleri, kardeş ve eşya, teyze, dayı, amca ve hala gibi yakınlar alabiliyor. Üvey akrabalar da evde bakım parası alabiliyor.
EVDE BAKIM DESTEĞİ ALABİLMEK İÇİN SADECE ENGELLİ RAPORU YETER Mİ?
Bakıma ihtiyacı olan kişinin çalışmaması, emekli olmaması, nafaka bağlanmamış olması ve hane içinde kişi başına düşen gelirinin muhtaçlık sınırının altında olması gerekiyor.
BAKIM HİZMETİNİN YATILI OLMASI ZORUNLULUĞU VAR MI?
Sabah'ta yer alan habere göre, hanedeki akraba tarafından 24 saat bakım yapılması esası bulunuyor. Buna karşın Bakım Hizmetleri Değerlendirme Heyeti'nin uygun görmesi ve hanede bakımı üstlenecek başka akraba olmaması durumunda yakında ikamet eden akrabasınca en az 8 saat bakım yapılması gerekiyor.
BAKIMA İHTİYACI OLAN KİŞİ VEFAT ETTİĞİNDE ÖDENEN TUTAR İSTENİR Mİ?
Akrabasının en geç 15 gün içinde durumu il müdürlüğüne bildirmesi gerekiyor. Bildirimde bulunmayıp bakım aylığı alınmaya devam edilirse sorumlular hakkında hukuki işlem yapılır.