Türkiye, 2024'e, refahı ve halka hizmeti esas alan, öğrenciden emekliye, reel sektörden çiftçiye tüm kesimleri koruyan 11 trilyon 89 milyar liralık bütçeyle giriyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Beştepe'de 2024 Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu teklifi bilgilendirme toplantısında, "2024 bütçesi Türkiye Yüzyılı'nı inşa etme yolunda ilk bütçemizdir.
Bütçe her alanda inşa, ihya ve Türkiye'nin büyümesini önceleyen kalemleri içeriyor. İşçi, memur, emekli, esnaf, çiftçi, tüm toplum kesimlerinin ihtiyaçları gözetilerek hazırlandı" dedi. Yılmaz, temel önceliklerinin refahı artırma, depremde yıkılan şehirlerin ayağa kaldırılması, mali disiplini esas alan makro finansal ve fiyat istikrarın sağlanması, yatırım, istihdam, üretim ve ihracatı desteklemek olduğunu söyledi. Bütçeye ilişkin Yılmaz'ın sunumu ve teklifte ön plana çıkan başlıklar şöyle:
- YATIRIMA 1.6 TRİLYON TL: Kamunun yatırım ödeneği 1 trilyon 592 milyar liraya çıkarıldı. Sulama, demiryolu projeleri, havalimanı yatırımları hız kesmeden devam edecek. Bütçenin yüzde 14.4'ü yatırımlara aktarılacak.
- DEPREM İÇİN 1 TRİLYON HARCANACAK: Depremin etkilerini gidermek amacıyla kamunun yapacağı toplam harcama 1 trilyon 28 milyar lira planlandı. Bu yıl yapılan harcama 762 milyar liraya ulaşırken, 6 Şubat depremlerinin 2023 ve 2024 bütçesine etkisi 1 trilyon 790 milyar lira oldu.
- YEREL YÖNETİMLERE 859.6 MİLYAR: Bütçede, savunmaya Savunma Sanayii Destekleme Fonu'na aktarılacak tutarla birlikte 1 trilyon 133 milyar lira ayrıldı. İl özel idareleri dahil yerel yönetimlere 859.6 milyar lira ödenek ayrılırken, bu kapsamda bütçeden ayrılan pay yüzde 7.8'e çıktı.
- TARIMSAL DESTEKLER ARTACAK: Bütçede tarım destekleri 384 milyar liraya çıkarken, tarımsal destek programları için 91.6
milyar, tarım sektörü yatırım ödeneklerine 100.6 milyar, tarımsal kredi sübvansiyonu, müdahale alımları, tarımsal KİT'lerin finansmanı ve ihracat destekleri için de 191.8 milyar lira aktarılacak.
- REEL SEKTÖRE 376.5 MİLYAR: Reel sektöre gelecek yıl toplam 376.5 milyar milyarlık destek sağlanacak. Bu kapsamda, SGK işveren prim ödemeleri için 165.9 milyar, tarımsal krediler sübvansiyon desteği olarak 86 milyar, Halk Bankası esnaf kredileri sübvansiyon desteği için 30.4 milyar, mesleki eğitim kapsamında ödenen devlet katkısı için 25.2 milyar, ihracat başta olmak üzere reel sektör destekleri için 69 milyar lira ödenek ayrıldı.
- UCUZ ELEKTRİK-GAZ: Vatandaşın daha ucuz elektrik ve doğalgaz kullanabilmeleri için 2024 yılı bütçesinde yaklaşık 509 milyar lira kaynak öngörüldü. Vatandaşın 25 metreküpe kadar olan gaz kullanımı için 19 milyar liralık ödenek ayrıldı.
- 595.1 MİLYARLIK ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ: 2022 yılı Ocak ayı itibarıyla asgari ücret vergi dışı tutuldu. Bu imkandan bütün çalışanlar yararlanıyor. Bu kapsamda 2024'te 595.1 milyar lira vergi istisnası öngörülüyor.
- YÜZDE 4 BÜYÜME-267 MİLYARLIK İHRACAT: Gelecek yıl için büyüme hedefi yüzde 4 oldu. İhracatın 267 milyar dolara, turizm gelirlerinin de 52.5 milyar dolara ulaşması öngörüldü.
- 910 BİN YENİ İSTİHDAM: Gelecek yıl işsizlik oranının yüzde 10.3 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor. Orta Vadeli Program kapsamında gelecek yıl için 910 bin yeni istihdam hedefleniyor.
- 1.6 TRİLYONLA ASLAN PAYI EĞİTİME: Bütçede aslan payını 1 trilyon 90.2 milyar lirayla Milli Eğitim aldı. Sağlık hizmetleri için 779.6 milyar lira kaynak ayrıldı. Sağlık Bakanlığı ve yükseköğretim kurumları döner sermayeleri ile Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan yapılacak sağlık harcamaları da dikkate alındığında sağlık alanına ayrılan toplam kaynak 1 trilyon 650 milyar liraya ulaştı.
BÜTÇE GELİRLERİ 8.4 TRİLYON TL
Gelir Vergisi: 1 trilyon 188.9 milyar TL
Kurumlar Vergisi: 1 trilyon 275.7 milyar TL
KDV: 2 trilyon 497.7 milyar TL
ÖTV: 1 trilyon 403.9 milyar TL
Diğer vergi gelirleri: 1 trilyon 41.5 milyar TL
Vergi dışı gelirler: 1 trilyon 29.4 milyar TL
497 MİLYARLIK SOSYAL DESTEK
- Ödeme gücü olmayan vatandaşların sağlık primi giderleri: 100.5 milyar TL
- 65 yaş üstü yaşlılar, engelliler ve yakınlarına bağlanan aylıklar: 64.1 milyar TL
- Evde bakım desteği: 56.2 milyar TL
- Aile destek programı: 32 milyar TL
- Sosyal konut finansman desteği: 15 milyar TL
- Sosyal ve ekonomik destek: 12.5 milyar TL
- Elektrik tüketim desteği: 8.6 milyar TL
- Engelli eğitim taşıma gideri: 6.4 milyar TL
