Emekli aylığının miktarı prime esas kazanç, çalışma süresiyle beraber dilekçe verilen tarihe göre değişiyor. Yeni yılda enflasyon ve büyüme verileri emekli aylığını ve maaş zamları da kıdem tazminatını artıracağı için Ekim, Kasım, Aralık'ta değil 1 Ocak 2024'ten itibaren dilekçe vermek daha avantajlı olacak. İşte bu konuda merak edilen soruların yanıtları:
EMEKLİ AYLIĞIMIN YÜKSEK OLMASI İÇİN UZUN YILLAR ÇALIŞMAM, PRİM GÜNÜMÜN FAZLA OLMASI ETKİLİ Mİ?
Uzun yıllar çalışmak, prim gün sayısının yüksek olması tek başına emekli aylığını yükseltmeye yetmez. Yüksek emekli aylığı için brüt kazancın yüksek yatırılması kritik öneme sahip. Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilen matrah arttıkça emekli aylığı da artar. İki işte çalışanların ikinci iş için prim yatırması da aylığı yükseltir.
EMEKLİLİK DİLEKÇESİNİN VERİLDİĞİ TARİH AYLIK MİKTARINI YÜKSELTİR Mİ? ÖZEL SEKTÖR VE KAMU ÇALIŞANLARI İÇİN DİLEKÇE VERME TARİHLERİ DEĞİŞİYOR MU?
Emekli aylığının miktarı prime esas kazanç, çalışma süresiyle birlikte dilekçe tarihine göre de değişiyor. Bu yıl emekli olmak isteyenlerden özel sektörde çalışanların en geç 31 Aralık 2023, kamuda çalışanların 14 Ocak 2024 tarihinde dilekçe vermesi gerekiyor. Diğer yandan 2024 yılında emekli olmak isteyenlerden özel sektörde çalışanların 1 Ocak, kamu sektöründe çalışanların da 15 Ocak tarihinden sonra aylık talebinde bulunması gerekiyor.
EYT KAPSAMINDA EMEKLİLİĞE HAK KAZANMIŞ BULUNMAKTAYIM. EMEKLİLİK DİLEKÇEMİ ŞİMDİ Mİ, 2024'TE Mİ VERSEM AVANTAJLI OLUR?
Bu yıl emeklilere yüzde 30, ardından da yüzde 25 zam yapıldı. Toplam zam yüzde 62.5'e ulaştı. Şimdi dilekçe verirseniz bu artıştan yararlanacaksınız. 2024 yılında emeklilere yapılacak zam Aralık ayı enflasyonunun açıklanacağı 3 Ocak'ta netleşecek. Orta Vadeli Program'da yıl sonu enflasyon hedefi yüzde 65 olmakla birlikte tahminler yüzde 68 olacağı yönünde. Büyüme tahmini de yüzde 4 öngörülürken, gelecek yıl başvuracakların emekli aylıklarında yaklaşık yüzde 68'e yakın bir artış söz konusu olacak. Büyüme, refah payı dikkate alındığında 2024'te emekli olanlar yüzde 10'a yakın fazla aylık alacak. Sadece aylık değil, kıdem tazminatı da artacak.
TAZMİNATLAR NASIL DEĞİŞECEK?
Bugün brüt 13 bin 414 lira olan asgari ücretin yeni yılda yüzde 50'ye yakın artarak brüt 20 bin lira olması tahmin ediliyor. Bugün itibarıyla 20 yıldır asgari ücretle çalışan emekli olması durumunda 268 bin 280 lira kıdem tazminatına hak kazanıyor. Ocak ayını beklemesi durumunda alacağı kıdem tazminatı 400 bin liraya ulaşıyor, 131 bin 720 lira fark ortaya çıkıyor. Bugün itibarıyla 23 bin 490 lira olan kıdem tazminatı tavanı da (yüzde 50 artış tahminine göre) 35 bin lira civarında olacak. Yüksek maaş alanlar için de yeni yılda emeklilik dilekçesi vermek daha avantajlı olacak.
ÇOK PRİM NASIL ETKİLER?
PRİMİMİM ÇOK YÜKSEK OLMASI EMEKLİ AYLIĞIMA NASIL YANSIR?
Yüksek prim ödemesi aylığı doğrudan artırır. 2008 sonrası dönem için aylık bağlama oranı malullük, yaşlılık, ölüm sigortalarında toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için yüzde 2 uygulanıyor. Hesaplamada 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınırken, aylık bağlama oranı yüzde 90'ı geçemiyor. 2000 öncesi yüksek basamaktan prim ödeyenlerin aylığı daha yüksek olur. Ekim 2008 sonrasında aylıklar daha düşük hesaplanıyor. Emekli aylığını yükseltmek isteyen Bağ- Kur'luların ise prime esas kazançlarını yükselterek yüksek prim ödemesi gerekiyor.
