Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 500 baz puan artırarak yüzde 40'a çıkardı.
TCMB'den faiz oranlarına ilişkin yapılan duyuruda, Hafize Gaye Erkan başkanlığında toplanan Kurul'un politika faizinin yüzde 40'a çıkarılmasına karar verdiği bildirildi.
Ekim ayında bir miktar gerileyen manşet enflasyonun son Enflasyon Raporu'nda sunulan görünümle uyumlu seyrettiği belirtilen duyuruda, yurt içi talebin mevcut seviyesi, hizmet fiyatlarındaki katılık ve jeopolitik risklerin enflasyon baskılarını canlı tuttuğu aktarıldı.
Duyuruda, öte yandan, yakın döneme ilişkin göstergelerin parasal sıkılaştırmanın finansal koşullara yansımasıyla yurt içi talepteki dengelenmenin başladığına işaret etmekte olduğu kaydedildi.
Kurul'un enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarında sınırlı bir iyileşmenin başladığını da değerlendirdiği vurgulanan duyuruda, şu ifadelere yer verildi:
"Dış finansman koşullarındaki iyileşme, rezervlerde süregelen artış, talepteki dengelenmenin cari işlemler hesabına desteği ve Türk lirası varlıklara yurt içi ve yurt dışı talebin artması, döviz kuru istikrarı ve para politikasının etkinliğine güçlü katkıda bulunmaktadır. Bu çerçevede, aylık enflasyonun ana eğiliminde düşüş gözlenmektedir."
Duyuruda, Kurul'ca dezenflasyonun tesisi için gerekli parasal sıkılık düzeyine önemli ölçüde yaklaşıldığının değerlendirildiği belirtildi.
Bu çerçevede, parasal sıkılaştırma hızının yavaşlatılacağı ve sıkılaştırma adımlarının kısa bir zaman diliminde tamamlanacağı aktarılan duyuruda, fiyat istikrarının kalıcı tesisi için gerekli parasal sıkılığın ise gerektiği müddetçe sürdürüleceğinin değerlendirildiği bildirildi.
Kurul, faiz kararlarının yanı sıra parasal sıkılaştırma sürecini destekleyecek miktarsal sıkılaştırma kararları almayı sürdürecek
Duyuruda, Kurul'un mevcut mikro ve makroihtiyati çerçeveyi, piyasa mekanizmalarının işlevselliğini artıracak ve makro finansal istikrarı güçlendirecek şekilde sadeleştirdiği kaydedildi.
Kredi faizlerinin hedeflenen finansal sıkılık düzeyiyle uyumlu olduğu değerlendirilirken, Türk lirası mevduat payının artırılmasına yönelik düzenlemelerin ve parasal sıkılaşmanın, aktarım mekanizmasını güçlendirmeye ve bankacılık sisteminin fonlama kompozisyonunu iyileştirmeye devam edeceğinin öngörüldüğü belirtilen duyuruda, şu değerlendirmelere yer verildi:
"Kurul, faiz kararlarının yanı sıra, parasal sıkılaştırma sürecini destekleyecek miktarsal sıkılaştırma kararları almayı sürdürecektir. Kurul politika kararlarını, parasal sıkılaştırmanın birikimli ve gecikmeli etkilerini de dikkate alarak, enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve orta vadede yüzde 5 hedefine ulaştıracak parasal ve finansal koşulları sağlayacak şekilde belirlemeye devam edecektir. Enflasyon ve enflasyonun ana eğilimine ilişkin göstergeler yakından takip edilecek ve Kurul, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir."
Kurul'un kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede almaya devam edeceği kaydedilen duyuruda, Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti'nin 5 iş günü içinde yayımlanacağı bildirildi.
UZMAN İSİMLERDEN İLK YORUM:
Merkez Bankası'nın kararını A Haber'de değerlendiren stratejist Cüneyt Paksoy, "Merkez Bankası oldukça önemli bir adım attı. Enflasyonla mücadelede kararlı olduğunu gösterdi." dedi.
Stratejist Cüneyt Paksoy sözlerini şu şekilde sürdürdü:
Merkez Bankası oldukça önemli bir adım attı. 500 baz puanın getireceği manevra alanı kredibilite bundan sonraki aralık toplantısı dahil 2024'ün yerel seçime kadar olan süreçte dahil önemli karar. Merkez Bankası kendisine oldukça önemli bir manevra alanı kazanmış oldu. Ondan yüklemeleri adımlara devam etmiş oldu.
Fiyat endeksine da bakacağız orada da topyekün bir mücadele var. Ticaret Bakanlığının yağmış olduğu çalışmalar Merkez Bankası ile Hazine ve Maliye Bakanlığı'na destek oluyor. Reel sektörün bu sürece katılımı oldukça önemli ama Merkez Bankası'nın dinamiklerine dönersek bu kararda önemli birkaç nokta var. Faizler 40 gelerek önümüzdeki dönem gerçekleşecek enflasyona göre eğer revize edilmezse 36 hedef gösterilmişti. Hızlı bir şekilde reel getiri noktasına gelmiş oldu bu çok önemli ve kıymetli. Enflasyonla mücadele ederken sıkı para politikasının maksimum faydasını alacaktır Merkez Bankası.
Zaten sadeleştirme adımları ve diğer uyguladığı tüm adımlarla birlikte politika faizi üzerinden Merkez Bankası piyasaya ciddi sinyal veriyor ve bunun karşılığını alıyor. Bu da bu şekilde devam edecektir. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın söylediği gibi TL'nin değer kaybı sürecinden reel anlamda TL'nin dengelendiği sürece geçiş oluyor. Bu karar bu süreci destekliyor. Burada birçok şeyi denge tutmamız lazım. Üretim motivasyonu da çok önemli. Kurun sadece aşağı yönlü değil ihracatı da koruyacağı şekilde yukarı yönlü ivmesinin azaldığı dönemi anlamak çok önemli. Yani yukarı yönlü beklenmedik ya da ekstrem durumlardan uzaklaştığını görüyoruz.
BUNDAN SONRA DAHA KÜÇÜK ADIMLAR ATILABİLİR
Özlem Doğaner, "Parasal sıkılaştırma ile ilgili açıklamalar var. Bundan sonra daha küçük adımlar atılabilir. Merkez Bankası bundan sonra sıkılaştırma ile ilgili ne yapacağını piyasaya söylemiş oluyor. Sıkılaştırmada tepe noktasına çok yaklaşıldığını anlatmış oluyor verilen mesajla. Bundan sonra faiz artışı noktasında küçük bir adım atılabilir ama 2024'te sıkı duruşun devam edeceğini görüyoruz. Yine yatırımcıya hemen TL'ye dön mesajı veriliyor. Bu arada kredi kartı azami faiz oranları ve üye iş yeri azami komisyon oranları da değişmeyecek. Referans oran aralık ayı içinde aynı kalacak. Merkez Bankası ihracatçının faizini de sabitliyor." dedi.
TCMB haziranda 650, temmuzda 250, ağustosta 750, eylül ve ekimde 500'er baz puan olmak üzere beş toplantıda toplam 2 bin 650 baz puan faiz artırmıştı.
DÜNYA PİYALARINDA SON DURUM NE?
Orta Doğu'da İsrail ve Hamas arasındaki çatışmalara insani ara verecek uzlaşma ile ABD Merkez Bankası'nın (Fed) şahin politikalarının sonuna geldiği beklentisi fiyatlamalardaki ana etken olmaya devam ediyor.
Buna karşın ABD'de açıklanan makroekonomik veriler yatırımcıların hala temkinli olmasında fayda olduğunu gösterirken, para piyasalarında Fed'in haziranda faiz indirimlerine başlayacağına yönelik fiyatlamalar güçlü kalmayı sürdürüyor.
Dün ülkede açıklanan verilere göre, ABD'de dayanıklı mal siparişleri ekimde aylık bazda yüzde 5,4 ile piyasa beklentilerinden fazla düştü. Ülkede ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı da 18 Kasım ile biten haftada önceki haftaya kıyasla 24 bin kişi azalarak 209 bine geriledi ve piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti.
Michigan Üniversitesince ölçülen tüketici güven endeksi ise kasımda yukarı yönlü revize edilerek 61,3 olurken, tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisi kasımda yüzde 4,2'den yüzde 4,5'e çıkarak nisandan bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Uzun vadeli enflasyon beklentileri ise yüzde 3'ten yüzde 3,2'ye yükseldi.
Öte yandan, dünkü tahvil ihraçları tahvil faizlerinde oynaklığı artırırken, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,36 ile 22 Eylül'den bu yana en düşük seviyesini görmesi sonrası yüzde 4,41'de dengelendi.
Emtia tarafında ise Amerikan Petrol Enstitüsü'nün, ülkede ham petrol stoklarının 1 milyon 467 bin varillik beklentilerin oldukça üzerinde 9 milyon 47 bin varil arttığını açıklaması talebin gerilediği öngörülerini destekledi. Brent petrolün varil fiyatı dün bir ara 78,5 dolara kadar gerilemesinin ardından günü 81,6 dolardan tamamlasa da, yeni günde de yüzde 0,9 azalışla 80,8 dolardan işlem görüyor.
Altının ons fiyatı şu sıralarda yüzde 0,3 artışla 1.995 dolardan alıcı buluyor.
Analistler, ABD'de piyasaların yarın da yarım gün işlem göreceğini hatırlatarak, çalışanların bu nedenle izin alarak haftayı tamamlamış olabileceğini dile getirdi.
New York borsasında dün Nasdaq endeksi yüzde 0,46, S&P 500 endeksi yüzde 0,41 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,53 artış kaydetti.
Avrupa borsalarında dün İngiltere hariç alış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken, İngiltere'nin enflasyonla mücadeleye ilk başlayan bankalardan olmasına karşın bankanın politika faizlerini diğer önemli merkez bankalarından daha uzun süre yüksek seviyelerde tutması gerekebileceğinden endişe ediliyor.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) üyeleri para politikasına ilişkin sözle yönlendirmelerine devam ederken, dün ECB üyesi Joachim Nagel ECB'nin politika faizlerinin zirve noktasına çok yakın olduğunu ifade etti.
Bugün bölgede açıklanacak imalat sanayi ve hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) verilerinden gelecek sinyallerin varlık fiyatları üzerinde etkili olması beklenirken, petrol fiyatlarında düşüş eğiliminin devam etmesi halinde Avrupa'da risk iştahının artabileceği tahmin ediliyor.
Dün, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,36, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,43 ve İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 0,01 artarken, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,17 azalış kaydetti. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar, yeni güne karışık bir seyirle başladı.
Asya piyasaları yeni günde karışık bir seyir izlerken, Çin'in sıkıntılı durumdaki bazı gayrimenkul şirketlerine fonlama kanalını açabileceği beklentisi aşağı yönlü baskıları törpülüyor.
Kapanışa yakın, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,4 gerilerken, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 yükseldi. Güney Kore'de Kospi endeksi ise yatay seyrediyor.