Yeni yılla birlikte hemen herkesin geliri artacak. Yaklaşık 7 milyon asgari ücretlinin maaşı 1 Ocak'tan itibaren net 17 bin 2, brüt 20 bin 2 lira olarak uygulanacak.
Ele geçecek parada 5 bin 600 lira tutarında artış yaşanacak. Yeni asgari ücretin işverene maliyeti de 23 bin 502 lira olacak. Dolar bazında rekor kırarak 577 dolar düzeyine yükselen yeni asgari ücretin, çalışan çalışmayan hemen herkese yansıması olacak. Asgari ücretle birlikte özel sektörde daha yüksek maaşla çalışanlara yapılacak ödemeler de yeniden belirlenecek.
Ayrıca tüm çalışanların vergi dışı bırakılacak kazanç tutarı artacak. Asgari ücretlinin maaşının yanı sıra rapor ücreti, kıdem ve ihbar tazminatı da yükselirken; stajyerlere, annelere, işsizlere yapılan ödemeler değişecek. Prim ve borçlanma tutarları da artacak kalemler arasında yer alacak. İşte detayları...
İHBAR TAZMİNATI YENİLENDİ
Asgari ücretlilerin ihbar tazminatı da artacak. En düşük ihbar tazminatı 2 hafta için ödeme yapılacaksa 7 bin 863, 4 haftalık ödemede 15 bin 726, 6 haftalıkta 23 bin 590, 8 haftalıkta 31 bin 453 liraya yükselecek.
ANNEYE ÇİFTE ZAM
Annelere doğum izni sırasında çalışmadığı sürenin (112 gün) ücreti devlet tarafından ödeniyor. Bu süre için ödenecek ücretin hesaplaması da son 1 yıllık kazanç ortalaması üzerinden yapılıyor. Ancak en düşük ödenek, yani asgari ücretlilerin ödenekleri, ödemenin yapıldığı tarihteki asgari ücret üzerinden hesaplanan tutarın altında olamıyor. Doğum izninde halen en az 33 bin 387 lira ödenirken, bu tutar 49 bin 784 lira oldu. Bir artış da yarı zamanlı çalışan tüm annelere geldi. Doğum izni sonrası anneler 60, 120 ya da 180 gün süreyle yarım çalışma yapabiliyor. İşveren bu sürede yarım maaş verirken; İŞKUR da çalışılmayan sürenin ücretini brüt asgari ücret üzerinden ödüyor. Bu ödemeden damga vergisi kesiliyor. İŞKUR, yarı zamanlı çalışan anneye aylık 6 bin 656 lira ödüyor. Bu ödeme 9 bin 925 liraya çıktı. İlk çocuğunu dünyaya getiren anne, İŞKUR'dan 2 ay için 19 bin 850 lira alabilecek.
STAJYER ÜCRETİ DEĞİŞTİ
Staj yapanların en düşük ücreti 20'den az personeli olan yerlerde 2 bin 550, daha çok personeli olan yerlerde 5 bin 100 lira oldu. Kalfalık yeterliliğini kazanana da 8 bin 501 lira verilecek.
SOSYAL YARDIMLAR KOLAYLAŞTI
65 yaş, engelli ve evde bakım aylıkları gibi sosyal yardımlardan yararlanmak kolaylaşacak. Bu yardımlardan yararlanmak için bakılan hane içindeki kişi başı gelir sınırı yükselecek. Kişi başına gelir sınırı 65 yaş ve engelli aylıklarında 5 bin 667 liraya, evde bakım desteğinde 11 bin 334 liraya çıkacak. Bu sosyal yardımların tutarı ise memur maaş katsayısıyla yükselecek. Bu da 3 Ocak'ta belli olacak.
EVDE ÇALIŞANA DA DESTEK
Asgari ücrete devlet desteği 500 liradan 700 liraya çıktı. Bu destekten evde çalışanlar için de yararlanılacak.
TAZMİNATTA YILLIK 6 BİN 538 TL ARTIŞ
Asgari ücretlilerin kıdem tazminatı artacak. Halen en düşük kıdem tazminatı çalışılan her yıl için 13 bin 414 liradan hesaplanıyor. Bundan damga vergisi kesilerek, her yıl için 13 bin 312 lira veriliyor. Ocak'tan itibaren asgari ücretlinin kıdem tazminatı yıllık 20 bin 2 liraya çıkacak. Damga vergisi kesilmiş 1 yıllık kıdem tazminatı 19 bin 850 lira olacak. Asgari ücretli çalışanın her yıl için 6 bin 538 lira avantajı oluşacak. 10 yıl çalışmışsa 65 bin 380, 20 yıl çalışmışsa 130 bin 760 lira fark ortaya çıkacak.
RAPOR PARASI DEĞİŞTİ
Asgari ücretlilerin rapor parası günlük yatarak tedavide 223,58, ayakta tedavide de 298,10 lira. Yeni yılda yatarak tedavide günlük en az 333,38, ayakta tedavide de 444,50 lira ödenecek.
İŞSİZE YENİ MAAŞ
Asgari ücret zammıyla en düşük işsizlik maaşı 8 bin lira, en yükseği de 16 bin 1 lira olacak. Damga vergisi kesilmiş olarak işsizin eline en az 7 bin 940, en çok 15 bin 880 lira geçecek. İşsizlik maaşı son 4 aylık maaş ortalamasına göre hesaplandığı için en düşük tutar işten ayrılma tarihine göre aydan aya farklılık gösterecek. Tavan tutar ise Ocak'tan itibaren devreye girecek. Yeni asgari ücret, halen işsizlik maaşı alanlardan ise, işsiz kalmadan önceki son 4 aylık ortalama brüt ücreti 26 bin 829 liranın üstünde olanlara etki edecek.
ŞİMDİ BAŞVUR 50 BİN TL AZ ÖDE
Eksik primini tamamlamak isteyenlerin yardımına borçlanma ve ihya yetişirken, yeni yılla birlikte asgari ücrette yaşanacak yüzde 49.11'lik artış bu işlemler için ödenecek tutarlara yansıyacak. Erken emeklilik için borçlanma ve ihya planlayanların yapacağı ödeme yeni asgari ücretle birlikte artacak. 1 Ocak'tan itibaren başvuranların borçlanmaya her gün için en az 70,27, her ay için de 2 bin 108 lira daha fazla ödemesi gerekecek. 1 günlük en düşük borçlanma tutarı 143,09 liradan 213,36 liraya, 1 aylık en düşük borçlanma tutarı da 4 bin 292 lira 64 kuruştan 6 bin 400 lira 80 kuruşa çıkacak. 2 yıllık doğum borçlanmasına 153 bin 619, 18 aylık askerlik borçlanmasına 115 bin 214 lira ödenecek. 2 yıllık doğum borçlanmasında 50 bin 595, 18 aylık askerlik borçlanmasında 37 bin 946 lira fark oluşacak.
Halen yurt dışı borçlanması yapanlar 1 ay için en az 6 bin 36 lira 53 kuruş ödüyor. Bu tutar yeni asgari ücretle 9 bin 1 lira 13 kuruşa çıkacak. 1 aylık borçlanmada yaklaşık 2 bin 964 lira 60 kuruş fark oluşacak.
SON 3 GÜN
Emeklilik için eksik primleri tamamlamak isteyen Bağ-Kur ihyasında da şimdi 1 ay için 4 bin 628 lira ödenirken, bu tutar da 1 Ocak'tan itibaren 6 bin 900 liraya çıkacak. 1 aylık ihya için yaklaşık 2 bin 272 lira daha fazla ödeme yapmak gerekecek. Artıştan etkilenmeden borçlanma ve ihya yapmak için bu ay sonuna kadar başvuruda bulunmak yeterli olacak. Eğer hafta sonu çalışma kararı alınmazsa, bizzat SGK'ya giderek başvuru yapmak için bugün son gün olacak. Ancak e-Devlet'ten hafta sonu da başvuru yapılabilecek. Yetkililer, borçlanma yapacaklara "Son güne bırakmayın" uyarısı da yapıyor. Başvurunun ardından SGK'dan ödeme için tebligat gelecek. Tebligat tarihinden itibaren doğum ve askerlik borçlanmasının 1 ay, yurt dışı borçlanması ve ihyanın 3 ay içerisinde ödenmesi gerekecek. Ödeme sonrası söz konusu süreler hizmet süresine eklenecek.
PRİMLER DEĞİŞTİ
Yeni asgari ücret primlere de yansıyacak. Emeklilik için ödenen primler artarken, destekler de yeni ücrete göre değişecek:
BAĞ-KUR
Yeni asgari ücretle Bağ-Kur primi en az 6 bin 900 lira 86 kuruş, en çok 51 bin 756 lira olurken, 5 puanlık indirimle ödeme yapanlar en az 5 bin 900 lira 74 kuruş yatıracak.
İSTEĞE BAĞLI EMEKLİLİK
Çalışmayanlara, eksik primi olanlara emeklilik yolunu açan isteğe bağlı sigortada en düşük tutar 6 bin 400 lira 80 kuruşa, en yükseği de 48 bin 6 liraya çıktı.
600 TL'YE AİLE BOYU SAĞLIK
Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri 600,08 liraya çıktı. Hane içinde kişi başına düşen geliri 6 bin 667 liradan az olanların primini devlet karşılayacak.
AYDA 600 TL'YE BES
Bireysel Emeklilik Sistemi'ne otomatik katılım için çalışanlar en az 600 lira ödeme yapacak. Bireysel Emeklilik Sistemi'nde yıllık en çok yıllık brüt asgari ücretin yüzde 30'u kadar devlet katkısı veriliyor. 2024'te BES'e 240 bin 25 lira katkı payı ödemesi yaparak, devlet katkısı avantajından üst limit olan 72 bin 7 lira ile faydalanabilecek. Devlet katkısı limiti aşılırsa, aşan katkı payları için takip eden yıllarda devlet katkısı ödenecek.
İŞ ARAYANA 8 BİN 367 LİRA
Halen sosyal yardım programlarından yararlanıp çalışabilir durumda olanlardan iş görüşmesine yönlendirilenlere 1 yıl içinde azami 3 defa olmak üzere aylık net asgari ücretin en fazla yüzde 10'una kadar yardım veriliyor. Bu kişilere işe yerleşmesi durumunda, 1 yılda 1 defaya mahsus olmak üzere brüt asgari ücretin 3'te 1'i kadar ödeme yapılıyor. Halen iş arama yardımı bin 140, işe yerleşme desteği 4 bin 471 lira. Bu tutarlar yeni asgari ücretle yükselecek. İş arama yardımı bin 700 lira olurken, işe yerleşme desteği de 6 bin 667 lira 50 kuruşa ulaşacak.