Emeklilikte ikramiye, işsizlikte güvence olan kıdem tazminatı bütün çalışanları doğrudan ilgilendiriyor. EYT düzenlemesiyle emekli olan 2 milyon kişinin yaklaşık yarısı çalışmaya devam ediyor. Bu yıl da çok sayıda EYT'linin emekli olması bekleniyor. EYT'lilerin en çok merak ettiği konuların başında kıdem tazminatı geliyor. İşte merak edilen soruların yanıtları şöyle:
25 EYLÜL 2023 İTİBARİYLE İLK EMEKLİ AYLIĞIMI ALDIM, KIDEM TAZMİNATI HAKKIM SAKLI KALMAK KAYDIYLA ÇALIŞMAYA DEVAM EDİYORUM. İŞTEN AYRILIRKEN KIDEM ÖDEMEMDE EMEKLİ OLDUĞUM TARİHTEKİ BRÜT MAAŞIM MI DİKKATE ALINACAK?
Bazı iş yerleri emekli olup çalışmaya devam edenlere kıdem tazminat ödemesi yapıyor, bazıları da işten ayrılma durumunda veriyor. Tazminat ödemesinde çalışanın işten ayrıldığı tarihteki son brüt ücreti esas alınıyor. İş yerinde geçirilen her bir yıl için bir aylık (30 gün) brüt ücreti tutarında ödeme yapılıyor. Kıdem tazminatını almadan çalışmaya devam edenler için ise ister işveren işe son versin ister işçi istifa etsin emeklilikten önceki ve sonraki toplam çalışma süresi birleştiriliyor. Son alınan brüt ücret dikkate alınarak ödeme yapılıyor.
KIDEM TAZMİNATIMI SIFIRLAMADAN EMEKLİ AYLIĞI ALMAYA BAŞLADIĞIMDA BİRİKEN İZİNLERİM YANAR MI, SOSYAL HAKLARIM DEĞİŞİR Mİ?
İş Kanunu'na göre emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenlerin mevcut çalışanlardan farkı bulunmuyor. Emekli çalışan da kıdem, ihbar, izin gibi haklara sahip oluyor. Biriken izinler yanmıyor.
EMEKLİLİK NEDENİYLE AYNI İŞ YERİNDE GİRİŞ ÇIKIŞ YAPILDIĞINDA İLK DÖNEME İLİŞKİN KAZANIMLARDA KAYIP OLUR MU? KIDEMDE ZAMAN AŞIMI SÜRESİ NE KADAR?
Kazanımlarda kayıp olmaz. 5 yıllık zaman aşımı süresi de çalışanın emeklilik nedeniyle sigorta çıkışının yapıldığı tarihten itibaren değil, işten tamamen ayrıldığı tarihten itibaren başlar.
MEVCUT İŞ YERİMDE 40 GÜN İZİN HAKKIM VAR. EMEKLİ OLUP ÇALIŞINCA İZİN HAKKI DA SIFIRLANIYOR MU?
Kıdemini alıp devam edenlerin izinleri yeni işe girmiş gibi değerlendiriliyor. İzin hakkı kazanmak için 1 yıl çalışmak gerekiyor. İlk defa iş yerinde çalışmaya başlayanlardaki gibi 14 gün uygulanıyor. Ancak emeklilik öncesi döneme ait izin paralarını almamış EYT'liler aynı iş yerinde ilk defa çalışmaya başladıkları tarihe göre hak kazandıkları sürede izin hakkından yararlanmaya devam edecek. Bu konuda yüksek yargı kararı bulunuyor.
KIDEMİNİ ALARAK AYNI İŞ YERİNDE ÇALIŞMAYA DEVAM EDENLER SONRAKİ YILLAR İÇİN DE KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?
Emeklilikle birlikte ikramiye ödenmesi durumunda kıdem hakkı sıfırlanıyor ve yeni bir çalışma dönemi başlıyor. Yeni döneme ilişkin kıdem tazminatı emekli olduktan sonraki dönem üzerinden hesaplanıyor. Örneğin, 15 yıl çalışılan iş yerinde emeklilik nedeniyle çıkış yapılıp kendisine tazminat ödenen ve diğer hak edişleri verilen çalışan işe başladıktan sonra 5 yıl daha çalıştı. Bu 5 yılın sonunda kıdem tazminatı hak edecek şekilde ayrılırken kendisine yapılacak ödeme ikinci çalışma dönemine denk gelen yıllar dikkate alınarak gerçekleştirilecektir.
SİGORTASIZ ÇALIŞTIĞIM SÜREYİ KIDEME SAYDIRABİLİR MİYİM?
Sigortasız çalışılan sürenin belgeleriyle ispatlanması gerekiyor. Bunun için sosyal güvenlik il müdürlüğü ya da merkezlerine dilekçeyle başvurarak hizmet tespiti yaptırılması gerekiyor. Kanıtlama imkânı olmayanların da 5 yıl içinde iş mahkemesine başvurarak hizmet tespit davası açma imkânı bulunuyor. Davayı kazananlar geriye dönük sigortalılıklarının yanı sıra kıdeme de hak kazanabiliyor.