Türkiye'de 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan bireyler veya borçlanma yoluyla bu tarihe kadar sigortalılık süresini tamamlayanlar, prim ve yıl şartlarını yerine getirdiklerinde emeklilik imkanına erişebiliyorlar. Bu düzenleme, emeklilik yaşını bekleyenler için önemli bir fırsat sunarken, prim günlerini tamamlamış ancak çeşitli sebeplerle emekli olamayan bireyler için de yeni bir kapı aralıyor.
SSK ve Bağ-Kur Sigortalıları İçin Gereken Prim Gün Sayıları
SSK'lı çalışanlar için 5.000 ile 5.975 arası, Bağ-Kur'lu esnaflar ve memurlar için ise kadınlarda 7.200, erkeklerde 9.000 prim günü yeterli oluyor. Bu süreyi tamamlayamayanlar için ise kısmi emeklilik imkanı bulunuyor; SSK'lılarda 3.600 gün, Bağ-Kur'lularda ise 5.400 gün ile kısmi emeklilik sağlanabiliyor, ancak belirlenen yaş şartının da tamamlanması gerekiyor.
Emeklilik Şartlarını Tamamlayamayanlar İçin Toplu Para İadesi
Bazı sigortalılar, gerekli şartları tamamlayamadıkları için emeklilik hakkından yararlanamıyor. Ancak, borçlanma veya çalışma yoluyla emeklilik primini tamamlayamayan kişilere toplu ödeme alma imkanı sunuluyor. Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvuruda bulunanlar, birikmiş primlerini toplu olarak geri alma şansına sahip oluyor.
Toplu Para İadesi İçin Gereken Şartlar
Toplu para iadesi alabilmek için sigortalının aktif olarak çalışmıyor olması ya da kendi işini yürütmüyor olması gerekiyor. Ayrıca, emekli aylığı bağlanma şartlarının sağlanamamış olması da bir diğer koşul.
Emekli Olamayan Kişiler Primlerini Nasıl Geri Alır?
Emeklilik için gerekli prim ödeme gün sayısını dolduramayanlar, bağlı bulundukları sosyal güvenlik merkezine veya il müdürlüğüne yazılı bir talepte bulunarak, ödemiş oldukları prim tutarlarını toplu olarak geri alabilirler.
İade Edilecek Primler Hangileri?
SSK'lılar için 2008 öncesi kendi adına ödenen işçi ve işveren primleri, 2008 sonrası ise sadece işçi primleri iade ediliyor. Bağ-Kur'lu sigortalılara ise ödedikleri tüm primler geri veriliyor. İade edilen primler, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları için olan primlerden oluşuyor.
Verilecek Paradaki Güncelleme
Başvuru tarihine kadar geçen süre için güncelleme katsayısı ile hesaplama yapılıyor ve bu şekilde güncellenmiş tutar iade ediliyor.
Ölen Kişilerin Yakınları da Primleri Alabilir mi?
Evet, vefat eden sigortalının hak sahipleri, gerekli şartları sağlamaları halinde, prim tutarlarını toplu olarak iade alabilirler. Örneğin, Bağ-Kur'lu bir kişi öldüğünde ve 1500 prim günü bulunuyorsa, bu kişinin yakınları ödenen primleri topluca alabilirler.
Toptan Ödemeyi Alanlar, Sonrasında İhtiyaç Duyarsa Bu Primleri Yeniden İhya Edebilir mi?
Evet, 5510 sayılı Kanun'a göre, toptan ödeme alarak hizmetleri tasfiye edenler, yeniden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olanlar, aldıkları toptan ödemenin güncellenmiş tutarını ödeyerek bu hizmetleri ihya edebilirler.