Milyonların Temmuz zammı belli oldu. Enflasyon verilerine göre SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin zam oranı yüzde 24.73, memur emeklilerinin artışı ise yüzde 19.31 çıktı. Sıra yeni aylıkların hesabına geldi. Peki hesaplama nasıl yapılacak? Dul ve yetimlere, yeni emeklilere nasıl yansıyacak? Ödemeler ne zaman yapılacak? İşte merak edilen soruların yanıtları...
■ Hesabıma 10 bin lira yatırılıyor?
Zam oranı bu tutara mı eklenecek? Temmuz zammı yatırılan paraya değil, kök aylığa yansıtılacak. Eğer emeklinin kök aylığı 10 bin liraysa bu tutara Temmuz zammı ilave edilecek. Ancak emeklinin kök aylığı daha düşükse ve taban aylık ödemesine ilişkin düzenleme kapsamında 10 bin lira yatırılıyorsa, Temmuz ayı zam oranı kök aylığa eklenecek.
■ Benim kök aylığım 10 bin TL olabilir mi? Nasıl öğrenirim?
e-Devlet'ten 'Emekli Aylık Bilgisi' bölümüne girin. Burada 'aylık tutarı' olarak görünen rakam, sizin kök aylığınız. Ekranda çıkan 'ek ödeme tutarı' maaşınızın yüzde 4-5'i oranındaki ek ödemeyi ortaya koyarken, '5510 Ek 19 Miktarı' ise maaşınızı (kök aylık ve ek ödemenin toplamı) 10 bin liraya tamamlayan ilave ödemeyi gösteriyor. Yani aylık tutarı olarak görünen rakam 10 bin lira ise sizin kök aylığınız 10 bin liradır.
■ Memur emeklisinde kök aylık, taban aylık var mı?
Memur emeklilerinin de çalışmaları kapsamında hesaplanan aylığı kök aylığı oluyor. Bu aylığın üzerine yüzde 4 ek ödeme ilave ediliyor. Memur emeklilerinde en düşük maaş ek ödeme dahil 14 bin 741 liraydı. Yüzde 19.31 artış kapsamında bu aylık 17 bin 588 lira 10 kuruş olacak. Yani taban aylık ödemesine ilişkin uygulama memur emeklilerinde yok. Sadece SSK ve Bağ-Kur emeklileri için geçerli...
■ Ek ödeme nasıl değişecek?
Geçmişte vergi iadesinin yerine gelen ve her ay ödenen ek ödeme, maaşın yüzde 4'ü ya da 5'i oranında veriliyor. 2024'ün ilk yarısında ek ödemenin oranı 7 bin 135 lira 19 kuruşun üstü aylıklarda maaşın yüzde 4'ü, altında ise yüzde 5'i olarak uygulandı. Bu sınır şimdi 8 bin 513 lira oldu. Yeni kök aylıkları bu tutarın üstünde olanların ek ödemesi yüzde 4, altında olanların ise yüzde 5 olarak hesaplanacak. Ayrıca ek ödemenin tutarı bu ay yeni kök aylıklar üzerinden hesaplanacağı için artacak.
■ Zam hesabı nasıl yapılacak?
Mevcut sistemde SSK ve Bağ-Kur'lulara taban aylık düzenlemesi kapsamında en az 10 bin lira yatırılırken, enflasyon zammı bu tutara değil kök aylıklara yansıtılacak. Hesaplanan tutara yeni maaşın yüzde 4'ü ya da 5'i oranında ek ödeme eklenecek. Çıkan rakam taban aylığın altındaysa taban aylık, üstündeyse hesaplanan tutar emekliye ödenecek. Kök aylık ve ek ödeme toplamı 8 bin 18 liranın altında olanlar, 10 bin lira aylık almaya devam edecek. Ek ödeme dahil kök aylığı 8 bin 18 lira ile 10 bin lira arasında olanların aylıklarındaki artış ise 1 lira ile 2 bin 473 lira arasında değişecek.
■ Kök aylıklar nasıl değişecek?
Örneğin; kök aylığı 9 bin 500 lira olan bir SSK emeklisi, 380 lira (9.500 TL'nin % 4'ü) ek ödeme ve 120 lira tutarında '5510 Ek 19' ödemesiyle birlikte 10 bin lira alıyordu. Bu emeklinin yeni kök aylığı yüzde 24.73 olan enflasyon zammı ile 11 bin 849 lira 35 kuruşa, ek ödemesi 473,97 liraya çıkacak. Bu emeklinin yeni geliri 12 bin 323 lira 32 kuruş olacak. Örneğin; kök aylığı 25 bin lira olan emekli de bin lira ek ödemeyle birlikte 26 bin lira alıyordu. Yüzde 24.73 artışla bu emeklinin yeni kök aylığı 31 bin 183 lira 50 kuruşa, ek ödemesi bin 247 lira 30 kuruşa çıkacak. Böylece yeni aylık ödemesi 32 bin 429 lira 80 kuruş olacak.
TABAN AYLIKLAR
Emekliler: 10.000 TL
% 75 oranında maaş alanlar: 7.500 TL
% 50 oranında maaş alanlar: 5.000 TL
% 25 oranında maaş alanlar: 2.500 TL
ÖRNEK 1
HAZİRAN AYI
✔ Kök aylık: 7.500 TL ✔% 4 ek ödeme: 300 TL ✔ Ek ödemeli aylık: 7.800 TL ✔ 5510 Ek 19 ödemesi: 2.200 TL ✔ Hesaba yatan: 10.000 TL
% 24.73 ZAMLI
✔ Kök aylık: 9.354,75 TL ✔% 4 ek ödeme: 374,19 TL ✔ Ek ödemeli aylık: 9.728,94 TL ✔ 5510 Ek 19 ödemesi: 271,06 TL ✔ Hesaba yatacak: 10.000 TL
ÖRNEK 2
HAZİRAN AYI
✔ Kök aylık: 9.500 TL ✔% 4 ek ödeme: 380 TL ✔ Ek ödemeli aylık: 9.880 TL ✔ 5510 Ek 19 ödemesi: 120 TL ✔ Hesaba yatan: 10.000 TL
% 24.73 ZAMLI
✔ Kök aylık: 11.849,35 TL ✔% 4 ek ödeme: 473,97 TL ✔ Ek ödemeli aylık: 12.323,32 TL ✔ Hesaba yatacak: 12.323,32 TL
ÖRNEK 3
HAZİRAN AYI
✔ Kök aylık: 10.000 TL ✔% 4 ek ödeme: 400 TL ✔ Ek ödemeli aylık: 10.400 TL ✔ Hesaba yatan: 10.400 TL
% 24.73 ZAMLI
✔ Kök aylık: 12.473 TL ✔% 4 ek ödeme: 498,92 TL ✔ Ek ödemeli aylık: 12.971,92 TL ✔ Hesaba yatacak: 12.971,92 TL
ÖRNEK 4
HAZİRAN AYI
✔ Kök aylık: 20.000 TL ✔% 4 ek ödeme: 800 TL ✔ Ek ödemeli aylık: 20.800 TL ✔ Hesaba yatan: 20.800 TL
% 24.73 ZAMLI
✔ Kök aylık: 24.946 TL ✔% 4 ek ödeme: 997,84 TL ✔ Ek ödemeli aylık: 25.943,84 TL ✔ Hesaba yatacak: 25.943,84 TL
DUL VE YETİMLERE DE TEMMUZ ZAMMI
■ Temmuz artışı dul ve yetimlere nasıl yansıtılacak?
SSK ve Bağ-Kur'dan maaş alan dul ve yetimlerin kök aylıklarına yüzde 24.73 zam yansıtılacak. Mevcut 10 bin lira taban aylık düzenlemesi kapsamında ölüm aylığı oranı yüzde 75 alana 7 bin 500, yüzde 50 olana 5 bin, yüzde 25 olana da 2 bin 500 liradan az ödeme yapılamayacak. Yüzde 24.73 artış sonrası bu tutarların altında çıkan ödemeler bu tutarlara tamamlanacak. Emekli Sandığı'ndan maaş alan dul ve yetimlerin ödemeleri ise yüzde 19.31 artırılacak.
■ Kime, ne zaman ödenecek?
SSK ve Bağ-Kur emeklileri yaşlılık aylığı tahsis numarasının son rakamına göre belirlenen tarihlerde yeni ödemelerini hesaplarında görecek. SSK emeklilerine 17-26 Temmuz, Bağ-Kur emeklilerine 25-28 Temmuz tarihleri arasında ödemeler gerçekleştirilecek. Memur emeklilerinden maaşını aylık alanlar ise 1-5 Temmuz'da zamsız olarak parasını alırken, hesaplanan zam farkı bu ay içerisinde ödenecek. Aynı tarihte maaşını 3 aylık alanlara da ödeme dönemlerine göre 1, 2 ya da 3 aylık zam farkı verilecek. Memur emeklilerinin zam farklarının ödeneceği tarih Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından duyurulacak.
■ Yeni emekliler yararlanacak mı? Yıl içinde emeklilik dilekçesi verenler o yıl Ocak ve Temmuz aylarında yapılan maaş artışlarından aynen yararlanıyor. Temmuz'dan itibaren emekli olanların aylıkları hem Ocak hem Temmuz artışı yansıtılacak bağlanacak.
■ Emekli doktorların ilave ödemesi ne oldu? Emekli Sandığı kapsamındaki emekli doktorların her ay aldığı ilave ödeme de memur maaş katsayısıyla artacak. Uzman olmayanların ilave ödemesi 15 bin 217 liradan 18 bin 155, uzmanlarınki de 19 bin 782 liradan 23 bin 502 liraya çıkacak.
MAAŞ ARTIŞLARI
Vefat eden sigortalı...
Emekli Sandığı: Yüzde 19.31
Bağ-Kur: Yüzde 24.73
SSK: Yüzde 24.73