FETÖ'nün hain darbe girişimi sonrası piyasalar bir anda artan risk algısı sebebiyle zorlu bir döneme girmişti.
Ülkede yaşanan olağanüstü durum sebebiyle artan riskler, ekonomik göstergeleri negatif yönde etkilemiş, bunun ilk emareleri de döviz kuru üzerinde görülmüştü.
14 Temmuz 2016'da günü 2,8778'den kapatan dolar/TL, 15 Temmuz'daki FETÖ'nün hain darbe girişiminin basına yansıması sonucu yurt dışı piyasalarda satış ağırlıklı bir seyir izleyerek yüzde 5,1'lik artışla 3,0250 seviyesine yükselmişti. Hain FETÖ darbe girişiminin büyük oranda bastırıldığı pazartesi günü, BIST 100 endeksi 15 Temmuz cuma günkü kapanışa göre günü yüzde 7,08 düşüşle 76.957,61 puandan günü tamamlamıştı.
Haftanın devamında da düşüş eğilimini sürdüren endeks, haftayı yüzde 13,39'luk değer kaybıyla kapatmıştı. Haziranda 6 aylık bir yükseliş trendinin ardından 107,4 seviyesine yükselen sanayi üretim endeksi, temmuzda 20 puandan fazla gerileyerek 86,9 seviyesine inmişti. İhracat ve ithalat tarafı da darbe girişiminden olumsuz yönde etkilenmiş, ticari aktivitede önemli bir düşüş gözlemlenmişti.
İhracat temmuzda bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 11,5 azalmış, yavaşlayan tüketim harcamalarıyla birlikte ithalat da temmuzda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 19,4 düşmüştü. Yılın ilk 2 çeyreğinde sırasıyla yüzde 4,5 ve yüzde 4,7'lik büyüme oranını yakalayan Türk ekonomisi, darbe girişiminin yaşandığı üçüncü çeyrekte mevsimsellikten arındırılmış endekse göre yüzde 0,2 daralmıştı.
KISA SÜREDE TOPARLANDI
15 Temmuz sonrası piyasalarda oluşan tedirginliğin asgari seviyeye indirilmesi için ekonomi yönetimi ve regülatörlerin aldığı birçok önlem sayesinde darbe girişiminin ekonomiye maliyeti minimuma indirilmeye çalışılmıştı. Hükümetin özellikle reel sektörü desteklemeye yönelik attığı adımlarla 2016'nın son çeyreğinde yüzde 4,2 büyüme kaydeden ekonomi, o yılı yüzde 3,2 büyüme oranıyla kapatmıştı. Alınan önlemler sayesinde ekonominin kısa sürede eski seviyelere ulaşılması sağlanırken, BIST 100 endeksinin darbe öncesi seviyelere yükselmesi 6 ay sürmüştü. Sonrasında bir yıl içinde yaklaşık yüzde 50 yükselen BIST 100 endeksi, Ocak 2018'de 120 bin seviyesini görmüştü.
PANDEMİYE RAĞMEN BÜYÜME SÜRDÜ
Darbenin etkilerinden kısa sürede kurtulan Türkiye ekonomisi ardından yaşanan pandemiye rağmen pozitif büyüyen birkaç ülkeden birisi oldu. Aldığı tedbirlerle üretimini, istihdamını durdurmayan Türkiye büyümeyi de sürdürdü. 2020 yılında bütün dünyanın eve kapandığı ve küçüldüğü dönemde Türkiye ekonomisi yüzde 1.8 büyüdü. 2021'de büyüme rekor kırarak yüzde 11.4 oldu. 2022 yılında 5.6, 2023 yılında ise 4.5 oranında büyüme rakamları geldi. İhracat 250 milyar dolar hedefini çok önceden aşarken istihdamda cumhuriyet tarihinin rekorları kırıldı. Hain darbecilere karşı milletin meydanlarda canı pahasına verdiği mücadele ekonomi alanında da aynen devam ettirildi.
YATIRIMLAR HIZ KESMEDİ
Türkiye bu dönemde ulaşımdan enerjiye, savunma sanayinden, uzay teknolojilerine hemen her alanda yatırıma devam etti.
YERLİ OTOMOBİL: Üretim için siyasi irade ve Türk sanayicisinin cesareti ile yıllardır hayali kurulan yerli otomobil gerçeğe dönüştü Milli otomobilimiz Togg yollara çıktı, şimdi dünyaya satış aşamasında.
KÜRESEL PARANIN YENİ ADRESİ: Son yıllarda atılan adımlarla İstanbul'un uluslararası alanda rekabet gücüne sahip bir finans merkezi olması yönünde önemli gelişmeler kaydedildi. Ataşehir'de kurulan İstanbul Finans Merkezi görkemli yapılarıyla küresel paranın yeni adreslerinden birisi olma yolunda ilerliyor.
İSTANBUL YENİ HAVALİMANI: Dünyanın en büyük havalimanı olarak hizmet veren İstanbul Havalimanı, Türk havacılık sektörünün gözbebeği haline geldi. Bu sayede sivil havacılık sektörü büyüdü yolcu ve uçuş sayılarında Avrupa birincisi haline gelindi.
ÇANAKKALE KÖPRÜSÜ: Avrupa ve Asya, dev asma köprülerle dördüncü kez birleşti. İstanbul Boğazı'na takılan üç gerdanlığın ardından Çanakkale Boğazı'na da asma köprü yapıldı. Kuleleri arasındaki 2023 metre mesafesiyle bu alanda en büyük olan 1915 Çanakkale Köprüsü ulaşım sektörüne yeni bir nefes aldırdı.
UZAYA TÜRK DAMGASI: Bir Türk vatandaşının ilk uzay yolculuğunu yapmasının ardından uzaydaki uydularımıza bir yenisi daha eklendi. Turksat 5A'ların ardından Turksat 6A'da uzaydaki yerini aldı. TÜRKSAT 6A ile birlikte Türkiye, kendi haberleşme uydusunu yapıp uzaya gönderebilen 11 ülke arasına girdi.
SAVUNMA SANAYİ İLKLERE İMZA ATTI: Savunma sanayisi son yıllarda gösterdiği gelişmelerle Türk milletinin gururu olmaya devam ediyor. milli İHA ve SİHA'lar ile başlayan yolculuk, Altay tankı ile sürdü. Ağır sınıf taarruz helikopteri ATAK-2, insansız savaş uçağı ANKA-3, insansız hava aracı Bayraktar TB3 ve Türkiye'nin ilk jet motorlu eğitim uçağı HÜRJET yine bu dönemde üretildi. Yerli ve milli ilk helikopter motoru TS1400, GÖKBEY helikopterini uçurdu. Milli muharip uçağımız KAAN gökyüzüyle buluştu. İnsansız savaş uçağı Bayraktar KIZILELMA Türk milletinin gurur abidelerinden birisi oldu.
ENERJİDE MİLLİ YATIRIMLAR: Türkiye bu dönemde enerjide de çok önemli atılımlar yaptı. Karadeniz'deki doğalgaz keşfinin ardından Güneydoğu'da petrol keşifleri birbirini izledi.
