İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonunun, 2025'te geçerli olacak asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamındaki üçüncü toplantısı Aralık'ta yapıldı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın başkanlığında, Bakanlığın ev sahipliğindeki toplantıda, işçi tarafını TÜRK-İŞ, işveren tarafını ise Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsil etti.
İşveren heyeti başkanlığını TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç'un, işçi heyeti başkanlığını ise TÜRK-İŞ Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar'ın yaptığı toplantı, basına kapalı yaklaşık 1 saat sürdü.
TÜRK-İŞ'İN TEKLİFİ 29 BİN 583 LİRA
Toplantıda herhangi rakam telaffuz edilmediği belirtilirken TÜRK-İŞ asgari ücret zammına ilişkin tekflini açıkladı. TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay, yeni yılda geçerli olacak asgari ücrete ilişkin tekliflerinin 29 bin 583 lira olduğunu bildirdi. Atalay, "Asgari Ücret Tespit Komisyonuna önerimiz, asgari ücrete yüzde 45 enflasyon oranı üzerine refah payı eklenerek zam yapılmasıdır. Yüzde 20 refah payı eklenmesi durumunda asgari ücret 29 bin 583 lira olmaktadır" dedi.
CANLI YAYINDA DİKKAT ÇEKEN TAHMİN
Konuyla ilgili A Haber ekranlarında Merve Türkay'ın moderatörü olduğu Memleket Meselesi programında değerlendirmelerde bulunan SGK Uzmanı Ali Duman, asgari ücret zammıyla ilgili öngörülerini paylaştı. Duman, %40 ve %45 zam oranlarının önemine dikkat çekerek, bu oranların nihai karar üzerindeki etkisine vurgu yaptı.
TÜRK-İŞ'İN TEKLİFİ KABUL OLURSA NE OLUR?
İşverenin bu rakamı kabul etmesi halinde maliyetin 50 bin TL'ye çıkacağını belirten Duman, "Eğer asgari ücret TÜRK-İŞ'in teklifi 29.500 TL olursa günlük 986 TL'ye tekabül ediyor. 29 bin 583'ün üstüne sigorta primi eklendiğinde brüt ücret 34 bin 800 TL oluyor. İş verene maliyeti iste 40 bin 990 TL olur. İşçiye servis ve yemek hizmetini de eklersek maliyet 50 bin TL'ye çıkıyor. 2025 asgari ücretinde %40 ve %45 aralığının çok önemli olduğunu düşünüyorum. 24 bin TL'nin altında bir rakam olacağını sanmıyorum." dedi. Başkan Erdoğan'ın geçtiğimiz yıllarda işçiyi memnun eden kararlar verdiğini belirten Duman, "Yanıldığımız taraflarda oluyor. 2022-20223'te veriler bize bambaşka söylüyordu. Sayın Cumhurbaşkanımızın dokunuşu işçiyi ciddi manada memnun eden rakama yükseltmişti. Sayın Cumhurbaşkanımız çok hassas davranıyor." şeklinde konuştu.
BAŞKAN ERDOĞAN'IN MESAJI
Başkan Erdoğan, 10 Aralık'ta AK Parti Genişletilmiş İl Başkanları Toplantısı'nda asgari ücret ve emekli maaşı zammına ilişkin olarak, "Her ne kadar enflasyonu arzu ettiğimiz seviyeye düşüremedik ise bu doğrultuda devam ediyoruz. Önümüzde asgari ücret ve emekli ücretleriyle ilgili kritik kararlar var. Sabit gelirlilerin durumlarını mümkün olan en iyi seviyeye çıkarmayı arzu ediyoruz" ifadelerini kullanmıştı.
TARAFLARDAN BİRİ KALKARSA NE OLUR?
Konuyu köşesine taşıyan Sabah Gazetesi Yazarı Dilek Güngör, "Rakamın geçerli olması için 15 üyeden 10 kişinin asgari ücreti onaylaması yetiyor." diyerek taraflardan birinin masadan kalkması halinde yaşanacakları açıkladı.
İşte Güngör'ün 20 Aralık tarihli yazısı:
Milyonlarca çalışanın gözü kulağı Ankara'da...
Taban ücret dediğimiz asgari ücret zammı herkesi etkileyecek. Biliyorsunuz, komisyon dün üçüncü toplantısını da yaptı. Bu haftanın ikinci toplantısı... Üç toplantıda da rakam çıkmadı. Belli ki, katılımcılar önce karşı tarafın elini görmek istedi. Fakat kamuoyunda tepkiler oluşunca dün Türk-İş Başkanlar Kurulu toplandı. İşçiler CHP'nin söylemine yakın bir rakamı ortaya attı. Asgari ücretin 29 bin 583 TL'ye çıkmasını istedi. Yüzde 45 zam artı refah payı...
Haa, bu rakam olmazsa da kararı imzalamayacaklarını söylüyorlar.
Verilere baktığınızda işçilerin haklılık payı yok diyemem. Örneğin, 4 kişilik bir ailenin yapması gereken gıda harcamalarına bakın. Ekim 2024'te 17.002 TL net asgari ücrete karşılık açlık sınırı 20.860 TL. Yoksulluk sınırı 72.156 TL. Ocak 2023'ten 2024 sonuna kadar geçen dönemde asgari ücret yalnızca 4 ay açlık sınırının üzerinde olmuş... 2024'ten itibaren asgari ücret açlık sınırının altına düşmüş. Aylık enflasyon yüzde 2 olsa da asgari ücret açlık sınırının altında kalacak.
Velhasıl, bu zam talebi astronomik gibi görünse de bir ailenin geçimi için ancak yeterli olabilir.
Fakat bir de madalyonun diğer yüzü var.
O da işverenler...
Daha önce muhtelif yerlerde beklentilerini dile getirmişlerdi. Patronların ağırlıklı görüşü asgari ücretin 22-23 bin lira düzeyine çıkarılması yönünde. Asgari ücretin 2024 yılındaki gibi artırılması, yüzde 45'e yakın oranda yükseltilmesi durumunda birçok fabrikanın ya yurtdışına çıkacağını ya da küçüleceğini söylüyorlar. Yüksek işçi maliyetleri nedeniyle rekabet edemedikleri ülkelerin ihracat pazarlarını tamamen ele geçireceğinden bahsediyorlar. Asgari ücretin kafalarındaki rakamdan daha yüksek belirlenmesi durumunda hükümetten destek isteyeceklerdir.
Peki o zaman ne olacak?
Vallahi zor denklem...
Hükümet bir taraftan çalışanların refahını artırarak enflasyona ezdirmeyecek, diğer taraftan işverenlerin rekabet gücünü koruyacak.
Anlayacağınız, aşağı tükürsen sakal, yukarı tükürsen bıyık durumu...
Anlaşma sağlanamazsa ya da taraflardan biri masadan kalkarsa ne olur.
Biliyorsunuz, asgari ücreti belirlemekle görevli komisyon, işçi, işveren ve hükümet cephesinden beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşuyor. Rakamın geçerli olması için 15 üyeden 10 kişinin asgari ücreti onaylaması yetiyor. Geçmişte Türk-İş'in masayı terk ettiği dönemler oldu. Onaylamayıp greve gitme hakları var. Fakat grev olsa da karara işçi kesimi de uymak zorunda kalacak. Dolayısıyla, zor da olsa umarım haftaya masadan uzlaşma çıkar...
MEVCUT ASGARİ ÜCRET NET 17 BİN 2 LİRA
Asgari ücret, halen bir işçi için aylık brüt 20 bin 2 lira 50 kuruş, kesintiler düştüğünde net 17 bin 2 lira 12 kuruş olarak uygulanıyor.
Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 23 bin 502 lira 94 kuruş. Bunun 20 bin 2 lira 50 kuruşunu brüt asgari ücret, 3 bin 100 lira 39 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 400 lira 5 kuruşunu işveren işsizlik sigorta fonu oluşturuyor.
SON TARİH 31 ARALIK
Asgari ücrette kesin rakam komisyon tarafından belirlenecek. Kararın 31 Aralık'a kadar verilmesi gerekiyor. İşte oranlara göre asgari ücrette zam senaryoları:
Mevcut
Net: 17.002,12 TL
Brüt: 20.002,50 TL
İşverene maliyeti: 23.502,94 TL
YÜZDE 25 ZAMLI
Net: 21.252,65 TL
Brüt: 25.003,13 TL
İşverene maliyeti: 29.378,68 TL
YÜZDE 30 ZAMLI
Net: 22.102,76 TL
Brüt: 26.003,25 TL
İşverene maliyeti: 30.553,82 TL
YÜZDE 35 ZAMLI
Net: 22.952,86 TL
Brüt: 27.003,38 TL
İşverene maliyeti: 31.728,97 TL
YÜZDE 41.5 ZAMLI
Net: 24.058,00 TL
Brüt: 28.303,54 TL
İşverene maliyeti: 33.256,66 TL
YÜZDE 44 ZAMLI
Net: 24.483,05 TL
Brüt: 28.803,60 TL
İşverene maliyeti: 33.844,23 TL
YÜZDE 45 ZAMLI
Net: 24.653, 07TL
Brüt: 29.003,63 TL
İşverene maliyeti: 34.079,26 TL
YÜZDE 46 ZAMLI
Net: 24.823,10 TL
Brüt: 29.203.65 TL
İşverene maliyeti: 34.314,29 TL