Küresel piyasalarda 'Kara Pazartesi!' Trump'ın vergi hamlesi piyasaları altüst etti | Altın, petrol, bitcoin, borsa...

Küresel piyasalarda ABD Başkanı Donald Trump tarafından geçen hafta açıklanan tarifelerin şok etkisi büyüyor. Dünya borsaları yeni haftaya da sert düşüşlerle başladı. Borsalarla birlikte altın, petrol ve kripto paralarda da düşüşler devam ediyor.

Geçen yıl 5 Ağustos Pazartesi günü dünya piyasalarında yaşanan büyük şokun benzeri, bugün yeniden gerçekleşiyor.

Asya piyasaları (Reuters)

BORSALARDA SERT DÜŞÜŞ
ABD'nin gümrük tarifelerine Çin yönetiminden gelen misillemelerle küresel piyasalarda artan risk algısı dünya borsalarında sert satışlara neden oluyor.

ABD Başkanı Donald Trump, "Önce Amerika" politikası kapsamında 2 Nisan'da ülkenin ticaret ortaklarına yönelik gümrük tarifelerini açıkladı. Açıklamanın ardından diğer ekonomilerden gelebilecek olası misillemelere dair endişeler, ticaret savaşlarının derinleşebileceği korkusunu artırarak piyasalarda satış baskısı yarattı.

Cuma günü Çin'in karşılık verme hamlesi, küresel pay piyasaları üzerindeki mevcut baskıyı daha da ağırlaştırdı. Öte yandan Avrupa Birliği'nin de bu yönde karar alacağına ilişkin haber akışı da küresel piyasalardaki endişe ve belirsizlikleri körükledi.

Yaşanan gelişmeler, küresel ekonomik aktivitenin yavaşlayacağı ve ABD'nin resesyona gireceği korkularını artırırken, bu durum küresel pay piyasalarında satışlara neden oldu.

Analistler, Çin'in ABD'nin yeni gümrük vergilerine verdiği hızlı tepkiyle, bir sonraki ticaret savaşının başlangıç sinyalinin verildiğini belirterek, "Enflasyondaki olası bir yeniden canlanmaya ek olarak, piyasa katılımcıları küresel bir resesyondan korkuyor." görüşünü paylaştı.

Asya piyasaları (Reuters)

ASYA TARAFINDA SERT DÜŞÜŞLER GÖRÜLDÜ
Haftanın ilk işlem gününde Asya borsalarında sert satışlar görüldü.

Güney Kore ve Japonya pay piyasalarında genele yayılan satışlar görülürken, bu satışlarda sanayi, otomotiv, madencilik ve teknoloji sektörleri başı çekti.

28 YIL SONRA TRUMP ŞOKU
Bu gelişmelerle birlikte Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 7,7 düşüşle 31.187 puandan, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 5,6 azalışla 2.328 puandan, Çin'de Şanghay Bileşik Endeksi yüzde 7,3 kayıpla 3.096 puandan, Hong Kong'da Hang Seng endeksi ise yüzde 13,2 değer kaybıyla 19.828 puandan kapandı. Bu kapanış 1997'den bu yana en kötü gün olarak tarihe geçti.

Avustralya'da ASX 200 endeksi yüzde 4,2 azalışla 7.343 puana gerilerken, Tayvan'da TPEx 50 endeksi yüzde 2,4 düşüşle 266,1 puanda, Filipinler'de PSEi Bileşik Endeksi yüzde 4,3 kayıpla 5.823 puanda ve Malezya'da KLCI endeksi yüzde 4,1 düşüşle 1.443 puanda günü tamamladı.

Singapur'da STI endeksi yüzde 7,2 düşüşle 3.550 puandan ve Hindistan'da Sensex endeksi yüzde 3,7 azalışla 72.618 puandan işlem görüyor.

Pakistan'da Karachi 100 endeksi ise şu dakikalarda yüzde 3,72 azalarak 114.508 puandabulunuyor. Endonezya, Tayland ve Vietnam'da tatil sebebiyle piyasalar kapalıydı.

ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)

AVRUPA BORSALARINDA PANDEMİDEN BU YANA EN SERT DÜŞÜŞ
Asya borsalarında görülen sert satışlar, Avrupa borsalarında da kendini gösterdi. Açılışla birlikte Avrupa'da Stoxx 600'de yer alan şirketlerin yaklaşık yüzde 97'sinin hisse fiyatları geriledi.

Almanya'da DAX 40 endeksindeki kayıp açılışın ardından yüzde 4,7'ye ulaşırken, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 4,9, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 3,8 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 5,3, İsviçre'de SMI Endeksi yüzde 4,8 değer kaybetti. Böylece Avrupa borsaları pandemiden bu yana en sert düşüşünü yaşamış oldu.

ABD'de endeks vadeli kontratlar da haftaya düşüşle başladı. Vadeli piyasalarda Nasdaq endeksi yüzde 2,2, S&P 500 endeksi yüzde 2,1 ve Dow Jones endeksi yüzde 2,3 düşüşle işlem görüyor.

Yurt içinde ise Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, haftaya yüzde 2,80 düşüşle 9.117,38 puandan başladı. Endeks, günün ilk yarısında da yüzde 2,65 değer kaybederek 9.131,34 puana geriledi.

Analistler, tarifelere ilişkin haber akışının yatırımcıların ana gündeminde olduğunu belirterek, olası müzakere durumunda piyasalarda satış baskılarının azalabileceğini söyledi.

NEW YORK BORSASI ÇÖKÜŞLE AÇILDI
New York borsası, Trump'ın açıkladığı tarifelerin ardından oluşan satış baskısının derinleşmesiyle haftanın ilk işlem gününe sert düşüşle başladı.

Açılışta Dow Jones endeksi 1000 puanın üzerinde değer kaybetti ve yüzde 2,86 azalarak 37.217,28 puana geriledi. S&P 500 endeksi yüzde 3,51 azalışla 4.895,90 puana ve Nasdaq endeksi yüzde 3,91 kayıpla 14.978,91 puana indi.

S&P 500, tüm zamanların en yüksek seviyesinden yaklaşık yüzde 20 düşerek "ayı piyasası" bölgesine girdi.

ABD Başkanı Trump'ın izlediği korumacı ticaret politikası belirsizlik kaynağı olmaya devam ederken, pay piyasalarındaki negatif seyir sürüyor.

"Kurtuluş günü" olarak nitelendirdiği 2 Nisan'da diğer ülkelere karşılıklı tarife oranlarını açıklayan Trump, temel tarife oranının yüzde 10 olacağını ve diğer ülkelerin uyguladığı tarifeler ile tarife dışı engelleri hesaba katarak ülkeye göre değişen orandaki gümrük vergisi oranlarını duyurmuştu.

Trump'ın tarifeleri Çin'in misillemesiyle karşılaşmış ve bu durum ticaret savaşının şiddetleneceği, ekonomik büyümeyi yavaşlatacağı, enflasyonist baskıları artıracağına dair endişeleri körüklemişti.

New York borsası (AA)

Dün basın mensuplarına açıklamalarda bulunan Trump, piyasaların tarifelere tepkisine ilişkin "Hiçbir şeyin kötüye gitmesini istemem, ama bazen bir şeyi düzeltmek için ilaç almanız gerekir." dedi.

Ayrıca Trump, ABD'nin Çin ile olan ticaret açığını çözmesi gerektiğini vurgulayarak, "Her yıl Çin'e karşı yüz milyarlarca dolar kaybediyoruz ve bu sorunu çözmedikçe bir anlaşma yapmayacağım." ifadelerini kullanmıştı.

Trump'ın tarifelerinin ekonomi üzerindeki olası etkilerine ilişkin endişelerle ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4 seviyesinde dengelendi.

"Muhteşem yedili" olarak adlandırılan şirketlerin hisselerindeki düşüş de sürerken, Amazon'un hisseleri yüzde 2'nin, Alphabet, Microsoft ve Meta'nın hisseleri yüzde 3'ün, Apple ve Nvidia'nın hisseleri yüzde 5'in ve Tesla'nın hisseleri yüzde 8'in üzerinde değer kaybetti.

Analistler, ABD'de perşembe günü açıklanacak Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) başta olmak üzere makroekonomik veri gündemi, Fed yetkililerinin sözle yönlendirmeleri ile tarifelere ilişkin gelişmelerin bu hafta yatırımcıların odağında olduğunu belirtti.

TRUMP'TAN FED'E ÇAĞRI
Trump, en son açıkladığı küresel gümrük vergisinin ardından geniş çapta eleştirilirken sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada ekonomik göstergelerin olumlu seyrettiğini savundu. Trump, "Petrol fiyatları düştü, faiz oranları düştü. Yavaş hareket eden FED faizleri düşürmeli" dedi. Trump paylaşımında, "Gıda fiyatları düştü, enflasyon yok. Uzun süredir istismar edilen ABD, halihazırda yürürlükte olan gümrük tarifelerini istismar eden ülkelerden haftada milyarlarca dolar kazanıyor" ifadelerini kullandı.

Çin'i "en büyük istismarcı" olarak tanımlayan ve Çin piyasalarının çöktüğünü söyleyen ABD Başkanı Trump, paylaşımında şu ifadelere yer verdi:
"Çin'in istismarcı ülkelere misilleme yapmamaları için yaptığım uyarıyı dikkate almayarak, uzun süredir uyguladığı gülünç derecede yüksek gümrük vergilerine ek olarak gümrük vergilerini yüzde 34 oranında arttırdı. On yıllardır ABD'nin nimetlerinden faydalanarak yeterince kazandılar. Geçmişteki 'liderlerimiz' bunun ve daha pek çok şeyin ülkemizin başına gelmesine izin verdikleri için suçlanmalı"

Trump, paylaşımını "Amerika'yı Yeniden Büyük Yapın" sloganıyla tamamladı.

Takvim Foto Arşiv

BORSA İSTANBUL'DA SON DURUM NE?

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, haftaya yüzde 2,80 düşüşle 9.117,38 puandan başladı. Açılışta BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 262,45 puan ve yüzde 2,80 azalışla 9.117,38 puana indi.

Bankacılık endeksi yüzde 3,61 ve holding endeksi yüzde 2,80 değer kaybetti. Tüm sektör endeksleri gerilerken en fazla kaybettiren bankacılık oldu.

Yurt içinde dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,10 değer kaybederek 9.379,83 puandan tamamladı.

Küresel piyasalarda, ABD Başkanı Donald Trump'ın açıkladığı karşılıklılık esaslı tarifelerin ardından oluşan satış baskısı güç kazanarak yeni haftaya taşındı.

Analistler, bugün yurt içinde haftalık para ve banka istatistikleri, yurt dışında ise ABD tarifelerine yönelik haber akışı, Avro Bölgesi'nde Sentix yatırımcı güven endeksi ve perakende satışların takip edileceğini dile getirerek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.100 ve 9.000 seviyelerinin destek, 9.200 ve 9.300 puanın direnç konumunda olduğunu kaydetti.

TÜRKİYE ETKİLENİR Mİ?
AK Parti Ekonomi İşleri Başkan Yardımcısı Abdulkadir Develi "Uluslararası ticaretin engellenmesi, yavaşlaması, küresel ekonomik aktivitenin yavaşlaması anlamına geliyor. Bu da daha az üretim ve daha az ticaret, işsizlik gibi sonuçlar doğurabilir. ABD dünyanın en büyük ekonomisi. Dünyadaki toplam gayrisafi yurt içi hasılanın 110 trilyon dolar olduğunu düşünürsek, bunun 20 trilyon doları ABD'nin. Yani dünya ekonomisinin yüzde 27'si bizatihi ABD'de bulunmakta. Dolayısıyla Avrupa'ya, Meksika ve Çin'e uygulamış olduğu vergi tarifeleri olası misillemelere yol açabilir. Çin mesela misilleme yapacağını açıkladı. Bu yüzden dünyada hisse senetlerinde bir kasırga durumu söz konusu. ABD'de de 5 trilyon doları aşkın bir kayıp söz konusu. Dünyanın en zenginlerinin servetlerinde ciddi bir azalma söz konusu. Asya piyasalarında son dönemde görülmemiş bir kayıp var. Yüzde 8'lere kadar ulaştı.

Trump'ın bu hamlesinden Türkiye göreceli olarak etkilendi. Fakat ABD'nin Türkiye'ye uygulamış olduğu vergilerin daha düşük olmasından dolayı da yüzde 2,5 civarında bir kayıp söz konusu. Trump'ın ilacının yan etkisi sadece ABD için değil dünya ekonomisi için oldukça fazla" ifadelerini kullandı.

FED'in fazi indirimine giderse enflasyonun yükseleceğini gitmezse de resesyon ve işsizliğin artacağını söyleyen Develi atacakları adımları merakla takip ettiklerini dile getirdi.

Takvim Foto Arşiv

TRUMP: GERİ ADIM YOK
Hafta sonunda yaşanan son gelişmelere bakıldığında; ABD Başkanı Trump, diğer ülkelerin ABD ile ticaretlerini dengelemedikçe, kapsamlı gümrük vergilerinden geri adım atmayacağını söyledi.

Finans piyasalarını sarsan ve durgunluk korkularını artıran vergilerle ilgili olarak Trump, endişe duymadığını belirterek, "Bazen bir şeyi düzeltmek için ilaç almak gerekir" ifadelerini kullandı.

Dünyanın dört bir yanından liderlerle konuştuğunu ve onların bir anlaşma için "can attıklarını" da söyleyen Trump, "Açık vermeyeceğiz. Fazlalarımız olacak veya en kötüsü, zararımızı telafi edeceğiz" dedi.

Takvim Foto Arşiv

ÇARŞAMBA GÜNÜ BAŞLIYOR
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent de yeni vergilerin "haftalar içinde ortadan kalkabilecek türden" olmadığını, "ülkelerin ne teklif edeceğini görmeleri gerektiğini" söyledi. Ticaret Bakanı Howard Lutnick ise tarifelerin ertelenmesinin söz konusu olmadığını belirtti.

Bu arada son gümrük tarifelerinin çarşamba gününden itibaren başlaması bekleniyor. Analistler, "sonu belli olmayan yeni bir ekonomik belirsizlik döneminin başladığını" ifade ediyor.

Takvim Foto Arşiv

PİYASALARDAN SON RAKAMLAR
Öte yandan para birimleri, emtia ve kripto piyasalarda da sert fiyatlamalar yaşanıyor. Hafta başında rakamlara bakıldığında;

-Dolar endeksi 102,85 ve 10 yıllık ABD tahvilleri de %3,93 seviyelerinden haftaya başlıyor.

-EUR/USD paritesi 1,9035'e yakın seyrediyor.

-Ons altın 17 Mart'tan sonra ilk defa 3 bin doların altını gördü. Ardından tepki alımları ile TSİ 06:00 sıralarında işlemler 3030 dolara yakın devam ediyor.

Takvim Foto Arşiv

-Brent petrol 63 dolar sınırına kadar çekildi. Ardından fiyatlar 63,90 dolara kadar toparlanabildi.

BİTCOİN 75 BİN DOLARIN ALTINA DÜŞTÜ
Belirsizlik nedeniyle Bitcoin, 75 bin doların altında düştü. Analiz şirketi Coinmarketcap'in verilerine göre, Bitcoin dahil küresel kripto para piyasasının değeri 24 saatte yaklaşık yüzde 10,58 azalarak 2 trilyon 390 milyar dolara geriledi.

Bitcoin, tarife belirsizliğiyle 75 bin doların altına indi. (AA)

En büyük kripto para birimi olan Bitcoin'in fiyatı, son 24 saatte ABD'nin agresif gümrük vergisi politikasının olası sonuçlarına ilişkin belirsizliklerin etkisiyle yüzde 10'dan fazla düşerek 75 bin doların altına indi.

TSİ 10.00 itibarıyla 74 bin 980 dolardan işlem gören Bitcoin'in haftalık değer kazancı ise yüzde 8,36 oldu.

Takvim Foto Arşiv

ABD'nin gümrük vergisi paketi, küresel ekonomik yavaşlamaya yol açabilecek geniş çaplı bir ticaret savaşının patlak verebileceğine dair endişeleri artırdı. Çin ve Avrupa Birliği (AB) de dahil olmak üzere birçok ticaret ortağı şimdiden karşı önlemler açıkladı. Bitcoin'in son günlerde yaklaşık 80 bin ila 85 bin dolar arasında işlem görmeye devam etmesi dikkati çekiyordu. Trump'ın 2 Nisan akşamı 185 ülkeye gümrük vergisi uygulayacağını açıklamasından önce, bir Bitcoin hala yaklaşık 87 bin dolar değerindeydi.

Trump, seçim kampanyasında dijital varlıkları destekleyerek ABD'yi "Dünyanın kripto merkezi" yapma sözü vermişti. Ayrıca Trump'ın bir "Ulusal bitcoin rezervi planı" da bulunuyor.

Donald Trump, dijital para birimlerinin destekçisi olarak görülüyor ancak şu ana kadar kripto destekçilerinin umutlarını yerine getiremedi. Bitcoin, Trump'ın göreve başladığı gün tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 109 bin doların üzerine çıkmıştı.

Piyasa değeri bakımından 2. sırada yer alan Ethereum'un fiyatı da yaklaşık yüzde 22 değer kaybederek 1421 dolar seviyesine geriledi.

OTOMOTİVİ DE SERT VURDU
Trump'ın açıkladığı ve geçtiğimiz hafta perşembe günü yürürlüğe giren gümrük tarifeleri otomotiv sektörünü tam anlamıyla karıştırdı. Çünkü, 8 milyonu ithal olmak üzere yılda yaklaşık 16 milyon adet aracın satıldığı ABD'nin aldığı bu karar, Tayvan'daki çip üreticisinden Türkiye'deki yedek parça üreticisinde kadar herkesi yakından ilgilendiriyor. Hürriyet'te yer alan habere göre, Kararın ardından, otomotiv üreticileri üretim değişikliklerinden fiyat artışlarına yeni vergilerle başa çıkmak için hamleler yapmaya başladı. Kimisi ihracatı durdururken, kimisi tesislerini kapatıp 1000'e yakın işçi çıkardı. Vergilerden ilk etkilenenler ABD'ye büyük adetlerde ihracat yapan üreticiler olsa da; uzun vadede Türkiye dahil dünyanın genelinde araç ve parça fiyatlarının artması bekleniyor.

Takvim Foto Arşiv

ENDİŞELER ZİRVE YAPTI
Türkiye gazetesinde yer alan habere göre, Küresel piyasa analistleri birçok yatırımcının "uzayan bir ticaret savaşı" gibi en kötü senaryodan korktuğunu belirterek, "Hafta sonunda müzakere ya da tarifelerde bir değişiklik bekleniyordu. Ama bu olmadı. Tarifeleri düşürmeye yönelik anlaşmalar görülmeden kırılganlık devam edebilir. Yatırımcılar şimdi piyasaların çöküşünden ve küresel çapta bir durgunluktan daha fazla çekiniyor. Hisse senetlerinin ne zaman dip yapacağından emin değiliz ancak 2 Nisan öncesi seviyelere mevcut tabloda ve yakın zamanda dönmek çok mümkün görünmüyor" diye konuşuyor.

Trump tarifesi milyarderleri de vurdu: Bir günde servet kaybettiler! Çinden misilleme geldi Wall Street çakıldı

"TEMİNAT TAMAMLAMA" SATIŞLARI!
Bu arada borsalarda ve altın gibi diğer yatırım enstrümanlarında yaşanan düşüşün bir kısmının teminat tamamlama çağrılarından kaynaklandığı da belirtiliyor. Analistler, "Cuma günü de çok derin satışlar olduğu için bazı yatırımcılar marj çağrılarına maruz kaldı. Buradaki kayıpları tamamlamak ve daha büyük zararların önüne geçmek için piyasalarda açık pozisyonlar hızla kapanıyor. Riskten kaçış devam ederken hisse senetlerinin de düşmesi ve yatırımcıların tedbir alması sürpriz değil" değerlendirmesinde bulunuyor.

Takvim Foto Arşiv

FAİZ İNDİRİMİ BEKLENTİLERİ ARTTI

Yatırımcılar gümrük vergileri nedeniyle resesyon tehlikesinin arttığını, ABD Merkez Bankası'nı (Fed) mayıstan itibaren faiz indirimine gideceğini fiyatladı.

Vadeli işlemlere göre ABD'de bu yıl 25 baz puan büyüklüğünde beş tane faiz indirimi fiyatlanırken, Hazine tahvillerinin getirisi ve dolar kayıp verdi.

Yatırımcıların güvenli liman olarak görülen varlıklara yönelmesinin ardından ABD Hazine tahvillerinin getirisi 8 baz puan düşüşle yüzde 3,916 seviyesine geriledi.

TAKVİM UYGULAMASINI İNDİRMEK İÇİN TIKLAYIN

Günün Manşetleri

Tüm Manşetler