Kamuoyunda 'Kentsel Dönüşüm Yasası' olarak bilinen 'Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun' kapsamında yıkılması gereken binalar için süper teşvik paketi hazırlanıyor. Çürük bina sahiplerini binalarını 'gönüllü olarak' yıkmayı ve 'olası mağduriyetleri' gidermeyi amaçlayan paket ile çürük binalarını yıkanlara kredi desteği verilecek. Süper krediden ev sahiplerinin yanı sıra evini güçlendirmek isteyenler ve bu binalardaki kiracılar da yararlanacak.
Çürük evini yıkan kârlı çıkacak
Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar'ın "Yıkım 4 ay sonra başlayacak" açıklaması ile birlikte gözler, Afet Yasası'na çevrildi. STAR'ın edindiği bilgiye göre, Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı dönüşüm projesi için, bir çok alanda çalışma yürütülüyor. Bu çalışmaların başında ise çürük yapılarda oturan vatandaşlara kredi desteği verilmesi geliyor. Çürük binalarda oturanlara verilecek kredilerle ilgili çalışma henüz netleşmedi ancak bürokratlar ve uzmanlar 2 alternatif hazırladı.
Faizin bir bölümünü devlet üstleniyor
İlk alternatife göre, çürük binalarının yıkımına onay veren vatandaşlara, 'faiz' desteği verilecek. Buna göre örneğin 100 bin liralık dairesinin yıkılmasına onay vererek aynı yerden yeni konut sahibi olmak isteyen vatandaş, yeni konutun değeri 150 bin lira ise aradaki 50 bin liralık farkı, bankalardan kredi olarak çekebilecek. Söz konusu kredide faizin belirli kısmını devlet üstlenecek. Burada yüzde 50'ye varan oranda faiz desteği verilmesi üzerinde duruluyor. İkinci alternatif ise vatandaşlara faiz desteği yerine, kredinin belirli kısmının devlet tarafından karşılanmasını içeriyor. Bu durumda, örneğin 50 bin liralık kredi kullanana, yüzde 20-30 oranında destek verilecek. Her iki alternatifte de vatandaşların 150 bin liralık konutta 10-15 bin liralık avantajı söz konusu olacak. Çürük binalara verilecek kredi desteğinden konut sahiplerinin dışında, binasını yenilemek isteyen vatandaşlar ile bu konutlarda kiracı olarak oturanlar da yararlanacak. Örneğin çürük binada yıllardır kiracı olarak oturan bir kişi de konut sahibi olmak için kredi teşviğinden yararlanabilecek. Kredilerin maliyeti ise 2-B arazilerinden elde edilen gelirden sağlanacak. Bakanlık yetkilileri, dönüşüm seferberliğinin öncelikle, 'gönüllü yapılardan' başlanmasını planladıklarını kaydettiler. Afet Yasası kapsamında yapılacak yıkımlardan hiçbir vatandaşın mağdur edilmeyeceğini ifade eden yetkililer, amaçlarının davul zurna ile yıkım yapmak olduğunu vurguladılar. Yetkililer dönüşüm sayesinde, konutların değerinin de artacağını söylediler.
SİSTEM NASIL İŞLEYECEK?
Yıkım işleri öncelikle, gönüllü binalardan başlayacak. Gönüllü olmayanlara ise devlet yıkım kararı alacak. Konut sahiplerine evi boşaltmaları için 60 gün süre tanınacak. Süreç sonunda ise konut sahipleri direniyorsa, bina zorla yıkılacak.
Çürük binalardaki konut sahiplerine, 'aynı yerden konut alma', 'konutu rayiç bedelinden devlete satma' ve 'TOKİ'nin mevcut konutlarından birisini alma' şeklinde üç ayrı teklif sunulacak.
Aynı yerden konut sahibi olmak isteyenlere veya mevcut konutlardan birisini almak isteyenlere düşük faizli kredi imkanı sağlanacak. Örneğin yıkılacak evin değeri 100 bin lira, yeni konutun fiyatı ise 150 bin lira ise konut sahibi 50 bin liralık düşük faizli kredi kullanabilecek.
Uzmanların üzerinde durduğu sistem aynen kabul edilirse, çürük binalardaki konutların sahiplerine yüzde 50'ye varan faiz destekleri sağlanacak. Örneğin, 60 ay vadeli yüzde 1 faizle 50 bin liralık kredinin 18 bin lira düzeyinde olan faiz yükü, destek ile 9 bin liraya gerileyecek. Böylece, konut sahibi kredide büyük avantaj sağlamış olacak. Ayrıca vadeler de 20 yıla kadar çıkabilecek.
Aynı kredi desteklerinden, çürük binalardaki konutlarda oturan kiracılar da yararlanacak. Yasa çıkmadan önce bu binalarda oturan kiracı, eğer yeni konut almak isterse, devletin kredi desteğinden faydalanarak, uzun vadeli düşük faizli kredi ile konut sahibi olabilecek.
DİĞER