takvim.com.tr
Türkiye'nin gözünü çevirdiği Libya'da son haftaların en çok konuşulan başlığı, paralı askerler. Son olarak İngiliz The Guardian gazetesinin Sudanlı paralı askerleri mercek altına aldığı iç savaş ülkesinde, Rus Wagner grup da var.
Darbeci general Halife Hafter saflarında savaşan Wagner Grubu'nun adı, Ukrayna'nın doğusundaki Donbass bölgesinde ayrılıkçı milisler ile Ukrayna Ordusu arasında yaşanan çatışmalarda duyuldu.
Rus ordusunun üniformasını taşımayan, kamuflaj kıyafetli Wagner Grup askerleri 2014 yılında Kırım'daki çatışmalar sırasında da sahneye çıktı.
Ardından Rus paralı askerler Suriye, Sudan, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Venezuella gibi karışıklık yaşanan ülkelere gönderildi.
'Putin'in özel ordusu' olarak bilinen Wagner Grup, Rusya lideri Vladimir Putin'e yakınlığıyla bilinen ünlü Rus milyarder Yevgeniy Prijogin tarafından finanse ediliyor.
Moran Security Group adlı özel güvenlik şirketinin bünyesinde 2013 yılında Slav Kolordusu (Slavyanskiy Korpusk) adıyla faaliyete başlayan birlikte 267 sözleşmeli asker, Suriye'de petrol sahalarını ve boru hatlarını korumakla görevlendirildi.
Daha sonra bu ülkedeki iç savaşa da katılan birlik, önceden Rusya ordusunun istihbarat birimlerinde görev yapan eski yarbay Dmitriy Utkin'in komutasında Ukrayna'nın doğusundaki çatışmalarda aktif rol üstlendi.
Rus basınında yer alan bazı haberlerde, Wagner Grubu'nun Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı hareket ettiği iddia edildi.
The Bell sitesi, 2015 yılı itibarıyla Wagner Grubu'nun yıllık bütçesinin 10,3 milyar rubleyi (yaklaşık 166 milyon dolar) bulduğunu yazdı.
Uzmanlara göre yaklaşık 6 bin kişiden oluşan Wagner Grubu'nda sözleşmeli askerlerin aylık maaşları 2-3 bin dolar civarında.
Paralı savaşçılar, yerine getirdikleri görevlere göre ayrıca prim de alıyor. Savaş bölgelerinde ölmeleri halinde ise yakınlarına 50-80 bin dolar tazminat ödeniyor.
Wagner Grunu'nun Rus devleti ve ülkede etkinliği olan zengin isimler tarafından finanse edildiği de iddialar arasında.
İddiaya göre Nazi Almanyası'nın hayranı olan Dmitriy Utkin'in, Wagner Grubu adını seçerken, Hitler'in en sevdiği müzisyen olan Richard Wagner'e atıfta bulunduğu belirtiliyor.
Rusya yasalarında, devlete bağlı olmayan silahlı grupların başka bir ülkede askeri faaliyette bulunması yasak. Bu durumda 7 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor.
Kiralık askerlerin finansmanı ve eğitiminde bulunan kişiler için ise bu ceza 15 yıla çıkıyor. Rusya'da son yıllarda Wagner Grubu'nun faaliyetlerinin yasal hale getirilmesi için girişimler sürüyor.
Rusya Parlamentosu'nun alt kanadı Duma'da konuyla ilgili yasa tasarısı sunulurken, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da paralı askerlerin haklarının korunmasına yönelik yasal düzenleme yapılması fikrini desteklediğini açıklamıştı.
İngiliz The Guardian gazetesi, hafta başında Libya'ya Sudan'dan yeni paralı askerlerin geldiğini internet sitesinin manşetinden duyurmuştu. Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır ve Ürdün gibi ülkelerin desteklediği General Halife Hafter adına savaşan iki ayrı Sudanlı militan grubunun liderleri, son dönemde yüzlerce yeni paralı askerin aralarına katıldığını açıklamıştı.
Güney Libya'daki bir üste açıklama yapan Sudanlı militan grubun lideri, "Çok sayıda genç geliyor. Kalacak yer temin edemiyoruz" cümlesiyle yeni akını anlattı. Komutanın verdiği bilgiye göre, halihazırda 3 bin kadar Sudanlı paralı asker General Hafter için Libya'da savaşıyor.
Militanların liderlerinden biri, "Paralı asker olduğumuzu biliyorum, onur ve şerefimiz için savaşmıyoruz. Buradaki misyonumuzu tamamlayınca evimize döneceğiz" diyor.
Trablus yakınlarındaki bir üste Guardian'a konuşan bir Sudanlı komutan ise, Libya'dan ayrılış için bir takvim sunmuyor ancak geçici olarak ülkede bulunduklarını söyleyebiliyor.
The Guardian'daki haberin detaylarında Birleşmiş Milletler'in (BM) yayınladığı 376 sayfalık Libya raporundaku Sudanlılar bölümü de var. Aralık ayının başında paylaşılan rapora göre, Libya'ya Sudanlı akını 2019'da başladı ve bölgedeki istikrarsızlığı daha da artırma riski bulunuyor.
Resmi raporlarda yer almasa da Sudanlı paralı askerleri Libya'ya sokan ülke, elbette Birleşik Arap Emirlikleri.
BM raporundaki bir başka ayrıntı ise, Libya'ya 25 Temmuz'da paralı asker göndermeye başlayan kişi, Muhammed Hamdan Dagalo. Bilinen ismiyle Hemedti. Hemedti, Sudan'daki katliamlarla adını duyurdu ve darbeden sonra Askeri Konsey'in iki numarası oldu.
General Hafter'in devirmek için geçtiğimiz Nisan ayından bu yana savaştığı Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH), Türkiye'nin müttefiki.
Ankara ve Trablus yönetimleri, Kasım ayında Doğu Akdeniz'deki deniz yetki alanlarını belirleyen anlaşmayı imzalayarak bölgede depreme yol açmıştı.
