Afganistan'da ABD'ye karşın gücünü pekiştiren Taliban, onlarca ilçeyi ele geçirdikten sonra kuşatmaya aldığı vilayet merkezlerine yöneldi.
15 Ağustos 2021'de Taliban, başkent Kabil'i kuşattı ve yönetimi "barışçıl" yollarla devraldı. Cumhurbaşkanı Eşref Gani aynı gün akşam saatlerine doğru ülkeyi terk etti.
30 Ağustos 2021'de ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı Orgeneral Kenneth McKenzie, ABD güçlerinin Afganistan'dan çekilme sürecinin tamamlandığını açıkladı.
20 YILLIK SÜREÇ HEZİMETLE SONUÇLANDI
ABD'nin 7 Ekim 2001'de başlayan Afganistan'daki varlığı, 20 yılın ardından askerlerinin Afganistan'dan çekilme sürecinin tamamlanmasıyla sona erdi. ABD 20 yıllık savaşı kaybetti, ardına bakmadan kaçtı! Geride sadece kaos ve kan bıraktı.
HEZİMETİN ARDINDAN İMAJ DÜZELTME ÇABALARI
ABD tıpkı Irak hezimeti sonrası yazdırdığı onlarca ısmarlama kitap, çektirdiği onlarca ısmarlama film ve belgesel gibi Afganistan'da da yıkılan imajını düzeltmek için girişimlere başladı.
Harput kökenli Ermeni bir ailenin çocuğu olan David Ignatius, Washingtonpost'ta kaleme aldığı ısmarlama makalede CIA güzellemesi yaptı, yaşanan hezimeti bir kahramanlık senaryosu gibi pazarlamaya çalıştı.
David Ignatius'un bugün kaleme aldığı makalede dikkat çeken CIA parlatma cümleleri şöyle:
Casusluk işi çoğu zaman ihanetle ilgilidir. Ancak Afganistan'daki CIA için hikaye büyük ölçüde yerel ortaklarına olan inancını korumakla ilgiliydi. Kaynaklar, örgütün gizli müttefiklerinin neredeyse her birinin güvenli bir şekilde çıktığını söyledi.
CIA, 11 Eylül'den sonra Afganistan'da ilk kez, Taliban'ı devirmek için müttefikleriyle birlikte çalıştı. Teşkilat personeli ve Afgan ajanları, mümkün olduğu kadar çok Amerikalı ve Afgan'ı tahliye etmek için gizli görevde olan kişiler arasındaydı.
Bu kadar çok Afgan müttefikinin kurtarılması sessiz bir memnuniyet dalgası yarattı. Afganistan'da görev yapmış iki eski subay, teşkilatın 20.000'den fazla Afgan ortağı ve ailelerini kurtardığını söyledi. Sayılar hakkında yorum yapmayı reddetti.
Kaynaklar, Afgan ordusu çökerken bile CIA'in müttefiklerinin birleşik bir güç olarak kaldığını söyledi. Tahliye sırasında Kabil havaalanında güvenliği sağladılar. Ve bazen taksi şoförü kılığında, mahsur kalan veya havaalanına gidemeyecek kadar korkmuş Amerikalıları kurtarmak için gizli görevler yürüttüler. Kaynaklar, CIA ekibinin bu tür operasyonlar yoluyla 2.000 ABD vatandaşını, ABD Büyükelçiliği'nden 4.000 yerel personeli ve 1.500 STK çalışanı ve yabancı gazeteciyi kurtarmayı başardığını söyledi.
Savaş başladığında CIA direktörü olan George Tenet, Perşembe günü verdiği bir röportajda gizli Afgan-Amerikan bağını anlattı: "Afganistan'da görev yapan teşkilat görevlileri, El Kaide'yi durdurmamıza yardım eden Afganlara çok büyük bir borcu olduğunu biliyorlardı. ABD 20 yıldır saldırıya uğramadı. Bu bir tesadüf değil. Afgan ortaklarımızın bize en çok ihtiyaç duyduğu anda onlara ve ailelerine karşı kutsal bir yükümlülüğümüz vardı. Mesaj, ajansın taahhütlerini yerine getirmesidir. "
20 yıllık savaştan sonra CIA'in müttefiklerini kurtarmak zor bir işti. ABD ile çok yakın çalıştıkları için misillemeye karşı özellikle savunmasızdılar. Bazıları tehdit telefonları ve e-posta mesajları aldı.
Başkan Biden Nisan ayında Afganistan'dan çekilmeye karar verdiğinde, CIA Direktörü William J. Burns Kabil'e gizli bir gezi yaptı ve gizli ortakları tahliye etmek için temelleri atmaya başladı. Uzak yerlerdeki Afgan ajanlar yavaş yavaş başkente doğru hareket etti. Haziran ayına kadar, Langley'deki CIA merkezindeki gönüllüler, Özel Göçmen Vizeleri için evrakları ve yer değiştirme planlarını hazırlıyorlardı.
Taliban bu yaz ilerledikçe tehlike arttı. Kandahar'da bir ekip, Taliban'ın havaalanı çevresine ilerlediği sırada uçakla kurtarıldı. Diğer gruplar karayoluyla geldiler ve aileleriyle birlikte Kabil'e doğru gizlice girdiler.
Kabil havaalanından yaklaşık üç mil uzaklıktaki CIA'in gizli "Kartal Üssü" bir toplanma noktası idi. Burası, savaş sırasında teşkilatın merkeziydi; tahliyede bir geçiş noktasıydı. Afganlar ve aileleri üsse ulaştıktan sonra genellikle helikopterle havaalanına nakledildi. Ama işleri bitmedi.
Kabil'in düşmesi ve 15 Ağustos'ta Afgan ordusunun çöküşüyle birlikte, ABD ordusunun havaalanını güvence altına almak ve kurtarma operasyonlarını yürütmek için yardıma ihtiyacı vardı. Kısmen CIA gücüne döndüler. 16 Ağustos'taki kaotik felaketten sonra çaresiz Afganlar, yola çıkan bir C-17'ye sarılıp ölüme gittiklerinde, CIA ortak gücü ABD birliklerinin paniğe kapılmış Afganları pistlerden çıkarmasına ve düzeni yeniden sağlamasına yardım etti. Ayrıca, gizli giriş için havaalanında birkaç gizli kapının güvenliğini sağlamaya da yardımcı oldular. Tahliyenin kahramanlığı bir gurur kaynağıdır.
HARPUT KÖKENLİ BİR ERMENİ
20. yüzyılın başında ABD'ye göç eden Harput kökenli Ermeni bir ailenin çocuğu olan David Ignatius, son derece ilginç bir özgeçmişe sahip. Başkan Lyndon Johnson döneminde 1967-1969 yılları arasında ABD Savunma Bakan Yardımcılığı ve Washington Post'un yönetim kurulu başkanlığı görevlerinde bulunan Paul Robert Ignatius'un oğlu olan David Ignatius, St. Albans School, Harvard College, King's College ve Cambridge Üniversitesi gibi son derece iyi okullarda eğitim gördü. Washington Post'a girmeden önce 10 yıl Wall Street Journal gazetesinde "CIA muhabiri", 3 yıl da "Ortadoğu temsilcisi" olarak çalıştı.
1986 yılından sonra, Washington Post, Herald Tribune, The New York Times Magazine, The Atlantic Monthly, Foreign Affairs ve The New Republic gibi dergi ve gazetelerde yazıları yayımlanan Ignatius'un uzmanlık alanı olan CIA'yı ve casusluk öykülerini konu alan 6 romanı bulunuyor. Ignatius'un 1991'de yayımlanan ve bir CIA ajanının içerisinde aşkı da barındıran casusluk macerasının anlatıldığı "Siro" adlı romanı da İstanbul'da geçiyor.
CIA ROMANLARI YAZIYOR
Türkiye'de aralık ayında gösterime giren "Yalanlar Üzerine" (Body of Lies) adlı filmin uyarlandığı aynı adlı romanın yazarı olan Ignatius, filmin ön gösterimi için geldiği İstanbul'da Bahçeşehir Üniversitesi'ndeki bir panele de katılmıştı.
Ignatius bu panelde, yönetmenliğini Ridley Scott'ın üstlendiği, başrollerini Leonardo DiCaprio ve Russel Crowe'un paylaştığı "Yalanlar Üzerine" filminin, "ABD ve Ortadoğu üzerine" diye tanımladığı hikâyesini anlatmıştı.