Anadolu Ajansı ekipleri, Suriye'de devrik Esad rejiminin başkent Şam'daki işkence üssü Sednaya Hapishanesi'nde alıkonulanların idam edildiği yer olarak bilinen "infaz odası"nı tespit etti.
Suriye'de 61 yıldır süregelen Baas rejiminin sona ermesiyle, ülkedeki iç savaşın ardından ortaya çıkan insan hakları ihlalleri ve işkence olayları yeniden gündeme taşındı. Özellikle, rejim tarafından alıkonulan kişilerin tutulduğu cezaevlerindeki sistematik ihlaller dikkat çekiyor.
ESAD REJİMİNİN "İNSAN MEZBAHASI"
Bu cezaevlerinden biri, çöken rejimin Savunma Bakanlığına bağlı Sednaya Hapishanesi. Bu hapishane, yalnızca bir cezaevi değil, aynı zamanda sistematik işkencenin sembolü haline gelmiş durumda. Yerleşkede "beyaz bina" ve "kırmızı bina" olarak bilinen iki farklı gözaltı tesisi bulunuyor ve bu tesislerde uygulanan insanlık dışı yöntemler uluslararası insan hakları örgütlerinin raporlarına yansımış durumda.
SEDNAYA HAPİSHANESİ: İNSANLIK DIŞI KOŞULLARIN SEMBOLÜ
Suriye'deki Sednaya Hapishanesi, rejim karşıtı olarak görülen siviller ve askeri personel için adeta bir işkence merkezi haline gelmiş durumda. "Et dolabı" olarak anılan beyaz kamyonlarla cezaevine götürülen tutsaklar, daha yerleşkeye varır varmaz hapishane yetkililerinin sert fiziksel şiddetiyle karşılaşıyordu.
Uluslararası Af Örgütü'nün raporlarına göre, cezaevindeki "kırmızı bina"da çoğunlukla 2011'den bu yana alıkonulan siviller tutulurken, "beyaz bina" rejime "sadakatsizlik"le suçlanan subay ve askerlere ayrılmıştı.
Bu cezaevine gönderilen tutsakların büyük bir kısmı, genellikle Şam'ın Mezze bölgesinde bulunan askeri mahkemelerde adil olmayan yargılamalarla mahkûm edildikten sonra transfer ediliyordu.
Eski cezaevi yetkilileri ve tutsakların tanıklıkları, "kırmızı bina"da tutulanların büyük çoğunluğunun, Suriye rejiminin kendilerine muhalif olarak gördüğü toplumun her kesiminden siviller olduğunu ortaya koyuyor. Bu hapishane, işkencenin ve insan hakları ihlallerinin en somut örneklerinden biri olarak hafızalara kazınmış durumda.
Sednaya Hapishanesi'nde tutsaklar, gecenin karanlığında gözleri bağlanarak cezaevinin güneydoğu köşesinde bulunan "infaz odası"na götürülüyordu. Uluslararası Af Örgütü'nün raporuna göre, ölüm cezasına çarptırıldıkları bilgisi tutsaklara infazdan yalnızca birkaç dakika önce iletiliyordu.
Raporda, 2011 ile 2015 yılları arasında bu "infaz odası"nda her hafta, bazen de iki haftada bir, yaklaşık 50 kişinin asılarak öldürüldüğü belirtiliyor. İnfazların ardından cesetler, Şam yakınlarında bulunan toplu mezarlara gömülüyordu.
Sednaya Hapishanesi, bu sistematik infazlar ve insanlık dışı uygulamalar nedeniyle, Esed rejiminin insan hakları ihlallerinin en çarpıcı sembollerinden biri olarak tarihe geçti.
AA ekibi, Sednaya Hapishanesi'ne dair uluslararası insan hakları örgütlerinin raporları ve sızan bilgiler ışığında kapsamlı bir inceleme gerçekleştirdi. Beyaz bina yerleşkesinde yapılan 4 saatlik çalışmanın ardından, raporlarda "infaz odası" olarak tanımlanan mekan tespit edildi.
Beyaz binanın güneydoğusunda, dış avluya bakan yanmış bir kapıdan giren ekip, üç dört basamaklı merdivenlerden aşağıya inerek odaya ulaştı. Krokilerde yer alan 3 hücrenin kaldırıldığı ve bu alanın bir çeşit koğuşa dönüştürüldüğü gözlemlendi. Ancak koğuşun içinin ve ranzaların yanmış olduğu dikkat çekti.
AA ekibi, odanın, uluslararası raporlarda mahkumların asılarak idam edildiği infaz odası olduğuna dair açık emarelere rastladı. İnfazların yapıldığı alanda, iki ayrı platformun ve bu platformlara çıkan merdivenlerin krokilerdeki tasvirlere birebir uyduğu görüldü.
Üç basamaklı merdivenle çıkılan bu platformların, mahkumların asılarak öldürüldüğü yer olduğu ve infaz memurlarının, mahkumların boyunlarını kırarak ölümü hızlandırdığına dair bilgiler uluslararası raporlarda da yer almıştı.
AA Genel Yayın Yönetmeni Yusuf Özhan, Sednaya Hapishanesi'ni "Esad rejiminin insanlığa karşı işlediği suçların en ağır şekilde yaşandığı yerlerden biri" olarak nitelendirdi. Özhan, "Burada rejimin son 14 yılda on binlerce insanı kaybettiği, insanları toplu şekilde idam ettiği biliniyor," ifadelerini kullandı.
AA Genel Müdür Yardımcısı ve Genel Yayın Yönetmeni Yusuf Özhan, rejimin devrilmesinden bu yana Sednaya Hapishanesi'ndeki insanlık dışı uygulamaları kayıt altına alarak kamuoyunu bilgilendirmeye ve farkındalık yaratmaya yönelik çalışmalar yürüttüklerini belirtti. Özhan, bu süreçte hapishanede tutulmuş veya yakınlarını burada kaybetmiş kişilerle de görüşmeler yaptıklarını ifade etti.
Özhan, "Siyasi tutukluların ve mahkumların burada büyük bir zulüm ve akıl almaz işkencelere tabi tutulduğunu hala gözler önüne seren belli detaylar mevcut. Anadolu Ajansı olarak özellikle Sednaya Hapishanesi'nde yaşanan zulümlerin dokümante edilmesi için özel bir çalışmaya start vermiş bulunuyoruz." dedi.
Sednaya Hapishanesi'nde yaşanan vahşetin izlerini sürmek ve kayıt altına almak amacıyla birçok uluslararası kuruluşla iş birliği yaptıklarını belirten Özhan, AA'nın tıpkı İsrail'in Gazze'deki savaş suçlarını belgeleyen "Kanıt ve Tanık" kitapları gibi, Sednaya Hapishanesi'nde yaşananları detaylı bir şekilde dokümante edecek bir çalışma hazırlığında olduğunu duyurdu.
Bu çalışmaların, Suriye'deki insan hakları ihlallerinin uluslararası kamuoyuna taşınması ve unutulmaması adına büyük bir önem taşıdığı vurgulandı.