ABD ve İran arasındaki gerilim nasıl tırmandı?
Trump yönetimi Obama döneminde imzalanan nükleer anlaşmayı devre dışı bıraktı ve İran'a yeni yaptırımlar uygulamaya başladı. İran'a askeri olarak değil ama yaptırımlarla diz çöktürmek istedi. Basra Körfezinde İran'a ait bir gemiye el koydu ve İran da benzer şekilde İngiliz gemisine el koydu. Daha sonra Irak'ta ve protesto gösterileri başladı ve bu gösteriler hükümet ve İran karşıtı idi. Protestocular Basra'da ABD konsolosluğunu yaktı. İran bundan ABD'yi sorumlu tuttu ve en son Bağdatta ABD büyükelçiliğine yönelik saldırı oldu. Bu saldırı Trump yönetimi açısından bardağı taşıran son damla oldu ve böylesi bir karşılık verildi.
ABD Kasım Süleymani'ye yönelik bu operasyonu neden gerçekleştirdi?
Temel tetikleyici Bağdat'da bulunan ABD büyükelçiliği saldırısı oldu. Devrim sonrası Tahran'da ABD büyükelçiliğinin 444 günlük işgali ABD'de Carter'ın başkanlığına malolmuştu. Trump yönetimi seçim yılında benzer bir gelişmenin olmaması için sert tepki verdi.
Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin ardından İran'ın tutumu nasıl olacak?
İran çok sert bir tepki vermek zorunda, aksi taktirde bu gerilimden geri adım attığı şeklinde anlaşılabilir. Bugüne kadar ABD'yi doğrudan hedef almıyordu ama bu yaklaşımını değiştirebilir. İsrail'i de hedef alabilir. Her iki seçenekte de bölgede daha fazla tırmanma ön görebiliriz.
Kasım Süleymani ve Haşdi Şaabi'nin Başkan Yardımcısı El Mühendis'in ölümü bölge için ne anlama geliyor?
İran'ın bölgedeki vekalet savaşlarının komutanları idi bu iki isim. Özellikle Süleymani bölgedeki tüm ülkelerde bulunan İran yanlısı milislerini başı ve stratejik kurmay aklı idi. Bu aktörlerle çok yakın çalışan bir isimdi Süleymani. İran'ın bölgedeki en etkili aracı ise bu mezhepçi milis güçlerdir. İran'ın bölgedeki vekalet savaşları önemli ölçüde yara alacaktır. İran Devrim Muhafızları açışından ise büyük gerileme söz konusu olabilir.
