Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, ülkesinde silahlı isyana dönüşen olaylarla ilgili önemli bir karar alarak, polis ve orduya "teröristleri gördüğünüz yerde vurun" emrini verdi.
Bu sert açıklama, Rusya'nın 'barış gücü' adı altında Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) çerçevesinde Kazakistan'da binlerce asker indirmesi sonrasında geldi.
'20 BİN TERÖRİST' İDDİASI
Dün üçüncü kez televizyondan halka seslenen Cumhurbaşkanı Tokayev, "Kazakistan genelinde kırmızı terör alarmı ilan ediyorum. Ülkemize saldıran 20 bin civarında iyi hazırlanmış teröristi yakalamak için özel güvenlik birimi kuruldu.
Ayrıca tüm güvenlik güçlerine elinde silahlı teröristleri görüldükleri yerde imha amaçlı ateş açma izni verdim. Dünya ülkelerinden eli silahlı isyancılarla görüşmeler yapmamız telkin ediliyor.
Daha saçma bir öneri olamaz. Teröristlerle hiçbir görüşme ve müzakere yürütme niyetimiz yok" dedi.
Masimov gözaltına alındı
TÜRKİYE'YE DE TEŞEKKÜR
"Bu zor günümüzde yardımımıza gelen Rusya Başkanı Vladimir Putin'e sonsuz teşekkür ediyorum. Benzer şekilde bize destek veren Türkiye, Çin ve Özbekistan'a da teşekkürlerimi iletiyorum" diyen Tokayev, ülkede büyük ölçüde kontrolün sağlandığını da duyurdu.
Cömert Tokayev, "Güvenlik güçleri sıkı çalışıyor. Tüm bölgelerde anayasal düzen büyük ölçüde sağlandı" dedi. Tokayev, bazı bölgelerde silahlı teröristlerin saldırılara devam ettiğini ekledi. Çatışmalarda 26 silahlı saldırganın öldürüldüğü belirtildi.
'REFORM BAŞLATACAĞIZ'
Kazakistan'da 2 Ocak'tan bugüne yaşanan protestolarda halkın dile getirdiği sıkıntıların giderilmesi için reform başlatılacağını da kaydeden Tokayev, "Teröristlerin etkisiz hale getirilmesinden sonra tahmini 11 Ocak'ta meclisi acil oturuma çağırarak geniş çaplı reformları ele almayı planlıyoruz. Kazakistan'ın yeniden bölgemizin parlayan yıldızı olacağına inanıyorum" ifadelerini de kullandı.
'MATRUŞKA DARBESİ' Mİ
Hürriyet'in aktardığına göre isyanın ülkedeki iki iktidar grubu arasındaki hesaplaşma için kullanıldığına dair iddialar gündeme geldi.
'Matruşka darbesi' adı verilen senaryoya göre Tokayev, isyanı bahane ederek 5 Ocak'ta eski milli lider Nursultan Nazarbayev'i görevinden almakla kalmadı, yeğeni Abiş Samat Satıbaldıoğlu'nu da Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcılığı görevinden uzaklaştırdı.
Nazarbayev'in yakın adamı Kazakistan Ulusal Güvenlik Komitesi (eski KGB) şefi Kerim Masimov da görevden alındı.
Rusya'yı da yardıma çağıran Tokayev konumunu güçlendirme fırsatı buldu. Rus yapımı bir oyuncak olan matruşka, ahşap el yapımı bebek figürlerinden oluşuyor. Açıldıkça içlerinden başka ahşap bebek figürleri çıkıyor.
RUSYA'DAN KAZAKİSTAN'A ONLARCA TANK, 200 ASKERİ UÇUŞ VE 3 BİN ASKER
Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev'in yardım çağrısına önceki gün olumlu yanıt veren Moskova'nın başını çektiği Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü, 24 saatte Kazakistan'a neredeyse 3 bin asker gönderdi.
Rusya Savunma Bakanlığına ait IL-76 ve AN-124 nakliye uçakları Rusya'nın elit hava indirme birliklerini Kazakistan'a ulaştırdı.
Rusya'nın Kazakistan operasyonuna verdiği büyük önem atanan komutandan anlaşıldı.
Rusya ağırlıklı kuvvetlerden oluşan KGAÖ görev gücünde Belarus, Ermenistan ve Kırgızistan'dan da birlikler var. Bu gücü Rusya Paraşütçü İndirme Birlikleri Komutanı Korgeneral Andrey Serdyukov yönetecek. Çarşamba akşamı Nursultan'a varan Rus askeri birlikleri cumhurbaşkanlık sarayı başta olmak üzere tüm devlet kurumlarını korumaya başladı.
Ülkenin en büyük şehri Almatı'da ise Rus komandoları, yerel komandolara destek vererek Almatı Havalimanı'nı kontrolüne aldı. Rusya, son 24 saatte Kazakistan'a askeri nakliye uçaklarıyla 190 sefer gerçekleştirmiş durumda. 2 bin civarında askerin yanı sıra Rusya'dan yüze yakın zırhlı araç da getirilmiş durumda.
Rus kuvvetlerinin Kazakistan'da kilit noktaları denetim altına alması sonrasında ülkede iki günden bu yana kesik tutulan internet de yeniden işlemeye başladı.
NAZARBAYEV NEREDE? AÇIKLAMA GELDİ
Kazakistan'ın Kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in ülkesini terk ettiği yönündeki iddiaların gerçeği yansıtmadığı bildirildi.
Nazarbayev'in sözcüsü Aydos Ukibay, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Nazarbayev'in başkent Nur Sultan'da bulunduğunu, bir dizi istişare toplantıları gerçekleştirdiğini, Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ile doğrudan temas halinde olduğunu bildirdi.
Nazarbayev'in dost ülkelerin liderleriyle telefon görüşmeleri yaptığını belirten Ukibay, Kurucu Cumhurbaşkanı'nın mevcut zorlukların üstesinden gelmek ve ülkenin bütünlüğünü sağlamak için halka Cumhurbaşkanı Tokayev'in etrafında birleşme çağrısında bulunduğunu kaydetti.
Kazakistan'daki protestolar nedeniyle Nazarbayev'in ülkesini terk ettiği iddia edilmişti.
'Matruşka darbesi' senaryosuna göre Kazakistan'a binlerce asker yerleştiren Kremlin, Kazak eliti arasındaki düelloda Nazarbayev'den vazgeçerek Tokayev'e destek verme kararını almış görünüyor.
TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLÂTI OLAĞANÜSTÜ TOPLANIYOR
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, olayların bastırıldığına dair haberlerin geldiği Kazakistan'ın Dışişleri Bakanı Mukhtar Tleuberdi ile dün telefon görüşmesi yaptı. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, Kazak Bakan, Çavuşoğlu'na olaylarla ilgili bilgi verdi. Çavuşoğlu, görüşmede Türkiye'nin Kazakistan'a olan desteğini bir kez daha yineledi. İki bakan ayrıca 11 Ocak Salı günü video konferans yöntemiyle düzenlenecek ve Kazakistan'daki gelişmelerin değerlendirileceği Türk Devletleri Teşkilâtı Dışişleri Bakanları Olağanüstü Toplantısı hakkında görüş alışverişinde bulundu.
PEKİN, TOKAYEV'E GÜÇLÜ DESTEK SUNDU
Kazakistan'daki olaylara Çin hükümetinin reaksiyonu da yakından takip ediliyor. AFP'nin aktardığına göre Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, dün Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'e gönderdiği mesajda Kazak yönetiminin protestoculara yönelik sert müdahalesinden övgüyle söz etti. Şi mesajında, "Kritik anlarda kararlı bir şekilde güçlü önlemler aldınız, bir politikacı olarak sorumluluk konumunuz ve görev anlayışınız ile ülkeniz ve halkınız için son derece sorumlu olduğunuzu göstererek durumu hızla yatıştırdınız" ifadelerini kullandı.
MASİMOV GÖZALTINDA
Eski Kazakistan Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanı Karim Masimov'un devlete ihanet şüphesiyle gözaltına alındığı bildirildi.
Kazakistan Ulusal Güvenlik Komitesinden yapılan açıklamada, komite tarafından 6 Ocak'ta Kazakistan Cumhuriyeti Ceza Kanunu'nun devlete ihanet maddesi gereği soruşturma başlatıldığı bildirildi.
Açıklamada, söz konusu suçu işlediği şüphesiyle Masimov'un gözaltına alındığı duyuruldu.
Masimov'un soruşturmada gözaltına alınan diğer şahıslarla birlikte geçici tutuklama merkezine yerleştirildiği kaydedildi.
2016'da göreve getirilen Karim Masimov, LPG fiyatının artması nedeniyle başlayan, ülkenin batı ve güney şehirlerine yayılan protestolar nedeniyle 6 Ocak'ta Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'in kararıyla Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanlığı görevinden alınmıştı.
Eski Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in yeğeni Samat Abiş de Ulusal Güvenlik Komitesi Başkan Yardımcılığı görevinden uzaklaştırılmıştı.