takvim.com.tr
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan'a gideceği iddiaları günlerdir tansiyonu yükseltiyordu. Dünyanın endişeli bekleyişleri altında dün akşam Pelosi'nin uçağı Tayvan'a iniş yaptı.
Bu ziyaret karşısında Çin'in tepkisi çok sert oldu. Askeri hareketliliğin arttığı bölgede Tayvan'dan Çin'i kızdıracak bir hamle daha geldi. Tayvan lideri Tsai, Tayvan'ın 'tek Çin' olmasını temsil eden Uğurlu Bulutlar Düzeni isimli şeref madalyasını Pelosi'ye verdi.
Çin-Tayvan anlaşmazlığında ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan'a gideceği iddiaları ABD ile Çin arasında krize neden oldu.
Çin'in günlerdir yaptığı tehditlere karşın Pelosi'nin uçağı dün akşam saatlerinde Tayvan'a indi. Bu hamleyle çeyrek asır sonra ilk kez ABD'li üst düzey bir yetkili, Tayvan'a gitmiş oldu.
ABD medyası ise Pelosi'nin ziyaretini değerlendirdi. CNN'de yer alan bir analizde "Bu ziyarete gerçekten değer mi?" sorusu gündeme geldi.
Tayvan'da yaşayan insanların olası bir Çin tehlikesiyle sürekli olarak burun buruna yaşadığını ifade eden CNN bu ziyaretin sonucuyla ilgili olası 4 kötü senaryo olduğunu belirtti.
O senaryolar şöyle:
1. SENARYO
Pelosi'nin ziyaretinin Pekin yönetimi tarafından dikkatlice inceleneceğini ifade eden CNN, Çin'in Tayvan üzerindeki politikasını daha da sertleştirme kararı alabileceğini düşünüyor.
Dış politikada yaşanacak askeri gerilim ise Tayvan halkının yaşantısını oldukça zor sokacak.
Gazete aynı zamanda Pelosi'nin niyetinin "kötü" olmadığını altını çizdi. Ancak uzmanlara göre bir küçük cümle bile yanlış anlaşılabilir.
2. SENARYO
Bir diğer mesele de boğazlarda yaşanacak kriz. Çin, son zamanlarda Tayvan Boğazı'nın uluslararası bir su yolu olmadığı konusunda açıklamalarda bulunuyor. Bu da Çin'in bu bölgedeki dünya tedarik zincirini kırmasına neden olabilir.
CNN, zaten korona pandemisi ve Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle tedarik krizi yaşayan dünyanın böylesi bir engel karşısında oldukça zorlanacağının altını çizdi.
Olası senaryolar arasında küresel piyasaların dibe vurması bile gündemde. Yine analize göre bundan ilk etkilenecek kişiler ise ABD halkı olacak.
3. SENARYO
Bir diğer senaryo ise ABD'nin gizli istihbaratıyla alakalı. ABD'nin Avrupa ve Rusya tarafına açılan istihbarat yolu Tayvan ve Çin üzerinden geçiyor.
Çin'in bu istihbaratı kırması olası. İstihbaratın son olarak Rusya ve Ukrayna çekişmesinde savaş öncesi önlemlerde ve Ukrayna'ya tedarik yapılmasında yoğun olarak kullanıldığı biliniyor.
4. SENARYO
En kötü senaryo ise Çin'in ABD'ye savaş açması. CNN, Çin'in ABD ile bir savaşa girmesini çok istemeyeceğinin ve bu durumun kendi yararına olduğunu düşünmediğinin altını çizdi.
Ancak yapılan tehditler ve Çin'in artan askeri gücü nedeniyle Çin'in böyle bir hamle yapması imkansız değil.
ÇİN RESMİ MEDYASI İSE ÖFKE KUSTU
Pekin yönetiminin tepkisini, Çin Komünist Partisi'nin İngilizce yayın organı Global Times'ın haberlerinde net şekilde görmek mümkün. Resmi gazete Global Times, Çin ordusunun Tayvan çevresindeki manevralarını ve kalkış yapan savaş uçaklarını arka arkaya Twitter hesabından paylaşıyor.
Gazetede Franz Gayl imzalı bir analiz, 'Pelosi'nin Tayvan ziyareti, ABD'nin kaybedeceği Çin'le savaşın yaylım ateşini başlatıyor' başlığıyla yer aldı. Statükonun nihayet değiştiğini belirten yazar, ABD'nin 'Tek Çin' politikasına bağlı olduğu yanılsamasının buharlaştığını kaydediyor. Başkan Joe Biden'ın muhalefet etmesine rağmen Pelosi'nin Tayvan'a resmi bir gezi gerçekleştirdiğini vurgulayan Gayl, Washington'da bir çatlak var gibi görünse de aslında ABD'nin oyun oynadığını savunuyor. ABD'nin onlarca yıldır Tayvan'ı tepeden tırnağa silahlandırdığını dile getiren Gayl, Pelosi'nin Taipei'ye inmesiyle birlikte Washington'ın 'Tek Çin' politikasından ayrıldığının en güçlü resmi işaretinin verildiğini yazdı.
Eski bir Amerikan deniz subayı olan Franz Gayl, "Ziyaret ABD ve Çin arasındaki savaşın yaylım ateşiydi, ABD'nin bizzat kendisinin başlattığı" ifadesini kullandı. Analizde kullanılan çizimde ise, ABD tarafından ateşlenen Tayvan yazılı bir kibrit ve TNT kutuları vardı.
Nancy Pelosi'yi paraşütle inerken gösteren bir karikatürde ise, 'Hey Tayvan, ben geliyorum' yazıyordu.
