takvim.com.tr
Geçtiğimiz sene 24 Şubat'ta başlayan Ukrayna savaşında ön cephelerde yer alan grup 'Putin'in özel ordusu' olarak biliniyordu.Wagner paralı asker grubun kurucusu Yevgeni Prigojin, yaklaşık olarak bir yıldır Rusya'nın en medyatik isimlerinden birisi. Ancak son dönemde Prigojin'in Rus Ordusunu hedef alan sözlerini nedeni ile işler değişti.
Prigojin'in yaptığı açıklamalar, Rusya Savunma Bakanlığı ve Rusya Genelkurmay Başkanlığı'na yönelik savurduğu hakaretler onu Rusya'nın en çok konuşulan isimlerinden birisi haline getirdi. Son iki günde ise tüm dünya gündemini yaptığı isyan girişimi ile sarstı.
Rus paralı asker grubu Wagner'in lideri Evgeny Prigojin'in de yolcu listesinde olduğu özel jet Rusya'nın başkenti Moskova yakınlarında düştü. Kazada Prigojin'in de aralarında olduğu 10 kişi hayatını kaybetti. Rus paralı asker grubu Wagner'den yapılan açıklamada, "Uçağın Rus güvenlik güçleri tarafından düşürüldüğü ve Prigojin'e ait 2. uçağın ise Moskova semalarında süzüldüğü" ifade edildi. Rus Sivil Havacılık Dairesi'nden yapılan açıklamada ise Wagner lideri Prigojin'in cansız bedeninin bulunduğunu duyurdu.
PEKİ, PRİGOJİN KİMDİR?
1 Haziran 1961'de St. Petersburg'da doğan Prigojin, gençlik yıllarında "hırsızlık, dolandırıcılık ve gençleri suça bulaştırma" suçlarından 12 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Prigojin, tahliye edildikten sonra 1990'larda St. Petersburg'da restoran açtı ve burada dönemin Belediye Başkan Yardımcısı Vladimir Putin ile dostluk kurdu. Putin'le ilişkisini karlı devlet ihalelerini kazanmak için kullanan Prigojin, restoranında ona hizmet etmesi sebebiyle "Putin'in şefi" lakabını kazandı.
Prigojin, medya dahil olmak üzere farklı sektörlere yönelirken ABD'de "trol fabrikası" diye de anılan İnternet Araştırma Ajansını (IRA) finanse etmek ve 2016 ABD Başkanlık seçimlerine müdahalede bulunmakla suçlandı. Wagner ile bağlantısını yıllarca inkar eden 62 yaşındaki Prigojin, ocak ayında Wagner şirketini kurduğunu, yönettiğini ve finanse ettiğini kabul etti.
Hapisten çıktıktan sonra farklı işler kurdu. 1981 yılında "hırsızlık, dolandırıcılık ve gençleri suça bulaştırma" suçlarından hüküm giyen Prigojin, 9 yıl hapis yattı. Prigojin, 1990'da tahliye edildikten sonra annesi ve üvey babasıyla St. Petersburg Aprashaka Bit Pazarı'nda sosisli sandviç satmaya başladı.
1991'den 1997'ye kadar gıda işine yoğunlaşan Prigojin, eski sınıf arkadaşı Boris Spektor'un kurduğu Saint Petersburg'daki ilk marketler zinciri Contrast'ın yüzde 15 hissedarı ve yöneticisi oldu. Farklı sektörlerde işletmeler kuran Prigojin, 1995 yılında restoran işine girdi ve ortağıyla Saint Petersburg'da "Old Customs House" adındaki ilk restoranını açtı.
Ardından Prigojin'in 1997'de "New Island" adıyla kurduğu yüzen restoran, şehrin en gözde yemek mekanlarından biri haline geldi. Ortağıyla işini büyüten Prigojin, New Island'da Vladimir Putin ve eski Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'a bizzat yemek ikram etti.
Restoran, 2002'de ABD Başkanı George W. Bush'u ağırlarken 2003'te Putin, doğum gününü bu restoranda kutladı. The New York Times'a göre, Rusya'nın eski Başbakanı ve eski Devlet Başkanı Dmitriy Medvedev ve Putin'in göreve başlaması dolayısıyla verilen yemeklerin hazırlanmasından da Prigojin'in şirketi sorumluydu.
Kurduğu yemek şirketiyle devlet ihalelerini aldı. Prigojin, zamanla Vladimir Putin ile yakınlaştı ve 2003'te ortaklarından ayrılarak kendi restoranlarını kurdu. Prigojin'in şirketlerinden biri olan "Concord Catering", çok sayıda devlet ihalesi kazanmaya başladı.
Rusya merkezli Yolsuzlukla Mücadele Vakfı, Prigojin'i "yozlaşmış iş uygulamaları" yapmakla suçlarken 2017'de yasa dışı servetinin bir milyar ruble değerinde olduğunu öne sürdü. Öte yandan Prigojin'in, 2016 Başkanlık seçimlerinde ABD'nin "siyasi ve sosyal gerilimleri artırmak için dijital kampanyalar yapmaya çalışan Rus trol fabrikası" olarak tanımladığı İnternet Araştırma Ajansını finanse ettiği öne sürüldü.
WAGNER GRUBUYLA ADINI DUYURDU
Prigojin, eski Rus istihbarat subayı Dmitry Utkin'le birlikte 2014'te Donbas'ta Rusya destekli ayrılıkçıları desteklemek için Wagner şirketini kurdu. Mensuplarının çoğunu hükümlülerin oluşturduğu Wagner grubu, Ukrayna'nın dışında Suriye'deki iç savaş da dahil olmak üzere Orta Doğu ve Afrika'daki çeşitli çatışmalara asker gönderdi.
İngiliz istihbaratı, Ukrayna'da aktif Wagner birliklerinin sayısını 50 bin olarak verirken bu, ülkedeki Rusya'nın toplam gücünün dörtte birini oluşturuyor. Rusya'nın Ukrayna'nın bazı bölgelerinde kontrolü sağlamasında önemli rol oynadığı öne sürülen Wagner, "savaş suçları" ve insan hakları ihlalleri yapmakla da suçlanıyor.
Wagner lideri, Rus yönetimine isyan başlattı. Wagner'in kurucusu Prigojin, son aylarda defalarca Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Ukrayna'daki ordunun başı Valery Gerasimov'u "beceriksizlikle" ve Ukrayna'da savaşan Wagner birimlerini kasten yetersiz ikmalle suçlamıştı.
Rusya Savunma Bakanlığı, isim vermeden Ukrayna'daki "gönüllü oluşumların" haziranın sonuna kadar kendisiyle sözleşme imzalaması gerektiğini söylemişti. Bu hareket, hükümetin Wagner üzerinde daha fazla kontrol elde etme girişimi olarak görülmüştü.
Federal Güvenlik Servisi (FSB), "silahlı isyan" suçlamasıyla ceza davası açmıştı. Rusya Savunma Bakanlığından yapılan açıklamada ise Wagner'in kamplarına saldırı düzenlendiği yönündeki iddialar yalanlanmıştı.
