Rusya, savaş gemisinin battığı bölgede arama-kurtarma faaliyetlerini yoğunlaştırırken Ukrayna tarafı geminin güvertesindeki 16 seyir füzesinden bir bölümünün taktik nükleer başlık taşıdığı iddiasını ortaya attı. Ukrayna ayrıca batan Rus savaş gemisini kendi tarihi mirası ilan ederek Rusya'nın enkazda yürüttüğü çalışmaları şimdiden yasadışı ilan etti.
EN ESKİ GEMİ DEVREDE
'Moskova' kruvazörü 15 Nisan'da Ukrayna'nın Odessa kentinin yaklaşık 128 km açığında batmıştı. Ukrayna Neptün füzesiyle vurduğunu, Rusya yangından battığını öne sürmüştü. Rusya donanmasına ait 8 savaş ve kurtarma gemisiyle 'Moskova'nın battığı bölgede su altı çalışmaları başlattı. Rusya'nın bölgeye gönderdiği enkaz kaldırma deniz araçlarına arasında dünyanın faal olan en eski gemisi Çarlık Rusya döneminden kalma "Kommuna" da yer alıyor.
ŞİFRELİ CİHAZLAR ÖNEMLİ
Batılı istihbarat servisleri Rusya'nın batık gemiyle ilgili başlatılan su altı çalışmalarını birkaç nedene bağlıyor. Rusya, batan gemide bulunan şifreli haberleşme cihazlarının yabancı ülkelerin eline geçmesini istemiyor. Ayrıca infilak etmememiş füzelerin çıkarılması amaçlanıyor. Gemide hayatını kaybeden denizcilerin cesetlerine ulaşılması ve çıkarılması da başka bir hedef.
NÜKLEER BAŞLIK İDDİASI
Rusya, 'Moskova' ile ilgili enkaz bulma ve çıkarma çalışmalarına hız verirken Ukrayna Savunma Bakanlığı Güney Kuvvetleri Komutanlığı Rusların ölen denizcilerini değil, gemide kalan nükleer başlıklı füzelerin peşinde olduğunu öne sürdü. Yazılı açıklamada kruvazörde 16 adet yeni nesil 700 km menzilli "Vulkan" seyir füzesi bulunduğu vurgusu yapılarak, "Elimizdeki istihbarat verilerine göre Ukrayna savaşına gönderilmeden önce 'Moskova' kruvazöründeki 16 seyir füzesinden birkaçına taktik nükleer başlıklar yerleştirildiği yönünde. Gemi batarken konvansiyonel patlamalardan etkilenmeyen başlıklar şimdi Karadeniz dibinde bulunuyor. Ruslar nükleer silah gerçeğinin ortaya çıkmaması için bu başlıkları bir an önce dipten çıkarmak istiyor" dendi. Başlıkların istenmeyen ellere düşmesi halinde güvenlik riski oluşturabileceği de belirtiliyor.
UKRAYNA: İZİN ALSINLAR
Kiev yönetimi ise Ukrayna'nın ekonomik çıkar bölgesinde batan Rusya donanmasına ait 'Moskova' kruvazörü enkazını milli tarihi servet ilan etti. Rusya'nın Ukrayna yönetimi izni olmaksızın enkaz bölgesinde çalışmalar yapılamayacağını UNESCO aracılığıyla Moskova'ya iletildi. Dipte yapılacak tüm çalışmaların Kiev tarafından yasadışı sayılacağı belirtildi.
OLAY ESRARINI KORUYOR
-Rusya'nın Karadeniz donanmasının amiral gemisi 'Moskova'nın batmasıyla ilgili esrar perdesi aralanmış değil. Ukrayna tarafı geminin 14 Nisan tarihinde Rus gemisine yönelik karadan atılan iki "Neptün" füzesiyle vurularak batırıldığını iddia etmişti.
-Rusya Savunma Bakanlığı ise füze saldırısını kabul etmeyerek gemide fırtına esnasında çıkan yangında mühimmatın infilak etmesi sonucu büyük zarara gördüğünü ve ertesi gün Sivastopol limanına halatlarla çekilmek istenirken su alarak battığını ilen etmişti.
-Savaş gemisinde meydana gelen can kaybı bir hafta boyunca sır olarak tutulduktan sonra Rus tarafı önceki gün gemide bir denizcinin hayatını kaybettiğini, 27 denizcinin de kayıp sayıldığını duyurdu. Ukrayna tarafı ise batan gemiden en az 100 Rus denizcinin öldüğünü iddia etmişti.
"OĞULLARIMIZ NEREDE?"
13 Nisan'da Karadeniz'de batan Rus savaş gemisi Moskva'ya ait fotoğraflar dün ortaya çıkmıştı. Ukrayna tarafı gemiyi iki füzeyle vurduklarını öne sürerken, Rusya tarafı savaş gemisinin teknik arızadan ötürü çıkan yangın ve patlamalar sonucunda battığını iddia etmişti.
EN AZ 200 ASKER YARALANDI
Rus savaş gemisinin yanındaki bir kurtarma gemisinden çekilmiş gibi görünen fotoğraflar, güvertenin altında yanan alevler ile gökyüzüne yükselen kalın bir siyah duman tabakasını ve geminin sol tarafında ağır bir hasar olduğunu gösterdi. Fotoğraflar, Moskva'da bulunan en az 200 askerin de yaralandığını açığa çıkardı.
KURTARILDIĞI İDDİA EDİLEN DENİZCİLER NEREDE?
Şimdiyse kayıp denizcilerin kederli aileleri, Vladimir Putin'den bir cevap bekliyor ve "Oğullarımız nerede?" diye soruyor. Çaresizce bekleyen aileler, Rusya'nın ölümleri örtbas ettiği iddiaları dolaşırken, Kremlin'den savaş gemisi Moskva battığında kaç kişinin öldüğünü açıklamasını bekliyor.
Moskova ise, gemideki 514 mürettebatın neredeyse tamamının kurtarıldığı konusunda ısrar ediyor. Ancak gemi battıktan sonra limanda çekilen görüntülerde, denizcilerin araçlarının hala park halinde olduğu dikkat çekiyor. Bu da denizcilerin gemiden inip araçlarını almadığını işaret ediyor.
KREMLİN'DEN SKANDAL VİDEO
Dün gece saldırının ardından savaş gemisinin yandığını gösteren dramatik görüntüler ortaya çıkarken, Kremlin yetkilileri hayatta kalanlar için düzenlendiği iddia edilen bir törenin görüntülerini yayınladı. Ancak yayınlanan videoda aynı askerlerin görüntüsü yineleniyor ve ağaç yaprakları videonun yılın farklı bir zamanında çekildiği duygusu uyandırıyor.
"YÜZLERCE KİŞİ HAYATINI KAYBETMİŞ OLABİLİR"
Dün, sansürlenme ve hatta tutuklanma riskiyle karşı karşıya olan mürettebat üyelerinin çaresiz ebeveynleri sessizliklerini bozdu. Aileler, batan gemideki ölü sayısının en az 40 olduğundan ve çok daha yüksek olabileceğinden korkuyor. Batılı askeri kaynaklar ise yüzlerce kişinin hayatının kaybetmiş olabileceğini öne sürüyor.
"OĞLUNUZ ÖLDÜ"
Gemide toplamda kaç kişinin görev yaptığı, can kaybı ve yaralı sayısına dair henüz net ve bağımsız olarak doğrulanmış bilgiler yok. Yulia Tsivova, Rusya Savunma Bakanlığı'nın kendisiyle pazartesi günü iletişime geçerek kruvazörde görev yapan oğlu Andrey'in öldüğünü söylediğini öne sürdü.
Tsivova, "Daha 19 yaşında, sözleşmesiz erdi. Bana başka hiçbir şey söylemediler. Cenazenin ne zaman yapılacağını söylemediler. Ölen tek kişinin o olduğunu düşünmüyorum" dedi.
KAYBOLANLAR DA VAR
Dmitri Şrebets ise oğlu Yegor'un gemide aşçı olarak görev yaptığını ve orduyla iletişime geçtiğinde kendisine Yegor'un muharebede kaybolduğunun söylendiğini iddia etti. Şrebets, oğlunun sözleşmeli er olmamasına rağmen savaşa gönderilmesine tepki göstererek "Tüm mürettebatın kurtarıldığını söylediler. Bu bir yalan. Zalimce ve sinsice bir yalan!" ifadelerini kullandı.
Rusya'da sözleşmeli olmayan erler, 18-27 yaş arasında bir yıl zorunlu askerliğini tamamlamış kişilerden oluşuyor.
PUTİN NE DEMİŞTİ?
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 8 Mart'taki açıklamasında savaşta yalnızca sözleşmeli askerlerin yer aldığını, sözleşmesi olmayan ve yedekteki askerlerin görevlendirilmediğini savunmuştu.
Fakat sözleşmesiz Rus askerlerin daha sonra Ukraynalı direnişçiler tarafından yakalanmasıyla, Kremlin bu kişilerin savaşa gönderildiğinin tespit edildiğini söyleyerek, askerlerin Rusya'ya geri getirtildiğini açıklamıştı.
200'E YAKIN YARALI DENİZCİ
Şrebets'in eşi İrina ise Litvanya merkezli The Insider gazetesine röportajında, Kırım'daki askeri hastanede oğullarını ararken 200'e yakın yaralı denizciyle karşılaştıklarını iddia etmişti.
OĞULLARINA ULAŞAMIYORLAR
The Insider, geçen yıl Kremlin tarafından "yabancı ajan" ilan edilmişti. Üç aileyse gemide görev yapan oğullarına hiçbir şekilde ulaşamadığını söyledi.
Şrebets, Yalta, Alupka ve St. Petersburg'dan üç ailenin daha kendileriyle iletişime geçtiğini ve gemide sözleşmesiz er olarak görev yapan oğullarını bulamadıklarını söylediğini aktardı.
FOTOĞRAFLARINI PAYLAŞARAK YARDIM İSTEDİLER
Rus çevrimiçi sosyal medya ağı VKontakte'de (VK) aileler Moskva'da görev yapan ve ulaşamadıkları oğullarının fotoğraflarını paylaşarak yardım istedi.
Kimliğini paylaşmayan bir anne, Rusya'nın bağımsız gazetelerinden Novaya Gazeta Europe'a verdiği röportajda, gemiden sağ kurtulan oğlunun 40 civarında askerin hayatını kaybettiğini, yaralıların ve kaybolan kişilerin olduğunu söylediğini öne sürmüştü.
"YABANCI AJAN"
Novaya Gazeta Europe adlı haber sitesi, Rusya'nın bağımsız gazete Noveya Gazeta'yı martta Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'yle yaptığı röportajdan sonra "yabancı ajan" olarak nitelemesi üzerine kurulmuştu.
Guardian, şu ana dek resmi olmayan kaynaklara göre iki kişinin hayatını kaybettiğini belirtirken, Washington Post bu sayının üç olduğunu savundu.
