'Son dakika' koduyla duyurdular: ABD askerleri ateş açtı: Afganistan'da sıcak saatler

Afganistan'da bir dönem sona erdi, Taliban örgütü 20 yıl sonra Kabil'e girerken bütün dünya Pazar günü sabahtan bu yana ülkenin başkentinden gelen şok görüntülerle sarsılıyor. Yalnızca dokuz günde Afganistan'ın başkenti Kabil'e giren Taliban örgütü gece yarısı Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda uluslararası medyaya poz verirken, Al Jazeera yaşananları canlı yayınla ekrana getirdi. Cumhurbaşkanı Eşref Gani Pazar günü Afganistan'dan Özbekistan'a kaçtı, Taliban sözcülerinden biri Kabil'e bu kadar kolay ulaşmalarını beklemediklerini itiraf etti. Afganistan'da savaşın sona erdiğini açıklayan Taliban, ülke içinde ve dışında tüm taraflarla diyaloğa açık olduğunu belirtti. TALİBAN MİLİTANLARI SOKAKLARDA Uluslararası haber ajansı Reuters, Kabil Havalimanı etrafında el koydukları polis araçlarıyla gezen veya ellerinde silahlarla bekleyen Taliban militanlarının fotoğraflarını geçiyor. Al Jazeera'nın Kabil muhabiri Charlotte Bellis, Taliban militanlarının başkentteki her kontrol noktasında görülebileceğini ve şehrin tamamen hakimi olduğunu bildiriyor. Bellis, 'Kabil şaşırtıcı bir şekilde çok sakin' diyor. HAVALİMANINDA UMUTSUZ ÇIRPINIŞLAR Kelimenin tam anlamıyla kaos yaşanan havalimanında uçaklara binmek isteyenler birbirini ezerken, BBC'ye konuşan bir görgü tanığı bir uçaktan diğerine koştuklarını söyledi. Reuters'ın paylaştığı bir videoda da görgü tanıklarına dayanılarak, havalanması beklenen bir Kam Air uçağının kalkamaması üzerine uçağın içinde bağırış çağırış yaşandığı kaydedildi. Sabah olduğunda ise kaos daha da büyüdü, kendileri de Kabil'den ayrılmayı bekleyen uluslararası medya çalışanları silah seslerinin duyulduğu ve insanların panik halinde kaçıştığı görüntüleri yayınladı. SİLAH SESLERİ DUYULDU Pazartesi sabahı apronda bekleyen bir uçağa umutsuzca tırmanmaya ve binmeye çalışanların meydana getirdiği görüntü ise, uzun yıllar unutulmayacak cinsten. BBC'den Nicola Careem, söz konusu kayıt için belki de Afganistan'da gördüğü en üzücü görüntüler olabileceğini söyledi: 'BM yok, hükümet yok, yardım örgütleri yok. Hiçbir şey.' Afganistan'daki tüm elçilik görevlilerini Kabil Havalimanı'na taşıyan ABD ise, havalimanının kontrolünü eline aldı, Pentagon Kabil'e ek 1000 asker daha gönderiyor. Bu rakamla Kabil'deki ABD askeri sayısı 6 bin olacak. ABD Dışişleri Bakanı, Amerikan vatandaşları ve ABD için çalışan Afgan vatandaşları sivil ve askeri uçaklarla tahliye edildiğini belirtiyor. Özel bir vize almaya hak kazanan yaklaşık 2 bin Afgan son iki hafta içinde ABD'ye vardı. ABD BAYRAĞI İNDİRİLDİ Reuters'a konuşan bir Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, geç saatlerde neredeyse tüm büyükelçilik personelinin havaalanındaki bir tesise taşındığını ve Amerikan bayrağının elçilik binasından indirildiğini doğruladı. Batılı ülkeler elçilik çalışanlarını ve vatandaşlarını ülkeden çıkarmak için acele ediyor. Fransa, Almanya ve Hollanda'nın da aralarında bulunduğu bazı AB ülkeleri ise kendileri için çalışan Afganları da aileleriyle birlikte tahliye etmeye çalışıyor. Suudi Arabistan Kabil Büyükelçiliği'nin tahliyesini tamamlarken, Yeni Zelanda gibi ülkeler de Afganistan'a uçak gönderdi. Elçiliğini kapatan ülkeler arasında Güney Kore de var. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ittifakın 'Tahliyelere imkan yaratmak ve koordinasyonu sağlamak için Kabil Havaalanı'nın açık tutulmasına yardımcı olmaya çalıştığını' kaydetti. Rusya şimdilik Kabil Büyükelçiliği'ni tahliye etmek için bir gerekçe görmediğini kaydetti. Türkiye'nin Kabil Büyükelçiliği de şimdilik faaliyetlerini sürdürüyor. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Taliban'ın Kabil'e girmesinin ardından Afganistan gündemiyle Pazartesi günü New York'ta acil toplanacak. Çağrı Norveç ve Estonya'dan geldi. KIZ ÇOCUKLARI OKULA GİDEBİLECEK Mİ? Ancak tam çeyrek asır önce Afganistan'ı ele geçiren örgütün yaptıkları unutulmuş değil. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, özellikle kadın ve kız çocuklarının geleceğinden endişeli olduğunu açıkladı. Sözcüsü aracılığıyla yaptığı açıklamasında Guterres, 'Genel Sekreter, özellikle zor kazanılmış hakları korunması gereken kadın ve kız çocuklarının geleceği konusunda endişeli' denildi. 1996 ve 2001 yılları arasındaki Taliban yönetimi altında yüzlerini örtmeleri gereken kadınlar çalışamıyordu ve erkek bir akrabaları olmadan evden dışarı çıkamıyordu, kız çocukları okula gidemiyordu. Taliban, geçen hafta militanlar tarafından kontrol sağlanan Paktiya vilayetinde Covid-19 aşısını yasakladı. Ülkenin doğusundaki Paktiya'daki yasağa ilişkin bir bildiri, hastaneye asıldı. 830 MİLYAR DOLAR ÇÖPE GİTTİ Peştunlar, Tacikler, Hazaralar, Aymaklar (Aimaq), Türkmenler, Özbekler, Kırgızlar ve Beluçilerin de aralarında bulunduğu birçok etnik grubun yaşadığı Afganistan'da, 20 ile 40 arası farklı dil ve lehçe konuşuluyor. On yıllardır çalkantının dinmediği Afganistan'daki kırılmanın başladığı olay, 1979 yılının son günlerinde başlayan Sovyetler Birliği işgali oldu. ABD'nin direnişçilere destek verdiği 10 yıl süren işgal sırasında çok sayıda ülkeden 100 bini aşkın kişi Afganistan'a giderek Sovyetler Birliği'ne karşı savaştı. Sovyetlerin 1989'da Afganistan'dan çekilmesinin ardından bu kez iç savaşa savrulan ülkede, Cumhurbaşkanı Muhammed Necibullah'ın 1992'de devrilmesiyle Afgan nüfusunun yarısını oluşturan Peştun grupların Kabil'deki hakimiyeti de sarsıldı. İç savaş sürerken kurulan Taliban, farklı grupların desteğini aldı ve 27 Eylül 1996'da Kabil'e girerek iktidarı ele geçirdi. Böylece Afganistan'da, ABD liderliğindeki NATO birliklerinin 2001'deki saldırısına kadar devam edecek dönem başlamış oldu. ABD, 11 Eylül 2001 saldırılarından Afganistan'da üslenmiş El Kaide ve lideri Usame Bin Ladin'i sorumlu tuttu. Afganistan'ı yöneten Taliban'dan El Kaide üslerini kapatmasını ve liderlerini ABD'ye teslim etmesini istedi. Taliban reddetti. 7 Ekim 2001'de Amerikan ve İngiliz uçaklarının Taliban ve El Kaide hedeflerine hava saldırısıyla Afganistan'da yeni bir savaş başladı. Afganistan'ı bu kez işgal eden ABD'ydi. Washington'ın 20 yıllık savaşı, Taliban'la masaya oturulması ve çekilme kararı alınmasıyla bitti.