Son dakika: Rusya karıştı! Putin muhalifleri sokaklarda

Kremlin'e muhalif 44 yaşındaki Navalny, sinir gazı Noviçok ile zehirlendiğinin belirlenmesinin ardından 22 Ağustos 2020'de Omsk'tan özel bir uçakla Berlin'deki Charite Hastanesi'ne nakledilmişti. Burada uzun bir tedavi süreci geçiren Navalny, beş ay sonra Almanya'dan ülkesi Rusya'ya döner dönmez, 17 Ocak'ta Moskova'daki havaalanında gözaltına alındı, 18 Ocak'ta da tutuklandı. Bunun üzerine Aleksey Navalny, YouTube hesabından yayınlanan videoda 'Korkmayın, sokaklara çıkın. Benim için değil, kendiniz ve geleceğiniz için çıkın' çağrısında bulundu. Navalny'nin bu çağrısı sonrasında destekçileri, 23 Ocak'ta ülke çapında protesto gösterileri düzenledi. Rusya'nın dört bir yanında halk, muhalif liderin serbest bırakılması için sokaklara döküldü. Moskova ve St. Petersburg'un da aralarında olduğu 60'tan fazla şehrinde düzenlenen ve on binlerce kişi katıldığı gösterilerde 3 bin 500'den fazla kişi gözaltına alındı. Bu kişilerden biri de, Navalny'nin 44 yaşındaki eşi Yulia idi. Aleksey'in eşi, 100'e yakın şehirde protestolar sırasında Rus polis memurları tarafından gözaltına alınan 3 bin 500 kişi arasındaydı. 44 yaşındaki Yulia Navalnaya, polisler tarafından gözaltına alındıktan sonra, Instagram sayfasında bir selfie paylaştı ve 'Kalitesizlik için özür dilerim. Polis minibüsünde ışık çok kötü.' notunu düştü. Putin karşıtı Navalny'nin destekçileri, gece boyunca polisle çatışmaya devam ederken, dünya liderleri ülkeden gelen kanlı görüntülerin durması çağrısında bulundu ve Rus polisinin acımasız taktiklerini kınadı. Rus basın kuruluşlarından gelen haberlere göre Yulia Moskova'daki polis nezaretinden serbest bırakıldı. Hükümet karşıtı yüz binlerce protestocu, dondurucu soğuğa aldırış etmeden, sinir gazı ile zehirlenen Navalny'nin hapse atılmasına karşı bir meydan okuma gösterisi olarak hafta sonu sokaklara döküldü. Eksi 51 dereceye varan soğukta düzenlenen protetolarda göstericiler, çevik kuvvet görevlileri tarafından polis otobüslerine ve gözaltı kamyonlarına sürüklenirken, bazı eylemciler polis coplarıyla dövüldü. Yetkililer sonunda protestocuları Moskova'nın Puşkin Meydanı'ndan çıkarmayı başardı, ancak binlerce kişi daha sonra yaklaşık bir kilometre ötedeki geniş bir bulvarda yeniden toplandı ve dağılmadan önce polise kartopu attı. Polis şiddeti, olayları takip eden uluslararası haber ajansları Reuters ve AP muhabirlerinin çetiği fotoğraflara tüm gerçekliğiyle yansıdı. Bu kanlı sahnelerin ardından hem ABD hem de Avrupa Birliği'nden yetkililer, 'orantısız güç kullanımından' duydukları üzüntüyü dile getiren kınama açıklamaları yaptı. Amerika Birleşik Devletleri, Rus yetkilileri gözaltına alınan protestocuları ve gazetecileri serbest bırakmaya çağırdı ve polisin sert taktiklerini kınadı. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price yaptığı açıklamada, 'ABD, bu hafta sonu Rusya'daki şehirlerde protestoculara ve gazetecilere karşı sert taktikler kullanılmasını şiddetle kınıyor' ifadelerini kullandı. Avrupa Birliği'nin dış politika sorumlusu Josep Borrell, Twitter'da yaptığı bir paylaşımda, yetkililerin 'orantısız güç kullanımından' şikayet ederken, İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab 'barışçıl protestoculara ve gazetecilere yönelik şiddet kullanımını' kınadı. Bazı göstericiler, Navalny'nin tutuklu bulunduğu Matrosskaya Tişina Cezaevi yakınlarına giderek hükümet aleyhine slogan attı. Rusya İçişleri Bakanlığı, polisle protestocular arasında zaman zaman arbedenin çıktığı gösterilerde 42 emniyet görevlisinin yaralandığını duyurdu. Bazı göstericilerin, polise kar topu ve yumurta attığı görülürken emniyet güçleri de büyük şehirlerde merkeze giden metro ve otobüs gibi ulaşım yollarını kapattı. Ayrıca gösterilerin gerçekleştirildiği bölgelerde internet erişimi sınırlandırıldı. Protesto gösterilerinin başladığı Cumartesi günü boyunca ve Pazar sabahının erken saatlerine kadar, 'Rusya özgür olacak' yazılı tabelalar tutan ve 'Putin hırsızdır' sloganları atan göstericiler dünya gündemindeydi. Bazıları daha sonra Kremlin'e yürürken, diğerleri başkentin ana caddesi olan Tverskaya Caddesi'ni kapattı. Reuters muhabirleri, son yılların en büyük izinsiz mitinglerinden biri olduğu tahmin edilen gösteride, Moskova'nın merkezinde en az 40 bin kişinin toplandığını bildirdi, ancak yetkililer yalnızca 4 bin kişinin geldiğini iddia etti. Rusya Dışişleri bakanlığı Reuters'ın 40 bin kişilik kalabalık tahminine alaycılıkla yaklaştı ve çok yüksek olduğunu öne sürerek sorguladı. Resmi Telegram mesajlaşma kanalında 'Neden hemen 4 milyon demiyorsunuz?' şeklinde alayı edildi. Hapse girdikten sonra YouTube kanalından Navalny'nin ekibi tarafından yayımlanan, Devlet Başkanı Vladimir Putin ve yakın çevresini hedef alan 'Putin için saray: En büyük rüşvetin tarihi' isimli videonun izlenme sayısı ise 70 milyonu geçti. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Navalny'e destek amaçlı yapılan protesto gösterilerinin 'yasa dışı ve kabul edilemez' olduğunu savunmuştu.