Türkiye'nin başta Afrika, Orta Doğu, Güney Kafkasya ve Batı Balkanlar olmak üzere dünyanın dört bir yanında giderek artan etkisi Batı'nın dikkatini her geçen gün daha da çekiyor. Chaillot Raporu isimli AB raporu, Türkiye'nin Batı Başkanlar, Güney Kafkasya, Orta Doğu, Afrika ve Körfez bölgesindeki varlığını ve bu bölgeler ile etkileşimini inceledi.
TÜRKİYE'NİN AYAK İZİ GENİŞLİYOR
Türk İHA'larının modern savaş alanlarında artan önemi, kültürel ihracat ve teknolojik gelişmeler Türkiye'nin her alanda dünyaya açılan kapısı olarak dikkat çekiyor. Chaillot Raporu, Batı, Balkanlar, Güney Kafkasya, Orta Doğu/Kuzey Afrika/Körfez ve Afrika olarak ayırdığı beş bölgede Türkiye'nin ayak izini inceledi.
"TÜRKİYE İLE YAPICI ORTAKLIK ŞART"
Türkiye'nin dünyanın dört bir yanında güvenilir bir ortak olarak ön plana çıktığını ve eski sömürgeleri geride bıraktığını vurgulayan Chaillot Raporu, Ankara'nın yükselişi karşısında Batılı ülkelerin Türkiye ile iş birliği için fırsat kolladığını da ortaya çıkardı. Raporda açıkça, "Geniş jeopolitik değişimler, AB'nin Türkiye ile yapıcı bir ortaklık kurmasını ve potansiyel sürtüşme alanlarını ele almasını giderek daha önemli hale getiriyor" ifadelerine yer verildi.
TEHDİT DEĞİL FIRSAT
Raporda Türkiye'nin Batı Balkanlar'daki etkisine ilişkin aslında bu bölgeden hiç ayrılmadığını ve bölgede her zaman merkez konumunda olduğunu vurguladı. Türkiye'nin özellikle 1990'lardan bu yana Balkanlara oldukça önem verdiğine dikkat çeken raporda Ankara'nın Batı Balkanlar'da dengeleyici bir güç olarak hareket ettiği ve herkesle ortak bir zemin aradığı, bölge için tehdit değil fırsat olarak görüldüğü belirtildi.
Başkan Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan ile 2014-2022 yılları arasında Balkan ülkelerine düzenlediği ziyaretler...
TÜRKİYE BALKANLARDA TİCARETİN ÖTESİNE GEÇTİ
Türkiye'nin Balkanlar'da güçlü ekonomik ilişkilerinin olduğunu belirten raporda, Türkiye'nin ticaretin ötesine geçerek altyapı, bankacılık ve imalat gibi hayati sektörleri de kapsayacak şekilde genişleyen güçlü bir ekonomik varlık inşa ettiği belirtildi. Örneğin Türk inşaat şirketlerinden biri Saraybosna-Belgrad otoyolunu büyük ölçüde finanse ediyor. Aynı şirket daha önce de Sırbistan'da Müslümanların çoğunlukta olduğu Sancak bölgesinde Novi Pazar-Tutin yolunun yeniden inşasında önemli bir rol oynamıştı.
Türkiye'nin Batı Balkanlar ülkeleri ile siyasi ilişkilerinin gücüne değinen raporda Başkan Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan ile 2014-2024 yılları arasında Batı Balkanlara düzenlediği ziyaretlere dikkat çekildi.
Maarif okulları, Yunus Emre Enstitüsü, TİKA ve Diyanet İşleri Başkanlığı'nın Türkiye'nin ulusötesi devlet diplomasisinin bir aracı olarak ön plana çıktığı belirtildi.
GÜNEY KAFKASYA: TEK MİLLET İKİ DEVLET
Türkiye'nin Güney Kafkasya ile ilişkisinin en önemli değişmezinin Azerbaycan ile yakın ilişkisi olduğunu belirten raporda "Tek millet iki devlet" kavramına dikkat çekildi.
Güney Kafkasya'nın yüzyıllar boyunca Türkiye, İran ve İmparatorluk Rusya'sının nüfuz için yarıştığı büyük güç rekabetinin savaş alanı olduğuna dikkat çeken rapor, İkinci Karabağ Savaşı'nın (2020) bir dönüm noktası olduğunu vurguladı.
RUSYA'NIN TEKELİNİ KIRDI
Ankara'nın bölgesel hedefleri ve stratejik vizyonunun Orta Koridor projesinde görüldüğünü belirten raporda Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı ve Bakü'den Erzurum'a uzanan doğal gaz hattına da dikkat çekilirken yakın zamanda inşa edilen Trans-Anadolu ve Trans Adriyatik boru hatlarının bu güzergahın önemini artırdığı ve Rusya'nın Hazar petrol ve gazının taşınması üzerindeki tekelini kırdığı belirtildi.
"DİRİLİŞ" DİPLOMASİSİ
Türkiye'nin TİKA aracılığı ile Gürcistan ve Azerbaycan'da etkisini her geçen gün artırdığını belirten rapor, Diriliş Ertuğrul ve Kuruluş Osman gibi dizilerin de bölgede önemli bir yumuşak güç unsuru olduğuna dikkat çekti.
Raporda ayrıca tüm bölgede Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) tarafından açılan okulların yerini bizzat Türk devletinin aldığına dikkat çekildi.
"Arap dünyasındaki izleyicileri büyüleyen Türk dizilerinden savaş alanlarına konuşlandırılan son teknoloji TB2 İHA'lara kadar" Türkiye'nin Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Körfez bölgesindeki arttığını belirten rapor, Başkan Erdoğan'ın Filistin'e verdiği destek ile Türkiye'nin Arap kamuoyundaki yankısının arttığına dikkat çekti ve tüm bunların Türkiye'nin, bölgedeki ayak izinin büyüdüğünü işaret ettiğini vurguladı.
TÜRKİYE SÖMÜRGECİ FRANSA'YI SOLLADI
Türkiye'nin Arap ülkeleriyle ticaret hacminin 2005'ten 2022'ye kadar 9 milyar dolardan 46 milyar dolara fırladığı belirtilirken Kuzey Afrika'da Cezayir ve Mısır'ın Türkiye'nin en önemli ticaret ortakları olduğu belirtildi. Öte yandan Türkiye'nin 2023'te Cezayir'de 5 milyar dolarlık yatırım hedefine ulaşarak Fransa'yı geride bıraktığı belirtildi.
SAĞLIK TURİZMİNDE MERKEZ
Türkiye'nin ayrıca, Libya, Almanya ve Rusya'da hastaların ilgisini çeken bir sağlık turizmi merkezi olduğuna dikkat çeken raporda, Kovid-19 pandemisi sırasında da Ankara'nın önemli bir oyuncu olarak sahneye çıktığı ve 7 Ekim'den bu yana Gazze'ye yönelik tıbbi yardımları ile bölgedeki etkisini artırdığı belirtildi.
EĞİTİMDE TÜRKİYE TERCİH EDİLİYOR
Türkiye'nin eğitim konusunda bir merkez haline geldiği belirtilirken uluslararası öğrencilerin Türkiye'yi geçmişe göre çok daha fazla tercih ettiğine dikkat çekildi.
AFRİKA: SÖMÜRGECİ ANLAYIŞ DEĞİL YAKINLIK VE DAYANIŞMA
Chaillot Raporu'nda Türkiye'nin Afrika'daki etkisinin son 20 yılda büyük ilerleme kaydettiği vurgulandı. Türkiye'nin kıtayla ilişkilerinde Afrika ülkeleri ile yakınlık ve dayanışmanın vurgulandığı belirtilirken "coğrafi konum, sömürgeci olmayan tarih algısı ve Müslüman çoğunluklu ülkelerde dini bağlara dikkat çekildi.
Türkiye'nin Afrika'daki yatırımlarının bölgeye yönelik faydalarının da giderek arttığına dikkat çeken rapor, Türkiye'nin imajının da bundan olumlu yönde etkilendiğini belirtti.
GÜVENİLİR ORTAK TÜRKİYE
Türkiye'nin Afrika'daki yatırımlarının Çin'e göre daha düşük olduğunu belirten rapor, Ankara'nın güvenilir bir müttefik olarak konumlandığına dikkat çekti.
TÜRKÇE HIZLA YAYILIYOR
Ankara'nın Afrika ile ekonomik bağlarının altyapı, endüstriyel tesisler, enerji üretimi ve konaklama gibi çeşitli sektörleri kapsadığı belirtilirken bu şekilde kıtada Türkçe'nin de hızla yayıldığı belirtildi ve "Havayolları şu anda 36 ülkede 45 destinasyona hizmet veriyor. Sahra altı Afrika ülkeleri ile ekonomik ilişkiler son on yılda gelişti." ifadelerine yer verildi.
DRONE DİPLOMASİSİ
Türkiye'nin Sahra Altı Afrika'daki faaliyetlerinin güvenliği de kapsayacak şekilde genişlediğini belirten Chaillot Raporu, savunmada "drone diplomasisinin" kullanıldığını vurguladı.
SOMALİ'YE GİDEN İLK LİDER
Türkiye'nin sömürgecilik karşıtı imajının Afrika'da güvenilir bir müttefik olarak öne çıkmasını sağladığını belirten rapor, Başkan Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan'ın 2011'de çatışmaların sürdüğü Somali'ye düzenlediği ziyaretin, büyük ilgi gördüğünü belirtti. Raporda, Başkan Erdoğan'ın 20 yılda bölgeyi ziyaret eden ve Afrikalı olmayan ilk lider olduğu belirtilirken bu hamlenin büyük bir dayanışma ve yakınlık jesti olarak görüldüğü belirtildi.