Yaşa takılanlara emeklilik yolunu açacak planlama da ilk olarak kapsam üzerinde çalışılıyor. 8 Eylül 1999 evvel sigortalı olup prim ve sene koşulunı sağlayanlara yönelik çalışmada; eksik zamanı olanların, değişik kurumlarda çalışması bulunanların, borçlanmayla girişini Eylül 1999 evveline çekenlerin hali da karara bağlanacak.
VEDAT BİLGİN MÜJDEYİ VERDİ
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) probleminin çözümü amacıyla ilişkiler hızlanırken, Çalışma ve Sosyal Emniyet Bakanı Vedat Bilgin'in "Ne Finlandiya, ne Almanya, kendi modelimizi uygulayacağız" dediği belirtildi. Ankara'da emeklilikte yaşa takılanlara (EYT) dair çözüm trafiği hızlandı. EYT Platformu üyelerinden meydana gelen bir heyet, önceki gün Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ile bir araya gelerek EYT'nin bu senenin sonuna kadar halledilmesi amacıyla söz aldı.
EYT Platformu Üyesi Mehmet Ali Çelik, görüşmelerin olumlu geçtiğini belirterek, "EYT içinde bulunan, stajından aylık bağlama oranına, doğum borçlanmasından Bağkur prim borçlanmasına kadar tüm hususları anlatarak çözümünü dile getirdik" dedi. Bakan Bilgin'in bu hususta 3 milyon kişilik bir mağdur kesimin olduğunu, bunların 2 milyonunun 4A statüsünde, kalan 1 milyon bireyin de başka statülerde olduğunu belirttiğini izah eden Çelik, şunları söyledi:
"Çözüm noktasında ise sürecin bir noktaya yaklaştığını ve bilhassa bütçe görüşmeleri ardından EYT'nin masaya yatırılıp konunun taraflarıyla görüşüldükten sonra çözüme kavuşturulacağını ifade etti. Aralık ayı amacıylade mutlaka konunun çözüleceğini dile getirdi. Bakan Bilgin'in sözleri, EYT'liler amacıyla bir müjdedir."
EYT İÇİN TARİH
Genel çerçeveye bakıldığında EYT'li grubu 8 Eylül 1999 evvel ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlamış, sene ve prim koşulunı tamamlamasına karşın yaş koşulu getirildiği amacıyla emekli olamamış sigortalılar oluşturuyor.
Bu tarihten evvel sigortalı olanların işe giriş tarihine göre 5000 ile 5975 arası prim gününü tamamlamaları gerekiyor. Hem de yaş dışında kadınlarda 20, erkeklerde 25 sene sigortalılık zamanı koşulu bulunuyor.
Bu şarta bakıldığında 8 Eylül 1999 itibariyle kadınlar bağlamında 20 senelik vakit 2019'un Eylül'ünde dolmuş durumda. Erkekler için ise 2022'ye göre 1997 senesi ve evvel sigortalı olanlar amacıyla 25 sene sonuçlanmış durumda. Bu noktada bu koşulu sağlayanların hangi şartlarda emeklilik hakkı kazanacağı ehemmiyet kazanıyor.
Yani primini ve senesini dolduranların diğer şarta bakılmaksızın emekli edilmeleri şeklinde bir beklenti bulunurken; belli bir yaşın üzerinde olanlara emeklilik verilmesi, 20-25 senelik prim, kademeli emeklilik gibi pek çok formül de konuşuluyor.
EYT NEDİR?
"Emeklilikte Yaşa Takılanlar" açılımına sahip olan EYT, Sosyal Güvenlik Kurumu'nun sigortalı çalışma hayatına sahip olan kişilerin emekli olabilmeleri bağlamında öne sürdüğü şartlardan biri olan yaş koşulunu hedeflemektedir.
Bu kapsamda emekli olabilmek amacıyla SGK doğrultusundan belirlenmiş olan başka iki koşulu (sigortalılık süresi, prim ödemesi) gerçekleştiren vatandaşlar, yaş koşulunU yerine getirmedikleri takdirde emekli olamamaktadırlar.
EYT başlığı altında oluşturulan çalışmalar, 8 Eylül 1999 tarihinde evvel sigorta girişine sahip olan kişilerin emekli olup olamamaları ile direkt olarak alakalı olan yaş şartını ve buna bağlı olarak da başka şartları değerlendirmektedir.
AK Parti hükümeti, bu sene içinde EYT'li vatandaşların mağduriyetlerinin giderilmesi hedefi ile çalışmaların yürütüleceğine ilgi çekmiştir.
EYT DÜZENLEMESİ NASIL OLACAK?
Prim ödemelerini ve sigortalı olma sürelerini tamamlayan vatandaşlar, yıllar evvel belirlenmiş olan SGK emeklilik şartları sebebi ile emekli olamamaktadırlar.
Emekli olma başlığı altında belirlenmiş olan yaş şartını sağlamadıkları amacıyla yıllardır beklemede olan milyonlarca vatandaş, bu yıl bağlamda masaya yatırılacağı belirtiler EYT düzenlemelerinin nasıl yapılacağını, kimleri kapsayacağını merak ediyorlar.
EYT düzenlemelerinin nasıl yapılacağına dair şimdilik resmi bir açıklama paylaşılmadı. Fakat kulislerden gelen verilere göre başka şartları sağlamalarına karşın yaş şartını sağlayamadıkları amacıyla emekli olamayan vatandaşlar amacıyla şu formüllerin üstünde durulduğu düşünülüyor:
· Üçüncü Formül: Emekliliğe kalan yıl kapsamında maaştan kesinti yapılacak ve erken emekli olması sağlanacak.
· Dördüncü Formül: Erkekler ve kadınlar amacıyla ayrı ayrı belirlenmiş olan yaş sınırlarına kadar maaş kesintisi yapılacak. Yaş koşulu sağlandığında kesintiler sona erecek.
YAŞ SINIRI GELİR Mİ?
9 Eylül 1999 yasası ile eş güdümlü erkekler amacıyla işe giriş tarihine göre 44 ile 58 yaş arasında sınır getirildi. Kadınlarda ise bu sınırlar işe giriş tarihine göre 40'tan başlayıp 55'e kadar gidiyor. Dolayısıyla şu anda EYT'li olarak 9 Eylül 1999 evvel sigortalı olanlar amacıyla işe giriş tarihine göre bu yaşlarda emekli olma olanağı bulunuyor.
20-25 YIL BEKLENİYOR
Burada kadınlar bağlamında 20, erkekler amacıyla de 25 sene sınırı da var. Bu süreler kadınlar amacıyla tamamlandı fakat erkekler bağlamında bilhassa 1998 ve ardından sigortalı olanlar amacıyla şimdilik dolmadı.
EYT yasası ile yaşı bekleyenlere emeklilik yolu açılırken, bir yaş sınırının da gelebileceği üstünde duruluyor. Kadınlarda 50, erkeklerde ise 52 yaş sınırının gelmesi seçenekler arasında bulunuyor. Ancak bu sınırların farklılaşması da söz hususu olabilir.
