EYT hakkında son gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, EYT hakkında son dakika açıklamada bulundu. Bilgin, "Şu anda yaş şartını kaldırırsak, prim gün sayısı ve hizmet süresi tutan yaklaşık 1.5 milyon kişi var" ifadelerine yer verdi. Aynı zamanda işverenler için tazminat yükü hakkında destek sinyali verdi. Peki EYT'den ilk kimler yararlanacak? EYT'den kimler emekli olabilecek? İşte merak edilenler!
Emeklilik için yaşı bekleyenlere yönelik düzenlemede önemli detaylar belli oldu. Meclis'te bütçe sunumu yapan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, ilk kez sayı verdi.
EYT düzenlemesi kimleri kapsayacak? Yıl-prim şartı nasıl olacak?
SON DAKİKA Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Bilgin: "(EYT düzenlemesi) Yaptığımız düzenleme herkesi kapsayan bir düzenleme, sınır koyan bir düzenleme değil. EYT'de yaptığımız düzenleme şartları herkesi kapsayacak. EYT'de 1999 öncesi 5000 prim gün şartını değiştirmiyoruz." açıklamasında bulundu.
Düzenlemenin Aralık ayı içerisinde Meclis'e sunacaklarını aktaran Bilgin, "Şu anda yaş şartını kaldırırsak, prim gün sayısı ve hizmet süresi tutan yaklaşık 1.5 milyon kişi var" dedi.
Şartları taşıyanların yüzde 87'sinin özel sektörde çalıştığını söyleyen Bilgin, işverenlerin toplu emeklilik taleplerinin oluşturacağı yüksek kıdem tazminatı yükümlülüğü endişelerine de yanıt verdi.
TAZMİNAT KOLAYLIĞI İÇİN 2 FORMÜL
Bilgin, "Resesyona giden dünyada biz bunu nasıl yapacağız diyorlar.
Kimse endişe etmesin bu sorun Meclis'te çözülmüş olacak" diye konuştu. İşverenler, bu kapsamda uygun maliyetli kredi desteği ve tazminat imkanı gibi taleplerini dile getirmişti. Bu talepler değerlendirilerek karar verilecek.
KİMLER KAPSAMDA?
8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olup prim ve yıl şartını tamamlayanlara yasayla emeklilik yolunun açılması bekleniyor. Eğer yaş şartı kaldırılır ve ek bir şart da getirilmezse 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlardan işe giriş tarihine göre 5000 ile 5975 gün arasında primi bulunanlar, kadınsa 20, erkek ise 25 yılı tamamlamışsa emekli olabilecek.
Emekli Sandığı ve Bağ-Kur'da ise kadınlarda 20 tam yıl (7200 gün), erkeklerde 25 tam yıl (9000 gün) hizmeti tamamlamak yeterli olacak. Prim ve yıl şartlarını tamamlayamayanlar, şartları sağladıklarında emekli aylığına kavuşacak.
YIL ŞARTINDA SON TARİH 8 EYLÜL 2024
EYT'li kadınların tamamı 20 yıllık süreyi doldurmuş durumda.
EYT'DE SON DURUM NE: EYT dernekleri Mecliste! En düşük EYT'li maaşı, Yaş şartı, Prim günü...
Erkekler için 25 yıllık süre ise 2022'ye göre 1997 yılı ve öncesinde sigortalı olanlar için tamamlanmış durumda. EYT'li erkeklerin tamamı 8 Eylül 2024 tarihinde 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracak.
Bu tarihten sonraya ise sadece hâlâ prim günü eksik olanlar kalacak.
PRİM EKSİĞİ VARSA NE YAPILACAK?
Yıl şartını tamamlayıp prim günü eksiği olanlar eğer şartları sağlıyorsa borçlanma da yapabilecek. Borçlanma imkanı sadece askerlik ve doğumlarla sınırlı değil.
Doktora veya uzmanlık öğrenim dönemi, avukatlık stajı, yurt dışındaki görev, grev ve lokavtta geçen süreler de borçlanılabiliyor.
Gurbetçiler de yurt dışı borçlanması yapabiliyor.
Ancak borçlanma tutarları yeni yılla birlikte asgari ücret artışı oranında artacak. Bu nedenle borçlanmayı bu yıl bitmeden yapanlar avantajlı olacak.
Borçlanmanın gerekip gerekmediğini görmek için Aralık ayında düzenlemenin detaylarının açıklanması beklenebilir. Borçlanma yapıp ihtiyacı olmadığını anlayanlar da emekli aylığı bağlanmadan önce başvurup iade alabilir.
NE KADAR ÖDENİYOR?
Doğum ve askerlik borçlanmasında en düşük ve en yüksek tutarlar, brüt asgari ücret üzerinden hesaplanıyor. En az tutar aylık olarak brüt asgari ücretin yüzde 32'si kadar oluyor.
Bu da şu an için 2 bin 70 lira 72 kuruş. Yani 1 aylık borçlanma için en az 2 bin 70 lira ödeniyor.
En çok da bunun 7.5 katına kadar ödeme yapılabiliyor. Günlük borçlanma tutarı da en düşük 69,02 lira. En çok da günlük 517,68 lira ödenebiliyor.
İHYA DA YAPILABİLİR
Doğum ve askerlik borçlanması primleri tamamlamak için öne çıkarken, Bağ-Kur'lular için 'ihya' formülü de var.
Aralarında esnafın da olduğu Bağ-Kur'lulardan prim borcu bulunanlara 2008, 2015, 2018 ve 2021 yıllarında çıkarılan düzenlemelerle önemli bir imkan sağlandı.
Bu düzenlemeyle prim borçları silinirken, borçlu döneme ait hizmet süreleri donduruldu.
Prime ihtiyacı olanlara, dondurulan bu günleri ihtiyaç halinde ihya ile yeniden kazanabilme yolu da açıldı.
EYT düzenlemesi kapsamındaki Bağ-Kur'lulardan prim günleri eksik olanlar eğer geçmişte dondurulan hizmet süresi varsa bunları ihya edebilecek.