EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) ile ilgili bu yıl çok önemli adımlar atıldı ve milyonlarca kişiye emeklilik hakkı verildi. Ancak emekliliği kıl payı kaçıranlar için 1999-2000 arası ve 2008 sonrası için kademeli emeklilik formülü gündeme geldi. EYT düzenlemesiyle birlikte 1999 öncesi işe girişi olanlar büyük sevinç yaşarken bu tarihi kaçıran kişiler de bulunuyor. EYT yasasından prim süresi yetersiz olduğu için kısmi emeklilik hakkından yararlanamayan kişiler için ise başka seçenekler konuşuluyor.
EYT yasası kapsamı dışında kalan ve emeklilik hakkını kıl payı kaçıran kişiler, kademeli emeklilik beklentisi içerisine girdi. Şu anda yürürlükte olan düzenlemeye göre, kısmi emeklilik için kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaş şartı bulunmaktadır.
Ancak, emeklilik şartlarının 1999 öncesine dönmesi durumunda, 3600 prim gün sayısını dolduran vatandaşlar 50-55 yaş aralığında emekli olabilme hakkına sahip olacaklardı.
EYT yasasına göre emekliliği bir gün kaçıran kişiler, 17 yıl daha çalışmak zorunda olduğundan kademeli emeklilik taleplerini dile getirdi.
Özellikle 2000 sonrası işe girenler, kademeli emeklilik sistemi müjdesini bekliyor.
EYT'ye takılan kişilerin 2023 yılı başından itibaren 'kademeli' olarak emeklilik hakkı elde edebilmesine yönelik bir düzenleme üzerinde çalışılmaktadır. Bu düzenleme, EYT'yi kaçıranların emeklilik hakkını biraz olsun geri kazanmalarını sağlamayı amaçlamaktadır.
YASAYA GÖRE ŞARTLAR
Meclis'te kabul edilen ve 3 Mart'ta yürürlüğe giren yasa ile 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı çalışmaya başlayanların emekliliğinde yaş koşulu kaldırıldı.
Söz konusu tarihten önce çalışmaya başlayanlardan, yaş dışındaki koşulları sağlayanlar hemen emekli olabiliyor.
EYT'li SSK'lılarda 5000–5975 gün ve kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresi aranıyor.
Bağkur'lu ve Emekli Sandığı'na tabi erkekler 9000, kadınlar 7200 prim gününü tamamlayarak emekliliğe hak kazanıyor.
EYT'DE GEREKEN GÜNLER
SSK'lı kadınlar: 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 – 5975 gün arası.
SSK'lı erkekler: 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 – 5975 arası.
Bağkur'lu kadınlar: 7200 gün.
Bağkur'lu erkekler: 9000 gün.
Emekli Sandığı'na tabi kadınlar: 7200 gün. m Emekli Sandığı'na tabi erkekler: 9000 gün.
3600 GÜN İÇİN GEÇERLİ DEĞİL
8 Eylül 1999'dan öncesi için yaş şartı aranmasa da 3600 günle emeklilikte yani kısmi emeklilikte yaş şartı devam ediyor. Yürürlükte olan mevzuata göre kısmi emeklilik için kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş şartı aranıyor.
Kısmi emeklilikte EYT şartları 1999 yılı öncesine dönseydi 3600 prim gününü dolduran vatandaşlar da 50 ila 55 yaş şartını sağladıklarında emekli olma hakkı kazanacaktı. Peki mevcut durumda yaştan emeklilik için ne gibi şartlar aranıyor
15 YIL SİGORTALILIK
Eksik prim günüyle yaştan emeklilik, hangi tarihte ilk defa sigortalı olarak işe başlandığına göre değişiyor.
Sigortalı işe giriş tarihi 8 Eylül 1999'dan önce olan erkek ve kadınlar, 3600 prim günü ve 15 yıl sigortalılık şartıyla emekli olabiliyorlar.
1999'dan önce işe başlayanlarda bu iki koşulun yanı sıra yaş koşulu da aranıyor.
8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olarak çalışmaya başlamış olup, üç koşulu 2014 yılından sonra yerine getirebilen erkekler 60, kadınlar 58 yaşında emekli olabiliyor.
EN DÜŞÜK SSK'LI OLANDA
15 yıl sigortalılık ve 3600 prim günüyle emeklilik hakkından yararlanabilmek için SSK'lı olmak gerekiyor.
Ancak, daha önce Bağkur ya da Emekli Sandığı'na tabi çalışmış olanlar son 1261 günde SSK'lı olarak çalışırsa 15 yıl sigorta ve 3600 gün primle emekli olabilirler.
BAĞKUR'DA 5400 GÜNE ÇIKIYOR
8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlamış olan Bağkur'lu esnafta normal emeklilik için kadınlarda 20 yıl (7200 gün), erkeklerde 25 yıl (9000 gün) prim gerekiyor.
SSK'da olduğu gibi Bağkur'da da kısmi emeklilik var ama burada prim 5400 güne çıkıyor.
8 Eylül 1999'dan önce çalışmaya başlamış olup da 5400 prim gününü tamamlayan Bağkur'lu kadınlar 56, erkekler ise 58 yaşında emekliliğe hak kazanıyor.
1999-2008 ARASINDA DURUM
Kısmi emeklilikte işe giriş tarihi prim sayısını ve yaş şartını belirliyor. 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arasında çalışmaya başlayan SSK'lılarda yaştan emeklilik 4500 gün prim ile mümkün oluyor.
Bu tarihler arasında işe giren SSK'lıların 4500 günle emekli olabilmesi için 25 yıl sigortalılık süresini tamamlamaları ve kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşını doldurmaları gerekiyor.