takvim.com.tr
Çalışanların en önemli haklarından biri olan kıdem tazminatı, belirli şartlar sağlandığında istifa eden çalışanlara da ödenebiliyor. Ancak bu hakka ulaşmak için yasa gereği bazı kriterlerin yerine getirilmesi gerekiyor. İşte kıdem tazminatı almanın istisnai yolları ve detaylar...
Kıdem Tazminatında Yeni Rakamlar
Kıdem tazminatı, çalışanın son brüt maaşı üzerinden hesaplanıyor. Bu brüt maaşa yıl içinde alınan düzenli ödemeler de dahil ediliyor.
Yeni yılda maaşlara yapılacak zamlarla kıdem tazminatındaki artışlar şöyle:
10 Yıl Çalışan Asgari Ücretli:
Mevcut durumda 198.506 TL olan kıdem tazminatı, 59.574 TL artışla 258.081 TL'ye yükselecek.
Her Yıl İçin Artış:
Şu anda her yıl için 20.002 TL üzerinden hesaplanan kıdem tazminatı, yeni yılda 26.005 TL olacak. Bu, yıllık bazda 5.957 TL'lik bir artış anlamına geliyor.
İhbar Tazminatı Nasıl Etkilenecek?
İş Kanunu'na göre ihbar tazminatı, işçinin çalışma süresine göre belirlenen ihbar süreleri üzerinden hesaplanıyor. Brüt maaş üzerinden yapılan bu hesaplama, yeni yılda maaş artışlarına bağlı olarak yükselecek.
2 Haftalık İhbar Tazminatı:
7.863 TL'den 10.223 TL'ye çıkarak 2.360 TL artış gösterecek.
8 Haftalık İhbar Tazminatı:
31.453 TL olan tutar, 40.893 TL'ye yükselerek 9.440 TL artış sağlayacak.
Memur Zammı Kıdem Tavanını Belirleyecek
Kıdem tazminatı tavanı, memur maaş katsayısına göre belirleniyor. Halen 41.828 TL olan tavan, memur zammı %12 olursa 46.847 TL'ye, %13 olursa 47.266 TL'ye çıkacak. Bu, her yıl için damga vergisi kesilmiş en yüksek kıdem tazminatı miktarını da artıracak.
Kimler Kıdem Tazminatı Alabilir?
Türkiye'de kıdem tazminatı alabilmek için bazı temel şartlar bulunuyor:
Aynı işyerinde en az 1 yıl çalışmış olmak gerekiyor.
Çalışanın kendi isteği dışında işten çıkarılmış olması şart. Ancak bazı istisnalar bulunuyor:
Emeklilik Şartlarını Tamamlayanlar:
Yaş dışındaki prim ve yıl şartlarını tamamlayanlar, istifa ederek kıdem tazminatı alabiliyor.
SGK Yazısı Gerekliliği:
Emeklilik şartlarını yerine getirdiğini belgeleyen SGK yazısı, kıdem tazminatı alımında zorunlu.
Emeklilik İçin Yaş Dışındaki Şartlar Önemli
İstifa ederek kıdem tazminatı alabilmenin en önemli istisnası, emeklilik için yaş dışındaki şartları tamamlamış olmaktır. Bu durumda, prim gün sayısını dolduranlar ve varsa yıl şartını karşılayanlar SGK'dan yazı alarak işyerinden tazminat talep edebilir.
Hangi Dönemde Sigortalı Olduğunuza Göre Şartlar
Çalışanların işe giriş tarihine göre kıdem tazminatı alma şartları değişiklik gösteriyor. İşte üç farklı dönem ve bu dönemlerdeki prim koşulları:
1. Dönem: 8 Eylül 1999 Öncesi Sigortalılar
Bu dönemde ilk defa sigortalı olan çalışanlar için en az 3600 prim günü şartı bulunuyor. 10 yıllık primi olan çalışanlar, SGK'dan yazı alarak kıdem tazminatlarını alabiliyor.
2. Dönem: 8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 Arası Sigortalılar
Bu dönemde iki farklı şart söz konusu:
7.000 Prim Günü: Bu şartı sağlayanlar doğrudan kıdem tazminatını alabilir.
4500 Prim Günü ve 25 Yıl Şartı: 4500 prim gününü dolduran ve sigorta başlangıcından itibaren 25 yıl geçen çalışanlar da tazminat hakkına sahip.
3. Dönem: 1 Mayıs 2008 Sonrası Sigortalılar
Bu dönemde prim şartı 7200 güne çıkarıldı. Ancak daha düşük prim günüyle de tazminat alabilmek mümkün:
4600 Gün ile Başlayan Şart: 2008 yılında sigortalı olanlar için 4600 prim günü şartı aranırken, her yıl bu rakam 100 gün artırılarak 2016 yılı ve sonrasında 5400 güne ulaşıyor.
Kısmi Emeklilik ile Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatı için gerekli prim günleri, kısmi emeklilik şartları ile de paralellik gösteriyor:
1999 Öncesi: 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim günü.
1999-2008 Arası: 25 yıl sigortalılık ve 4500 prim günü.
2008 Sonrası: 4600'den başlayıp 5400 güne kadar çıkan kademeli prim şartları.
Kısmi emeklilik ile kıdem tazminatı alınabilirken emekli maaşı için yaş şartının da sağlanması gerekiyor.
