Milyonları ilgilendiren yeni asgari ücret için maraton başlıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, asgari ücret takviminin belirlenmesi için 1 Aralık'ta Türk-İş Başkanı Ergün Atalay ve TİSK Başkanı Özgür Burak Akkol ile görüşecek. Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun ilk toplantıyı önümüzdeki hafta Çalışma Bakanlığı'nda yapması bekleniyor. İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden 5'er üyenin olduğu komisyon, ay sonuna kadar 4 toplantı yaparak yeni ücreti belirleyecek.
4 PARAMETRE ÖNEMLİ
Komisyonun çalışmalarında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın işçi ve işverenler ile yaptığı beklenti araştırmasının sonuçları önemli bir veri olacak.
İşçiler için aylık asgari geçim tutarı da hesaplanarak komisyona taşınacak. Gerçekleşen ve hedef enflasyon verileri değerlendirilirken, bir refah payı da eklenecek. Yeni asgari ücretin ne kadar artacağı, ne kadar süre ile geçerli olacağı, vergi-prim gibi destekler olup olmayacağı Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun çalışmaları sonrasında belli olacak.
HANGİ FORMÜLLER VAR?
2022 yılı enflasyon tahminleri yüzde 65 ile yüzde 73.88 arasında yer alıyor. Temmuz ayında gerçekleştirilen yaklaşık yüzde 30'luk ara zam da dikkate alınarak bir hesap yapılırsa, şöyle bir tablo ortaya çıkabilecek.
- Temmuz artışı dikkate alınarak yüzde 65'lik yıllık enflasyon tahmini yansıtılırsa asgari ücret yüzde 35 artışla 5 bin 500 liradan 7 bin 425 liraya ulaşacak. Bunun üzerine de refah payı eklenecek.
Örneğin; 10 puan ekleme yapılırsa asgari ücret 7 bin 975 lirayı bulacak. 2021'de enflasyon yüzde 36.08, Ocak ayı asgari ücret artışı da yüzde 50.51 olarak gerçekleşmişti. Yani enflasyonun yaklaşık 14.5 puan üstünde bir artış yaşanmıştı. Aynı oranda bir refah payı yansıtılırsa da net asgari ücret 8 bin 223 liraya çıkacak.
- Yüzde 73.88'lik enflasyon tahmini dikkate alınarak aynı formülün uygulanması halinde asgari ücret yüzde 43.88 artışla 7 bin 913 lira 90 kuruşa yükselecek. Refah payı 10 puan olursa asgari ücrette 8 bin 463 lira, 14.5 puan olursa 8 bin 711 lira seviyesine ulaşılacak.
YENİ MODEL NE OLACAK?
Hem Başkan Tayyip Erdoğan hem Çalışma Bakanı Vedat Bilgin, asgari ücrette yeni model sinyali verdi. Bu modelin ne olduğu henüz bilinmiyor ancak tahminler de var.
Ağırlıklı tahmin asgari ücretin yıllık değil 6 aylık belirlenebileceği yönünde. Bu durumda memurlar ve emekliler gibi asgari ücretlilere de Ocak ve Temmuz aylarında maaş artışı yapılabilecek.
VERGİ DESTEĞİ SÜRER Mİ?
Asgari ücrete Ocak'tan itibaren vergi desteği hayata geçirildi. Bu desteğin 2023'te de sürmesi bekleniyor. Ayrıca bir prim desteği olup olmayacağı merak ediliyor.
6 bin 471 lira olan brüt asgari ücretten işçi için 970,65 lira prim ve işsizlik sigortası fonu kesintisi yapılıyor. İşveren SGK payı ve işsizlik sigortası prim kesintisi de bin 132 lira 43 kuruşu buluyor. Eğer asgari ücrete bir prim desteği gelirse yapılacak artışın 2 bin 103 liralık bu kesintilerden karşılanabilecek.
NELERİ ETKİLEYECEK?
Belirlenecek yeni tutar sadece asgari ücretlinin maaşını artırmayacak. İşte yeni asgari ücretin etkileyeceği bazı ödemeler:
- İşsizlik maaşında en düşük ve en yüksek tutarlar yükselecek.
- Asgari ücretle çalışanların kıdem ve ihbar tazminatı yükselecek.
- Asgari ücretlinin hastalandığında aldığı rapor parası artacak.
- Doğum yapan annelere izni sırasında verilen iş göremezlik ödeneğinde en düşük tutar değişecek.
- İŞKUR'un yarı zamanlı çalışan annelere yapacağı ödeme de yükselecek.
- Sosyal yardımlardan yararlanmak kolaylaşacak.
- Sigorta, GSS primleri artacak.
- Borçlanmada en düşük ve en yüksek tutarlar değişecek.
Enflasyon tahmini: % 65
Temmuz artışı: % 30
Zam oranı: % 65 – 30 = % 35
Net asgari ücret: 5.500,35 x % 35 = 7.425,47 TL
% 10 refah payı: 5.500,35 x % 45 = 7.975,50 TL
% 14.5 refah payı: 5.500,35 x % 49.5= 8.223,02 TL
Enflasyon tahmini: % 73.88
Temmuz artışı: % 30
Zam oranı: % 73.88 – 30 = % 43.88
Net asgari ücret: 5.500,35 x % 43.88 = 7.913,90 TL
% 10 refah payı: 5.500,35 x % 53.88 = 8.463,94 TL
% 14.5 refah payı: 5.500,35 x % 58.38 = 8.711,45 TL