Memur ve memur emeklisi yılda iki kez toplu sözleşme zammı ve enflasyon farkı kadar maaşlarına zam alıyor. Yeni yılın ilk zammı ocak ayında yapılacak. Bakan Bilgin tarafından gelen son dakika açıklaması sonrası konu hakkında araştırmalar hızlandı. Peki, emekli ve memur maaşları ne kadar olacak? İşte detaylar...
2023 EMEKLİ VE MEMUR ZAMMI NE KADAR OLACAK?
Canlı yayında açıklamalarda bulunan Bakan Bilgin beklenen memur ve emkli zammı hakkında detayları aktardı. İşte Bakan Bilgin tarafından yapılan açıklamalar;
"İHTİYAÇ OLURSA GEÇEN SENE GİBİ ARA ZAM YAPILABİLİR"
Asgari ücret yüksek belirlendikçe, reel olarak yukarıdaki ücretlerde yüzde 100 artmıyor ama yüzde 60 artıyor. yüzde 70, yüzde 80 artıyor. Aşağıdan yukarıya artıyor. Nitelikli emekte bu artış daha yüksek. Daha düşük usta, işçi asgari ücretin bir kademe üzerinde yer alıyorlar. Türkiye'de enflasyon dizginlenirse asgari ücret reel artışlara tekabül edecek şekilde sürdürülürse ücretlilerin milli gelirden aldığı payı yukarıya tırmandırır.
"MEMUR MAAŞLARINA ENFLASYON ÜZERİNDE ARTIŞ YAPACAĞIZ"
Bizim memur maaşlarıyla ilgili imzaladığımız madde var. Enflasyon farkını toplu sözleşmelerde veriyoruz. Bu sene de enflasyon üzerinde artış vereceğiz. Onu şimdi açıklamayayım. Son ay enflasyonu hesaplandıktan sonra belirleniyor. Aralık ayı enflasyonu açıklandıktan sonra Ocak ayında belli olacak. Aralık ayında enflasyon düşüşü devam edecek. Biz tüm bunları değerlendirerek alım gücünü destekleyecek oranda karar vereceğiz.
"BAĞKUR EMEKLİLERİMİZİN DE MAAŞINA DÜZENLEME YAPILACAK"
En alt düzeyde ücret alan emekliler var. Çok düşük kaldı. Açıklandığı gün fena değildi, enflasyon şartları içinde az kaldı. Bunlar kim? Prim gün sayılarını tamamlamamışlar, daha çok Bağkur'lular. Devlet 'bu insanlarımıza borçlanma imkanı getirelim' demişler. Prim borçlarını bağladıkları emekli maaşından ödenmiş. Bir sosyal destek bu. Bunların sayısı 500 bin civarında. Bunları da biz nasıl sosyal devlet ücretsiz, gelirsiz kimseyi bırakmaz diye bir düzenleme yaptıysa, bunlar da yeniden ele alınarak düzenlenecek.
"EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI ZAM ORANLARI ÇIKINCA BELLİ OLACAK"
En düşük emekli maaşı ne olabilir sorusunu, bütün bu zamlar, oranlar belirlendikten sonra ortaya çıkacak. Emekli maaşları primle ilişkilidir. Kimse prim ödemesin diye muhalefet söylüyor. Bu bağlantıyı ortadan kaldıran bir şey. Biz prim ödeyerek emekli maaşı alıyoruz. Asgari ücretle bunu birbirine karıştırmamak lazım. Prim ödemese de emekli maaşı verelim mantığı sürdürülebilir değil.
Bakan Bilgin duyurdu! EYT'DE DİKKAT ÇEKEN TARİH! ''8 Eylül 1999 öncesi işe başlamak...''
"1999'DAN SONRA İŞE GİRENLER EYT'Yİ KAPSAMAYACAK"
EYT ile ilgili Fuat Bey'in açıklamasını şimdi sizden öğrendim. Tabii biz görüşlerimizi, zaman zaman bir araya gelip paylaşıyoruz. Teknik çalışmaları tamamlanmamış çalışma. EYT deyince 8 Eylül 1999'dan önce işe başlamış olanlar. Bunların bazı istisnaları var. Doğum yapmış hanımların, askerlik yapmış olanların borçlanması var. Birkaç istisnai durumlar var. Onların dışında en çok sorulan soru; prim gün sayım eksik, borçlanabilir miyim? 1999'dan sonra işe girdilerse EYT'yi kapsamayacaktır. Mevcut yasamızda olan haklar devam edecek. Yurt dışında çalışanlar var. Olağanüstü bizim kurumlarımıza müracaat edenler var. Orada da benzer kafa karışıklıkları var. Onlar da 'prim gün sayılarımızı tamamlayalım, emekli olalım' diye kuyruklar oluşturuyor. Onlarda da aynı şey geçerli. EYT 8 Eylül 1999 öncesi işe başlamayı zorunlu kılıyor. Dünyanın neresinde olursanız olun. Aksi takdirde borçlanarak olmaz.
EYT NE ZAMAN AÇIKLANACAK?
Yılın son Kabine Toplantısı 26 Aralık Pazartesi günü Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde gerçekleşecek.
EMEKLİ VE MEMUR ZAMMI DA KABİNE'Yİ BEKLİYOR
Kabine'nin ekonomi gündeminde EYT düzenlemesi, emekli ve memur zammı yer alacak. Başkan Erdoğan, enflasyonun alım gücü üzerinde yarattığı tahribatın giderilmesi yönünde çalışmalar yapılması yönünde hükümete talimatı verdi. Kabine Toplantısı sonrası veya hafta içinde Başkan Erdoğan'ın EYT şartları ile ilgili detayları açıklaması bekleniyor.
ASGARİ ÜCRET ARTIŞI BEKLENTİYİ KARŞILADI MI?
Sendikaların iyi oldu demesini beklemek doğru değil. Türk-İş daha önce açlık sınırını 7 bin 785 lira olarak açıklamıştı. Bu bilimsel olmayan tespitler üzerine yapılmış bir çalışma. Onlar taleplerini güçlendirmek için böyle şeyler yapabiliyorlar. Ama kamuoyunun bunu böyle algılaması oldukça sorunlu oluyor. Kendi pozisyonlarını güçlendirmek için yaptıkları açıklamalar sorunu güçleştiriyor. Sokağın beklentisi ile işçilerin meseleye bakışı farklı.
"İŞÇİLERİMİZİN BÜYÜK ÇOĞUNLUĞU ASGARİ ÜCRETTEN MEMNUN"
Türkiye'deki açlık sınırı, yoksulluk sınırı gibi tartışmalar büyük çoğunluğu bilim dışıdır. Bilimsel araştırma mantığına dayanmamaktadır. Ankara'da 15 marketten alınan fiyatla, Türkiye'nin açlık sınırı algısını yönetmek nasıl bir sorumsuzluktur? Bunu şiddetle reddediyorum. Bizim belirlediğimiz asgari ücret işçilerin büyük çoğunluğu tarafından makul bulunmuş, değerli bulunmuştur. Bugünkü şartlarda verilebilecek asgari ücrettir. Şimdi enflasyon ve kur sabitlenmiş durumda. Enerji fiyatlarında yükseliş yok, hatta bir miktar düşüş var. Asgari ücretin yükselmesinin bütün fiyatlara yansıyacağını söylemek mümkün değil. Bu artış enflasyonu sınırlı derecede etkiler.
EYT KİMLERİ KASPSAYACAK?
8 Eylül 1999'dan önce işe girmeyenler EYT'den yararlanamayacak. Yaş sınırı olmazsa EYT'li sayısı Ocak ayında 2 milyonu geçecek.
İşte asgari ücret zammı sonrası netleşen ödemeler;
İŞSİZLİK MAAŞI
Asgari ücret ile işsizlik maaşında en düşük ve en yüksek tutarlar yükseldi. Son 4 aylık ücret ortalaması üzerinden hesaplanan işsizlik ödeneği, brüt maaşın yüzde 40'ı oranında oluyor, ancak brüt asgari ücretin 80'ini geçemiyor. Bu ücretten sadece damga vergisi kesiliyor. İşsizlik maaşı mevcut asgari ücrete göre en az 2 bin 568, en 5 bin 137 lira. Yeni asgari ücrete göre işsizlik maaşı en az 4 bin 3 lira, en çok 8 bin 6 liraya çıkacak. Damga vergisi kesilmiş olarak işsizin eline en az 3 bin 972 lira, en çok 7 bin 945 lira geçecek.
TAZMİNATLAR
En düşük ihbar ve kıdem tazminatı da asgari ücretle artacak. Halen işten çıkartılan asgari ücretlinin kıdem tazminatı çalıştığı her yıl için 6 bin 471 liradan hesaplanıyor. 1 Ocak'tan sonra işten ayrılan bir çalışana çalıştığı her yıl için en az 10 bin 8 lira kıdem tazminatı ödenecek. Bu tutardan sadece damga vergisi kesilecek. Her yıl için 9 bin 932 lira verilecek. Asgari ücretlinin ihbar tazminatı da 6 aydan az çalışan için 2 bin 543 liradan 3 bin 934 liraya, 6 ay-1.5 yıl çalışan için 5 bin 87 liradan 7 bin 868 liraya, 1.5-3 yıl arası çalışan için 7 bin 631 liradan 11 bin 803 liraya, 3 yıl ve üstünde çalışan için 10 bin 175 liradan 15 bin 737 liraya yükselecek.
İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ
Asgari ücretliler doğum izninde 16 bin 105 lira rapor parası yani iş göremezlik ödeneği alıyor. Hastalananların rapor paraları da günlük yatarak tedavide 107,85, ayakta tedavide 143,80 lira. Bu tutarlar da yükselecek. Yeni asgari ücrete göre annelere doğum iznindeyken devletin ödediği ödenek 24 bin 908 liraya çıkacak. En düşük günlük rapor parası da yatarak tedavide 166,80, ayakta tedavide 222,40 lirayı bulacak.
YARI ZAMANLI ÇALIŞMA ÖDENEĞİ
Doğum izni sonrası isteyen anneler birinci çocuk için 60, ikinci çocukta 120 ve üçüncü çocukta 180 gün süreyle yarım çalışma yapabiliyor. Anneler işverenden yarım maaş alırken, İŞKUR da çalışılmayan sürenin ücretini brüt asgari ücret üzerinden ödüyor. Bu ödemeden damga vergisi kesiliyor. İŞKUR, birinci doğumda 6 bin 421, ikinci doğumda 12 bin 843, üçüncü doğumda 19 bin 265 lira yarı zamanlı çalışma ödeneği veriyor. İŞKUR'un ödeyeceği tutarlar da değişecek. İŞKUR'un ödeyeceği tutar yeni asgari ücretle ilk doğumda 9 bin 932, ikincide 19 bin 864, üçüncüde 29 bin 796 liraya çıkacak.
STAJYER ÜCRETİ
Staj yapan gençlere ödenen en düşük ücret 20'den az personeli olan yerlerde 825,05, daha çok personeli olan yerlerde bin 650 lira. Kalfalık yeterliğini kazanan mesleki eğitim merkezi 12'nci sınıf öğrencilerine ise en az 2 bin 750 lira ödeniyor. Yeni asgari ücrete göre stajyerlere ödenen ücret bin 276-2 bin 552 liraya ulaşacak. Kalfalık yeterliliğini kazananlar ise en az 4 bin 253 lira alacak.
MUHTARLAR
Bu yıl yapılan düzenleme kapsamında muhtar maaşları artık asgari ücretten az olamıyor. Halen muhtarlara en az 5 bin 500 lira verilirken, bu tutar yeni yılda 8 bin 506 lira olacak.
BİREYSEL EMEKLİLİK
Asgari ücretteki artış, BES'e devlet tarafından verilen katkıyı artıracak. Bireysel Emeklilik Sistemi'nde yıllık en çok yıllık brüt asgari ücretin yüzde 30'u kadar devlet katkısı veriliyor. Yeni asgari ücrete göre BES katılımcısı 120 bin 96 lira birikimi için 36 bin 28 lira devlet katkısı alabilecek. Devlet katkısı limiti aşılırsa, aşan katkı payları için takip eden yıllarda devlet katkısı ödenecek. Aynı limit Otomatik BES'te de uygulanacak.
İŞ ARAYANLAR
Sosyal yardım programlarından yararlananlardan çalışabilir durumda olanlardan iş görüşmesine yönlendirilenlere 1 yıl içinde azami 3 defa olmak üzere aylık net asgari ücretin en fazla yüzde 10'una kadar yardım veriliyor. Bu kişilere işe yerleşmesi durumunda, 1 yılda 1 defaya mahsus olmak üzere brüt asgari ücretin 3'te 1'i kadar ödeme yapılıyor. Yeni ücrete göre iş arama yardımı 850,68, işe yerleşme desteği 3 bin 336 liraya yükselecek.
İŞSİZLİK MAAŞI
EN DÜŞÜK
MEVCUT: 2.588,40 TL
YENİ: 4.003,20 TL
FARK: 1.414,80 TL
EN YÜKSEK
MEVCUT: 5.176,80 TL
YENİ: 8.006,40 TL
FARK: 2.829,60 TL
EN DÜŞÜK İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ
AYAKTA GÜNLÜK
MEVCUT: 143,80 TL
YENİ: 222,40 TL
FARK 78,60 TL
YATARAK GÜNLÜK
MEVCUT: 107,85 TL
YENİ: 166,80 TL
FARK: 58,95 TL
DOĞUM İZNİNE ÇIKAN ANNENİN
MEVCUT: 16.105,60 TL
YENİ: 24.908,80 TL
FARK: 8.803,20 TL