2025'e girerken hemen herkesin geliri artacak. Ocak ayında memurların, emeklilerin, sosyal yardım alanların yanı sıra işçilerin de geliri yükselecek.
Asgari ücretlilerin maaşlarında yapılacak artışın geniş bir kesime yansıması olacak. Halen net 17 bin 2, brüt 20 bin 2 lira olan asgari ücretteki artışı Aralık ayında toplanacak Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirleyecek.
Orta Vadeli Program'da 2024 yılı enflasyonu yüzde 41.5 olarak tahmin edilmişti. Asgari ücret, enflasyon artışı yapılır ve bu tahmin yansıtılırsa, net 24 bin 58, brüt 28 bin 303 lira olacak.
Eğer bir de refah payı eklenirse zam oranı daha da büyüyecek. Örneğin; refah payıyla artış yüzde 45'i bulursa asgari ücret net 24 bin 653, brüt 29 bin 3 liraya ulaşacak. Peki bu formüller kime, nasıl yansıyacak? İşte detayları…
* TÜM ÜCRETLER: Yeni asgari ücret tüm çalışanları etkileyecek. Asgari ücretten yüksek kazananların maaşları şirketleri tarafından yeniden belirlenecek. Maaşı artan çalışanların işsizlik, tazminat, iş göremezlik ödenekleri de yükselecek.
* VERGİ AVANTAJI: asgari ücret kadar tutarın vergi dışı olması nedeniyle brüt ücretle çalışanlara avantaj oluşacak. Ücret, maaş geliri elde eden çalışanların vergi dışı bırakılacak kazanç tutarı artacak.
* İŞSİZLİK MAAŞI: Son 4 aylık maaş ortalamasının yüzde 40'ı oranında belirlenen bu maaşta en düşük ve en yüksek tutarlar yeni asgari ücretle artacak. İşsize damga vergisi kesilmiş olarak en az 7 bin 940, en çok 15 bin 880 lira verilirken, bu maaş aralığı artış yüzde 41.5 olursa 11 bin 235-22 bin 470, yüzde 45 olursa 11 bin 513-23 bin 26 lira aralığına ulaşacak.
* KIDEM TAZMİNATI: Maaşlardaki tazminatlara yansıyacak. Yeni asgari ücretle kıdem tazminatında en düşük tutar artacak. Halen çalışılan her yıl için halen en az 20 bin 2 lira (damga vergisi kesilmiş olarak 19 bin 850 lira) ödeniyor. En düşük tutara asgari ücret, en yükseğine memur zammı yansıyacak.
Asgari ücretliye her yıl için ödenecek kıdem tazminatı artış yüzde 41.5 olursa 28 bin 303, yüzde 45 olursa 29 bin 3 lira olacak. Bu formüllere göre damga vergisi kesilmiş olarak her yıl için 28 bin 88 ya da 28 bin 783 lira ödenecek.
* İHBAR TAZMİNATI: Asgari ücretlilerin ihbar tazminatı da artacak. Örneğin; 2 haftalık ihbar tazminatı 7 bin 863 liradan yüzde 41.5 artış formülüne göre 11 bin 126, yüzde 45 artış formülüne göre ise 11 bin 402 liraya çıkacak.
* RAPOR PARASI: Asgari ücretlilerin rapor yani iş göremezlik parası günlük yatarak tedavide 333,38, ayakta tedavide de 444,50 lira. Yüzde 41.5-yüzde 45 formüllerine göre günlük en az yatarak tedavide 471-483, ayakta tedavide 628-644 lira ödenmeye başlanacak.
* ANNENİN İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ: Doğum izninde 112 gün için en az 49 bin 784 lira ödeniyor. Bu paraya da asgari ücret zammı yansıtılacak. Yüzde 41.5-45 artış formüllerine göre en düşük tutarın 70 bin 444-72 bin 186 lira aralığına çıkması bekleniyor.
* YARI ZAMANLI ÇALIŞMA ÖDENEĞİ: Doğum izni sonrası isteyen anneler birinci çocukta 60, ikincide 120 ve üçüncüde 180 gün süreyle yarım çalışma yapabiliyor. İşveren yarım maaş verirken; İŞKUR da çalışılmayan sürenin ücretini brüt asgari ücret üzerinden ödüyor. Bu ödemeden damga vergisi kesiliyor. İŞKUR, her ay için 9 bin 925 lira veriyor. Bu tutar artış formüllerine göre 14 bin 44-14 bin 391 lira aralığına yükselecek.
* STAJYER ÜCRETİ: Staj yapanların en düşük ücreti 20'den az personeli olan yerlerde 2 bin 550, daha çok personeli olan yerlerde 5 bin 100 lira. Kalfalık yeterliğini kazanan mesleki eğitim merkezi 12'nci sınıf öğrencilerine 8 bin 501 lira ödeniyor.
Asgari ücret zammıyla özel sektörde verilecek en düşük ücret formüllere göre düşük personelli yerlerde 3 bin 608-3 bin 697, diğerlerinde 7 bin 217-7 bin 395 lira aralığında bekleniyor. Kalfalık yeterliliğini kazanana verilecek tutar da enflasyon formüllerine göre 12 bin 29-12 bin 326 lira verilecek.
* İŞ ARAMA YARDIMI: Halen sosyal yardım programlarından yararlanıp çalışabilir durumda olanlardan iş görüşmesine yönlendirilenlere 1 yıl içinde azami 3 defa olmak üzere aylık net asgari ücretin en fazla yüzde 10'una kadar yardım veriliyor.
Bu kişilere işe yerleşmesi durumunda, 1 yılda 1 defaya mahsus olmak üzere brüt asgari ücretin 3'te 1'i kadar ödeme yapılıyor. Halen iş arama yardımı bin 700, işe yerleşme desteği 6 bin 667 lira. Bu tutarlar da yükselecek. İş arama yardımı yüzde 41.5-45 formüllerine göre 2 bin 405-2 bin 465 lira olacak. İşe yerleşme desteği de 9 bin 434-9 bin 667 liraya ulaşacak.