Emeklilik, birçok çalışanın hayatının bir döneminde güzel ve rahat bir emeklilik hayali kurduğu bir konudur. Ancak bazı durumlarda, beklenen emeklilik yaşı gelmeden önce emeklilik düşünülmek zorunda kalabilir. İşte bu noktada kısmi emeklilik, çalışanlara belirli bir yaşa geldiklerinde emeklilik primlerini tamamlamamış olsalar bile emeklilik hakkı tanır ve emeklilik sürecini kolaylaştırır. Peki, kimler yararlanabilir? İşte detaylar...
Çalışanlara, tam emeklilik yaşına ulaşmadan emeklilik hakkı tanıyan bu sistem, primlerin tamamlanmasını beklemeden emekli olma fırsatı sunuyor.
Kısmi Emeklilik Nedir?
Kısmi emeklilik, çalışanların belirli bir yaşa ulaştıklarında tam emeklilik hakkına sahip olmadan da emekli olmalarına olanak tanır. Genellikle bu yaş, 60 veya 65 gibi tam emeklilik yaşına yakın bir yaş olarak belirlenir.
Ancak emeklilik sistemi ve kuralları ülkeden ülkeye değişebilir.
Kısmi Emeklilik Nasıl İşler?
Kısmi emeklilik, tam emekli olabilmek için gereken primleri tamamlamamış olsanız bile emekli dönemine girebilir ve emekli maaşı almaya başlayabilirsiniz.
KISMİ EMEKLİ DE YÜKSEK MAAŞ ALACAK
EYT'den primi yetmeyip yararlanamayanlar için kısmi emeklilik seçeneği de bulunuyor. Kısmi emeklilikte aylıklar normal şartlarda emekli olup elde edilecek aylıktan yüzde 25-30 daha düşük oluyor. Ancak kök aylıkları ne olursa olsun 7500 lira aylık bağlanacağı için bir kayıp söz konusu olmayacak.
Temmuz-aralık döneminde enflasyonun artmasıyla beraber 7500 lira olan en düşük emekli aylığı 10 bin liraya kadar çıkacak. Kısmi emekli olan da bu tutarda aylık alacak.
Önümüzdeki günlerde emeklilik yaşının özellikle kadınlarda çocuk sayısına göre esnetilmesi, esnafın emekliliği için prim gün sayısının düşürülmesi gibi adımlar devreye girecek.
İş Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre EYT kapsamında olup da primi yetmeyenler kısmi emeklilik hakkından yararlanabilir.
Kısmi emeklilikte 15 yıl ve 3600 günü dolduranlar daha fazla çalışmadan emekli olabiliyor. Yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60'ı buluyor. Aylık tutarı sigorta başlangıcının 2000'den önce ve sonra olmasına göre değişiyor.
HAK KAZANMA KOŞULLARI
Kısmi emeklilik, belli bir yaşa geldiği halde primini tamamlayamayan sigortalılara yaştan emeklilik hakkı tanınıyor. Yaş haddi işe başlama tarihi ve çalışılan statüye göre değişiyor. Buna göre, 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlar 15 yıl, 3600 günü dolduğunda 50-60 arası değişen yaşı doldurduğunda emekli olabilir.
Bu tarihten sonra çalışmaya başlayanların 4500 günü tamamlaması gerekiyor. Çalışmaya Eylül 1999-30 Nisan 2008 arasında başlayan SSK'lılar 25 yıl sigortalılık 4500 prim günü doldurduğunda kadın 58 erkek de 60 yaşında emekli aylığı alabilir.
Mayıs 2008'den sonra sigortalı olanların primini 1 Ocak 2036'ya kadar 5400 güne tamamlaması koşuluyla 63 yaşında emekli aylığına hak kazanabiliyor.
AYNI TUTARDA GELİR HAKKI
İşsizlik Sigortası Kanunu'na göre 8 Eylül 1981'den önce işe başlayan kadınlarla 8 Eylül 1976'dan önce işe başlayan erkekler 15 yıl sigorta süresi, 3600 günü tamamlayarak emekli olabilir.
Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre 23 Mayıs 2002'de 15 yılkı sigortalılık süresini dolduran kadınlar 50, erkekler de 55 yaşını doldurduysa 3600 gün malullük, yaşlılık, ölüm sigortaları primi ödemiş olanlar istediklerinde emekli olabilir.
