takvim.com.tr
Emekli olanlar ve emeklilik için gün sayanların yanında bir de emekli olmak için alternatif yolları arayanlar var. Özellikle bir süredir 25 yıl evli kalanların emekli olup olamayacakları konusu gündemde yer alıyor. Hiç çalışmadan emeklilik mümkün mü sorusu yanıt buldu. Türkiye'de emeklilik için yaş ve prim şartı bulunuyor. Peki çalışmayan kadınlar emekli olabilir mi? Öncelikle cevabın evet olduğunu belirtelim ve detaylar için sizi haberimizin devamına alalım...
EV HANIMLARI EMEKLİ OLABİLİR Mİ?
Çalışan vatandaşlar bağlı olduğu kurumlara göre emekli olurlar. Peki hiç çalışmamış ev hanımları emekli olabilir mi, nasıl? Ev hanımlarının emekli olabilmeleri için 2 formül öne çıkıyor. Bunlardan birincisi çalışmadan prim ödeyerek emekli olmak. İkincisi ise evde ürettiğini satanlara sigorta kolaylığı.
Ev hanımlarının emeklilikten faydalanabilmeleri için en yakın SGK müdürlüğüne gidip, isteğe bağlı sigorta için başvuruda bulunmaları gerekir. 2008 yılından itibaren isteğe bağlı sigorta kapsamında bulunan kişiler, 4B'li Bağ-Kur'lu olarak değerlendirilir. Bundan dolayı da SSK'lılara göre daha fazla prim öderler.
Fakat daha önceki yıllarda çalışan ama eksik primi olanlar, 3.5 yıldan daha az sürede prim ödemelerini tamamladıkları takdirde SSK'dan emekli olarak görünebilir. Primlerin ücreti ise o senenin asgari ücretine göre belirlenmektedir.
EV HANIMLARI KENDİLERİNE SİGORTA YAPTIRABİLİR
Hiçbir sigortası olmayan ya da çalışmayan ev kadınları 18 yaşından büyük olmaları şartı ile SGK'ya giderek kendilerini sigortalı yaptırabilir.
Bu şekilde her ay prim ödeyerek emeklilik hakkına kavuşabilir, aynı zamanda sağlık hizmetlerinden de ücretsiz yararlanabilir. Üstelik bakmakla yükümlü oldukları kişiler de bu hakkı kullanabilir.
VERGİSİZ ESNAFLIK İMKANI İLE EMEKLİLİK
Evde kendi imkanlarıyla üretim yapan kadınlar için 'esnaf muaflığı' devreye giriyor. Esnaf muafiyet belgesi alanlar, vergi vermiyor, SGK'ya başvurarak da sigortalı oluyor.
EV HANIMLARINA EMEKLİLİK
4A, 4B, 4C olmak üzere üç çeşit emeklilik sistemi bulunur. Kişiler çalışma şekillerine ve konumlarına göre bu üç çeşitten birinden yararlanarak emekli olma imkanı elde ederler. Hiç çalışmayan ancak emekli olmak isteyen ev hanımları için bazı şartların yerine getirilmesi gerekiyor. Sigortalı olarak çalışmamış ya da primleri eksik kalmış ev hanımlarının emekli olabilmeleri için iş kurması, birisine ait bir işyerinde çalışıyor olarak gösterilmesi veya kişilerin borçlanması gerekir. Çalışamayan ev hanımları isteğe bağlı sigorta sisteminden faydalanırlar.
İsteğe bağlı sigorta ile kişiler primlerini kendileri ödeyerek genel sağlık sigortasının sunduğu tüm hizmetlerden yararlanabilir ve bu primler ile emekli olabilir. Ancak isteğe bağlı sigortadan emekli olabilmek için bazı koşulların sağlanması gerekir. Ev hanımlarının emekli olabilmesi için istenen şartlar ise şunlardır:
Sosyal Güvenlik Kurumu ( SGK) ile bir bağının olmaması
50 yaşında veya üzerinde bulunması
Dul, yaşlılık gibi herhangi bir aylık almaması
Bir gelire sahip olmamak
Türkiye'de ikamet etmek
HİÇ ÇALIŞMAYAN BİR KADIN NASIL EMEKLİ OLABİLİR?
Ev hanımları da artık emekli olabilirler. Ev hanımlarına emeklilik imkanı sunan bu sitem için ise belli şartlara sahip olmak gerekiyor. Emeklilikten yararlanmak isteyen ev hanımları için isteğe bağlı sigortalılık yani bir başka deyişle çalışmadan emekli olmanın formülü olarak tanımlanabilir. Emeklilik için üç temel şart ise şu şekilde sıralanabilir;
Prim gününü doldurmak,
Belli bir yaşa gelmek,
Sigortalı olduktan sonra belli bir süreyi tamamlamak.
Birinci şart olan prim gününü tamamlamanın birçok yolu bulunuyor. Bunlardan ilki; bir işyerinde ya da kamu kuruluşunda kayıtlı olarak fiilen çalışmak. İkincisi, kendi namına iş yapmak ve prim ödemek. Üçüncüsü, doğum, askerlik borçlanması gibi gün satın alma yöntemlerini kullanmak. Bunlara alternatif olabilecek bir başka yöntemse çalışmaya gerek olmadan isteğe bağlı sigorta ödemek.
Özellikle çalışma imkânı bulamayan ev hanımlarını doğrudan ilgilendiren bu sistem büyük bir kolaylık sağlıyor. Yine part-time çalışanlar için de günlerini tamamlama imkânı veriyor. Yani ayda 15 gün çalışan birisi bu bağlı sigorta ödeyerek 30'a tamamlayıp emeklilik için avantaj elde ediyor.
Yukarıdaki şartları taşıyorsanız artık kendi sigortanızı yaptırıp emeklilik için prim ödemeye başlayabilirsiniz. Bunun için en yakın Sosyal Güvenlik Kurumu Merkezi'ne bir giriş bildirgesi vermeniz yeterli. Bildirgenin kayıtlara geçtiği gün sizin için emeklilik süresi de başlamış demektir. Birçok konu e-devlet üzerinden de gerçekleştirilebiliyor hatırlatalım.
PRİM ÖDEMEK ŞART!
Emekli olabilmek için her ay belli miktarda prim ödemeniz gerekiyor. Bu durumda kendinize en az asgari ücret olmak üzere bir kazanç belirliyorsunuz. Yani kendi kendinize maaş belirliyorsunuz.
Bu kazancın da yüzde 32'sini prim olarak devlete ödüyorsunuz. Bu primin yüzde 20'si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi (emeklilik için kullanılıyor), yüzde 12'siyse Genel Sağlık Sigortası oluyor.
İşte bu yüzde 12'lik prim size sağlık hizmetlerinden diğer çalışanlar gibi yararlanma hakkı da veriyor. Yani emeklilik için gün ve prim biriktiriyorsunuz hem de sağlık hizmetlerinden sigortalı olarak yararlanıyorsunuz. Üstelik çalışmakla yükümlü olduğunuz kişiler de bu haktan yararlanabiliyor.
Kendinize belirleyeceğiniz kazanç da dediğimiz gibi geçerli asgari ücretle bunun 7.5 kati arasında oluyor. Ne kadar yüksek prim yatırırsanız ilerideki emekli maaşınıza o kadar pozitif katkısı oluyor.
Tabii kendi bütçenizi sarsmayacak şekilde bir kazanç belirlemekte fayda var. Çünkü ödemeler aksadığında sistemin sizi dışarıda tutma ihtimali de bulunuyor.
BAĞ-KURLU OLUYORSUNUZ
İsteğe bağlı sigortada dikkat edilmesi gereken unsurlar bulunmaktadır. Bu şekilde ödenen primler Bağ-Kur sigortası olarak değerlendiriliyor. Yani 1 Ekim 2008 yılından sonra Bağ-Kur kapsamına alındı. Öncesinde SSK isteğe bağlı ödenebiliyordu. Dolayısıyla daha önce bir yerde sigortalı olarak çalışmamış ve sadece isteğe bağlı sigortalı olanlar için Bağ-Kur şartları geçerli.
Bilindiği üzere kurumlar arasında emeklilik açısından da farklar bulunuyor. Eski adıyla SSK (4A) sigortasıyla çalışanlar Bağ-Kur'lu, yani kendi işini yapanlara göre emeklilik şartları açısından daha avantajlı. Bağ-Kur'dan emekli olmak için daha uzun süre prim ödenip daha fazla yaş beklenirken SSK'da bu şartlar daha düşük oluyor.
