Yaşa takılanlara emeklilik yolunu açacak düzenleme heyecanla beklenirken, prim konusu önem kazandı. EYT'liler için prime dayalı model beklenirken, çalışanlar primleri tamamlama telaşına girdi.
ÖNCEKİ RESİMLER İÇİN TIKLAYINIZ
Eksik primi bulunanlara emeklilik yolu olarak borçlanma gösterilirken, hizmet dökümünde S, Ş, K gibi harfler olanların dikkatli olması gerekiyor. Çünkü bu harfler emekliliği ya da sigortayı iptal ettirebiliyor.
HANGİ HARFLER MAAŞI YAKAR?
Sosyal Güvenlik Kurumu, yaptığı denetimler sonucu bazı kriterler çerçevesinde işyerlerini S (Sahte işyeri), Ş (Şüpheli işyeri) ve K (Kontrollü işyeri) harfleri ile kodluyor. 'Ş' harfi, işyerinin şüpheli işyeri kapsamında olduğu ve hakkında denetim/inceleme yapılacağı anlamı taşıyor.
Bir işyerine 'Ş-Şüpheli' kodu konulduktan sonra, bu işyeri hakkında denetim süreci başlatılıyor. Denetim sonucuna göre sahte sigortalı bildirimi yapıldığı tespit edilirse 'Ş' kodu 'S' (sahte işyeri) olarak değiştiriliyor ve bu işyerinden yapılan sahte hizmet bildirimleri iptal ediliyor.
Herhangi bir sorun olmadığı anlaşılırsa 'Ş' kodu tamamen kaldırılıyor ve bu işyerinden yapılan hizmet bildirimleri geçerli kabul ediliyor.
Denetim sonuçlanmadan da bu işyerinden bildirilen sigortalılar, yani hizmet dökümünde 'Ş' harfi bulunanlar emeklilik talebinde bulunabiliyor, aylıkları da bağlanıyor. Ancak denetim sonucunda bildirilen hizmetlerin sahte olması nedeniyle iptal edilmesi sonucu emeklilik hakkını kaybedenlerin aylıkları kesiliyor ve yersiz ödenmiş olan aylıklar geri isteniyor.
SONUCU TAKİP EDİN
'Ş' harfi ile gösterilen işyerlerinden adınıza yapılan bildirimler fiili çalışmanıza dayanıyorsa, endişe edilecek bir durum yok. Eğer bu harfleri görürseniz hemen panik yapmayın. En yakın SGK'ya giderek durumu öğrenebilir, inceleme sonucunu takip edebilirsiniz.
KİMLER BORÇLANMA YAPABİLİR?
EYT'lilerin eksik primleri tamamlamasının en kolay yolu borçlanmadan geçiyor. Borçlanma imkanı sadece askerlik ve doğumlarla sınırlı değil. Doktora veya uzmanlık öğrenim dönemi, avukatlık stajı, yurt dışındaki görev, grev ve lokavtta geçen süreler de borçlanılabiliyor. Gurbetçiler de yurt dışı borçlanması yapabiliyor.
ŞİMDİ NE ÖDENİYOR?
Ancak borçlanmada en düşük tutarlar asgari ücret üzerinden hesaplanıyor. Bu yüzden Ocak ayını beklemeden harekete geçenlerin daha az ödeme imkanı bulunuyor.
Bu yıl bitmeden doğum ya da askerlik borçlanması yapanlar günlük en az 69,02 lira ödüyor. Aylık en düşük borçlanma tutarı da 2 bin 70 lira 72 kuruş seviyesinde bulunuyor. 1 çocuk için 2 yıllık (24 ay) doğum borçlanması yapılırsa, en az 49 bin 697 lira 28 kuruş ödeniyor.
Yine bu yıl bitmeden askerlik borçlanması yapanlar 540 günlük (18 ay) borçlanma için en az 37 bin 272 lira 96 kuruş veriyor. Tüm bu tutarlar, 1 Ocak'tan itibaren uygulamaya girecek yeni asgari ücretle değişecek.
YENİ YIL İÇİN ÖRNEK HESAP
Örneğin; asgari ücretin yüzde 50 artışla net 8 bin 250 lira olması halinde brüt asgari ücret 9 bin 706 lira seviyesine ulaşacak. Bir aylık borçlanma tutarı 3 bin 106 liraya ulaşırken, bin 35 liralık bir fark ortaya çıkacak. Bir çocuk borçlanmasında ödenecek fazla para 24 bin 848 lirayı, askerlik borçlanmasında ise 18 bin 636 lirayı bulacak.
