Yasalarımızda kıdem tazminatının yanında ikinci bir tazminat imkanı da bulunuyor.
Buna da ihbar tazminatı deniliyor. Kıdem tazminatı alabilmek için genel kural olarak işçinin son işyerinde en az bir yıl çalışması ve kendi istek ve kusuru dışında işten çıkartılması gerekiyor.
Burada istifa ederek ayrılanlara tazminat ödenmiyor. Ancak istisnaları var.
Emeklilik, askerlik, kadınlar için evlilik sebebiyle kendi isteği ile ayrılanlar kıdem tazminatlarını alabiliyor.
Yine emeklilik için yaş dışındaki şartları tamamlayanlar da istifa ederek tazminat alabiliyor.
SÜRE KISALIYOR
Kıdem tazminatının dışında işçilerin alabileceği ikinci tazminat türü ise ihbar tazminatı olarak belirleniyor.
İhbar tazminatında işten istifa etseniz de çıkartılsanız da kural değişmiyor.
İhbar tazminatının en önemli özelliği ise iki taraflı olması.
İşverenin de işçinin de iş sözleşmesini feshedeceğini belli bir süre önce karşı tarafa bildirme zorunluluğu bulunuyor.
Bu süreyi de o işyerindeki çalışma zamanınız belirliyor. İhbar tazminatı iki taraf içinde karşı tarafa ayrılmayı bildirme mecburiyeti getiriyor.
Yani istifa edecek bir işçi bunu kıdemine göre belirlenen süreden önce işverene bildirmek zorunda.
İşveren de çıkartacağı işçiye önceden haber vermeli. Eğer bu sürelere uyulmaz ise karşılığında para ödeniyor.
İş Kanunu'nun 17. maddesine göre, ihbar süresine uyulmadığı zaman ihbar tazminatı ödemesi gerekiyor.
İhbar süresi 6 aydan 1,5 yıla kadar olan çalışma süresi için 4 hafta olurken, ödenecek ücret de 1 aylık maaş oluyor.
1.5 yıldan 3 yıla kadar çalışanlar için 6 hafta ve 1,5 aylık maaş, 3 yıldan fazla çalışma için ise 8 hafta yani 2 aylık maaş şeklinde ödeniyor.
Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabiliyor.
Eğer işçi bu sürelere uymadan işten ayrılırsa işverene aynı şekilde ödeme yapıyor.
HESABA DİKKAT
Kıdem ve ihbar tazminat hesaplanırken çalışanların kazançların bakılıyor.
Burada brüt maaş öne çıkıyor. Brüt maaş hesabında ise işçiye ödenen tüm nakit ile ölçülebilir düzenli paralar da kullanılıyor.
Yani brüt maaşı 7 bin lira olan bir işçiye her ay 500 lirada yemek parası ödeniyorsa, ya da başka adlar adı altında düzenli para ödeniyorsa bunlar da kıdem tazminatı hesabında kullanılıyor.
İHBARI KIDEM BELİRLİYOR