Türkiye'nin devrim niteliğinde kararlarından birisi de taşeronda çalışan işçilerin tamamını kamu kadrosuna almak olmuştu. Belediye şirketlerinde çalışanlar belediyelerde devlet kurumlarında çalışanlar ise kamu kurumlarında kadrolu oldular. Böylece kamuda 4D dediğimiz işçi kadrosundaki çalışan sayısı 700 bini geçmiş oldu. Taşerondan gelen işçilerle birlikte tüm kamu işçileri şimdi toplu sözleşme heyecanı yaşıyor.
Bakanlıklar, üniversiteler, hastaneler, il özel idareleri, demiryolları, şeker fabrikaları ve elektrik üretim santrallerinin de aralarında olduğu tüm kamu kurum ve kuruluşlarındaki 700 binden fazla işçiyi ilgilendiren 2021 Yılı Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Protokolüyle ilgili 31 Mayıs'ta başlayan süreç devam ediyor. 2021-2022 dönemindeki zam oranları belli olacak ve işçilerin mali sosyal hakları belirlenecek.
Bunun için ilk görüşme yapılmış ve işçi tarafı tekliflerini sunmuştu. İşçi tarafı Türk-İş ve Hak-İş tarafından temsil ediliyor. İşçi sendikaları ilk görüşmede en düşük brüt ücretin 4 bin 800 liraya yükseltilmesi, 2021-2022 döneminde ilk 6 ay yüzde 20, diğer 6 aylar için enflasyon artı yüzde 3 refah payı talebinde bulunmuştu.
Bu teklif üzerine 8 Temmuz'da hükümet, işçilere brüt ücreti 3577-3750 lira arası olanlara 100 lira, brüt ücreti 3750- 4000 lira arası olanlara 60 lira seyyanen zam ile yılın ilk 6 ayı için yüzde 9, ikinci 6 ay için yüzde 5 artı enflasyon farkı teklif etti.
SÜREÇ NASIL İŞLİYOR
Daha önceki yıllarda olduğu gibi süreç iki tarafın ilk tekliflerini vermesiyle başlıyor. Genelde bu teklifler arasında fark bulunuyor, çünkü işçi tarafı en yüksek noktayı kamu tarafı da alt seviyeyi belirliyor. Sonraki aşamalarda kamu teklifini yukarı çekerken işçi tarafı da geriye doğru bir hamle yapıyor ve orta noktada buluşma sağlanıyor. Bu yılda iki tarafın tekliflerini revize etmesiyle bir orta noktada buluşulacağını bekliyoruz.
FARK KAPANIR MI?
Tekliflere baktığımızda aslında düğümü çözecek noktanın ilk 6 aylık teklif olduğunu söyleyebiliriz. Hükümet burada 6 aylık enflasyon olan yüzde 8.45 oranının biraz üzerinde bir teklif vermiş oldu. İşçiler ise yüzde 20 oranını istiyor. Bu aradaki 11 puanlık farkın iki tarafında revizeleriyle kapanmasını bekliyoruz.
Bu noktaya ilaveten düşük maaşlı olanlara seyyanen zam noktasında da fark bulunuyor. Buradaki revizelerle sonucun alınacağı bekliyoruz. Çünkü asıl fark ilk 6 aylık tekliflerde bulunuyor. Burada yapılacak bir anlaşma sözleşmenin uzlaşı ile biteceğini gösterecek. O yüzden asıl görüşmelerin ilk 6 aylık teklifler üzerinde olmasını bekliyoruz.
İKİNCİ 6 AY DAHA KOLAY ÇÖZÜLÜR
İkinci 6 aya baktığımızda burada aslında benzer bir durum söz konusu olduğunu görüyoruz. İşçiler ikinci 6 aylar için enflasyon oranında zam ve yüzde 3'lük de bir refah payı yani enflasyonun üzerinde yüzde 3'lük bir artış istedi. Hükümet ise yüzde 5 ve oluşacak enflasyon kadar fark önerdi. Burada hükümetin teklifi de farkla birlikte enflasyon kadar çıkıyor. Dolayısıyla burada anlaşmazlık yaşanan kısım yüzde 3'lük refah payında olacak. yapılacak değişikliklerle burada anlaşmanın daha kolay olacağını bekliyoruz.
UZLAŞI HERKESİN YARARINA
Burada görüşmelerin uzaması hem işçi tarafını hem de kamu tarafını mutlu etmeyecektir. Çünkü müzakerelerin yasal olarak 30 Temmuz tarihi itibariyle bitirilmesi gerekiyor. Şu anda bizim Ankara7dan aldığımız bilgilere göre iki tarafta da olumlu bir hava hakim. Bu hafta tüm işçi ve ailelerini memnun edecek bir uzlaşmanın çıkmasını bekliyoruz.
MEMURLAR SEYYANEN ZAMDA ISRARLI
Bu arada kamuda çalışan 4 milyona pakın memur ile 3 milyona yakın memur emeklisinin 2 yıllık sosyal ve mali haklarını belirleyecek toplu sözleşme görüşmeleri de Ağustos ayı ile birlikte başlayacak. Bu görüşmeler sonunda memurların ve memur emeklilerinin önümüzde 2 yıl içinde alacakları 4 ayrı zam oranı ve sosyal hakları belirlenmiş olacak.
Memur-Sen, 6. Dönem Toplu Sözleşme görüşmeleri kapsamında kamu görevlileri için 600 TL seyyanen zam, 2022 için yüzde 21, 2023 için ise yüzde 17 zam talep etti. Memur-Sen Başkanı Ali Yalçın, "5'nci dönem toplu sözleşmenin zararları görülmeli, 600 lira seyyanen zamla kayıplar giderilmelidir. Kamu görevlilerinin maaşlarına/ücretlerine, hakem kararıyla üretilen 5'nci dönem toplu sözleşmenin oluşturduğu maaş-gelir kaybını tazmin etmek amacıyla net 600 lira tutarında seyyanen zam yapılmalıdır." dedi.
BUNDAN SONRA NE OLUR
Memur sendikaları seyyanen zam konusunda öteden beri ısrarcı. Pazarlığın öncelikle bu noktadan başlamasını bekliyoruz. Daha sonra da enflasyon rakamları ve refah payı göz önüne alınarak oranlar değerlendirilecektir.
Burada kamu maliyesi, pandemi şartları ve geçim endekslerinin de masada önemli etkenler olarak duracağını söyleyebiliriz. Burada ortaya çıkacak zam oranlarının özellikle emekliler açısından da önemi büyük.
Çünkü buradan çıkacak zamlar SSK ve Bağ-Kur emeklilerini de bir açıdan ilgilendirmiş olacak. Onlar enflasyon oranında zam alsalar da aradaki makasın açılması bir düzeltmeyi de beraberinde getirebilir.
Önümüzdeki günlerde bu rakamlar üzerinden değerlendirmeler devam edecektir.
Bu arada memurlar sadece mali değil sosyal haklar için de talepte bulunuyorlar. Onlarla ilgili taleplerden bazıları şöyle:
EMEKLİ MEMURLAR NE İSTİYOR?
*Yüzdeli zamlara ilaveten seyyanen zam yapılsın
* Aile yardımı emeklilikte de devam etsin.
* Ücretsiz toplu taşıma için yaş sınırı kaldırılsın.
* Bayram ikramiyesi artışı kurala bağlansın.
* Kamunun eğitim ve dinlenme tesisleri yüzde 50 indirimli olsun.
* Emeklilik için yaşı bekleyenler Genel Sağlık Sigortası'ndan yararlandırılsın.
MEMURLAR NE İSTİYOR?
*Yüzdeli zamlara ilaveten seyyanen zam yapılsın
*Sözleşmeli personel kadroya geçirilsin.
*Gelir vergisi kesintisi yüzde 15 ile sabitlensin.
*Bayram ikramiyesi kamu görevlilerine de ödensin.
*Emekli ikramiyesinin hesabına 1 tam yılı aşan süreler de dahil edilsin.
BİR AÇIKLAMA DA KAMUSEN'DEN
Kamusen Başkanı Önder Kahveci: Konfederasyonumuzla Memur-Sen arasında gerçekleştirilen teknik çalışmalar neticesinde ağırlığı mali ve sosyal haklarda olmak üzere 51 ana konu başlığı ile geçmiş dönemlerde karar altına alınan 40 konu başlığının revize edilmesi olmak üzere toplamda 91 başlıkta uzlaşmaya varıldı.