Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 3600 ek göstergenin ardından sözleşmeli personele, geçici işçilere, 90 bin taşeron işçiye ve EYT'lilere yönelik düzenlemelerin de hayata geçirilmesi için hazırlıklarını sürdürüyor.
Bakan Vedat Bilgin, önceki akşam bu düzenlemelere yönelik önemli detaylar verdi. 550 bine yakın sözleşmeli personelin kadroya alınmasına yönelik düzenlemeyi bu ayın, taşeron işçilere yönelik düzenlemeyi de Kasım ayı sonuna kadar tamamlamayı planladıklarını söyledi.
Bilgin, EYT yönelik düzenlemenin de Aralık'ta Meclis'e geleceğini belirterek, "99 öncesi işe girmiş olanların karşılaştıkları sorunun çözümüne dönük düzenleme hazırlığı içerisindeyiz. Tek tip bir düzenleme olacak" dedi. Düzenlemenin detayları heyecanla beklenirken; pek çok kişi 'Beni de kapsıyor mu, ben de yararlanabilir miyim?' diye soruyor.
EN ÖNEMLİ KRİTER TARİH
Genel çerçeveden bakıldığında EYT'li grubu 8 Eylül 1999 öncesinde ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlamış, yıl ve prim şartını tamamlamasına rağmen yaş şartı getirildiği için emekli olamamış sigortalılar oluşturuyor. Bu kişilerin yeni düzenlemeyle nasıl emekli olacağı bilinmiyor? Ancak prim ve yıl şartını tamamlayanlara yasayla emeklilik yolunun açılması bekleniyor.
1999 ÖNCESİNE DÖNÜLÜRSE
SSK'lıların emekliliğinde Eylül 1999 öncesindeki şartlara göre 5000 prim günü ve kadınlarda 20, erkeklerde 25 yılı tamamlamak gerekiyor. 1999 yılında yasada getirilen şartlara göre de istenen prim gün sayısı işe giriş tarihine göre 5000 ile 5975 arasında bulunuyor.
Emekli Sandığı ve Bağ-Kur'da ise kadınlarda 20 tam yıl (7200 gün), erkeklerde 25 tam yıl (9000 gün) hizmeti tamamlamak gerekiyor.
YIL ŞARTI 2024'E KADAR TAMAM
EYT'li kadınların tamamı 20 yıllık süreyi doldurmuş durumda. Erkekler için 25 yıllık süre ise 2022'ye göre 1997 yılı ve öncesinde sigortalı olanlar için tamamlanmış durumda. EYT'li erkeklerin tamamı 8 Eylül 2024 tarihinde 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracak. Bu tarihten sonraya ise sadece hâlâ prim günü eksik olanlar kalacak.
Eğer yaş şartı kaldırılıp emeklilik için sadece prim ve yılı tamamlamak yeterli sayılırsa, düzenleme yürürlüğe girdiğinde söz konusu şartları sağlayanlar emekli olabilecek. Bu 2 kriteri sağlayamayanlar da şartları sağladıklarında emekli aylığına kavuşacak.
BORÇLANMA İMKANI
EYT'lilerden fazla primi-yaşı olanların avantajlı olduğu bir formül uygulanabileceği de konuşuluyor. Ayrıca prim günü az olanlar da bulunuyor. Bu kişilerin askerlik-doğum gibi borçlanma imkanlarını değerlendirerek primlerini tamamlama imkanı bulunurken, kısmi emeklilikte de yaş şartında değişiklik yapılması beklentileri var.
BAŞLANGIÇ ERKENE ÇEKİLİRSE?
8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olup borçlanmayla işe girişini bu tarihin öncesine çekebilenler de EYT kapsamında yer almak istiyor. Bu kapsamda pek çok talep var.
Sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 sonrasında olup askerlik borçlanmasıyla işe girişi 8 Eylül 1999 öncesine çekebilenler, kendilerinin EYT'li sayılmasını talep ediyor.
Sigortadan önce doğum yapan anneler de bu çocukları borçlanabilme ve prim kazanma hakkı istiyor. Böylece çok sayıda anne de EYT kapsamına girip, çıkarılacak düzenlemeyle emeklilik imkanına kavuşabilecek.
Yine geçmiş yıllarda vergi mükellefi olmalarına rağmen Bağ-Kur kaydı yaptırmayan sigortalılar da bu geçmiş günlerini borçlanarak tescil ettirmeyi talep ediyor.
Bu kişilerin beklentilerinin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği düzenlemenin detaylarının açıklanmasıyla ortaya çıkacak.
Ayrıca staj sigortasıyla çalışma hayatına başlayanlar bu süreleri borçlanarak uzun vadeli sigorta kollarından saydırmak, işe başlangıç tarihlerini de geri çekmek istiyor.
Bu talep kabul görürse, stajını 9 Eylül 1999 öncesinde yapmış ancak çalışmaya daha sonra başlamış olanlar da EYT kapsamına girebilecek. Burada staj sigortasının yapılmış olması en önemli kriter olacak.
