Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'nın toplam rezervleri bu haftaki düşüşün aksine uzun bir süre boyunca rekor üstüne rekor kırdı. Toplam rezervler 157.3 milyar dolara yükseldi.
ALTIN VE DÖVİZ YÖNETİMİ EN STRATEJİK NOKTALARDAN BİRİSİYDİ
Bu durumun ardında Berat Albayrak'ın Hazine ve Maliye Bakanlığı olduğu dönemde hayata geçirilen stratejik vizyonun büyük bir rolü var. Albayrak, görev yaptığı süre boyunca Türkiye'nin küresel ekonomik düzende daha bağımsız bir oyuncu olma hedefinin temel taşlarını attı. Bu dönemde yapılan icraatlar, hem dış ekonomik etkenlere karşı dayanıklılığını artırmayı hem de Türkiye'yi küresel ekonomik sistemde daha bağımsız bir noktaya taşımayı hedefledi. Özellikle Türkiye'nin döviz ve altın rezerv yönetimi, bu stratejik hamlelerin en dikkat çekici örneklerinden birisiydi.
TARİHİ ADIM 2018'DE ATILDI
2018 yılı itibarıyla Türkiye, Merkez Bankası'nın yurt dışında tutulan altın rezervlerini yurda getirmeye başladı. Bu adım, yalnızca Türkiye'nin ulusal altın rezervlerini artırmakla kalmadı, aynı zamanda ülkenin finansal bağımsızlığını güçlendirmeyi amaçlayan bir strateji olarak ön plana çıktı.
2014 yılına kadar Türkiye, 493 tonluk bir altın rezervine sahipti ve bunun büyük bir kısmı (yaklaşık 490 ton) ağırlıklı olarak İngiltere'deki yabancı bankaların kasasında tutuluyordu.
Ancak 2018'de başlatılan yeni stratejiyle birlikte, yurt dışında tutulan altın miktarı hızla düşürüldü ve 2019'a gelindiğinde bu miktar yalnızca 49.4 tona kadar geriledi. 2020 yılından itibaren bir kısmı tekrar yurt dışına gitmiş olsa da, Türkiye'nin altın rezervlerini artırma hedefi bu dönemde ciddi bir ivme kazandı.
2021-2024 yılları arasında Türkiye'nin toplam rezervleri 111.1 milyar dolardan 157.4 milyar dolara yükseldi. Bu dönemde altın rezervlerinin payı belirgin şekilde arttı. Özellikle 2023 yılında altın rezervleri 48.2 milyar dolara çıkarak, Türkiye'nin döviz ve altın rezervlerinde dengeli bir büyüme sağlandı. 2024 yılının ekim ayında ise altın rezervleri 63.8 milyar dolara ulaştı.
Albayrak'ın öncülüğünde yapılan altın rezervi stratejisi, özellikle jeopolitik belirsizliklerin arttığı ve finansal krizlerin derinleştiği bir dönemde, tarihi bir adımdı. Türkiye, dolar ve euro gibi geleneksel rezerv paralara bağımlılığı azaltmak ve alternatif rezerv araçları oluşturmak amacıyla altın rezervlerini artırarak bu sürece aktif bir şekilde katıldı. Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Sabah Gazetesi Yazarı Dilek Güngör, atılan bu adımın çok kutuplu dünyada Türkiye'yi ekonomik bağımsızlık hamlesine bir adım daha yaklaştırdığına vurgu yaptı.
Albayrak döneminde Türkiye'nin dışa bağımlılığını azaltacak başka stratejik yatırımlar da hayata geçirildi. Türkiye, özellikle enerji, teknoloji ve sanayi sektörlerinde yaptığı yerli üretim teşvikleri ile ekonomik bağımsızlık yolunda önemli adımlar attı. Bu yatırımlar, yerli üretimin artırılması ve dışarıdan gelen şoklara karşı daha dayanıklı bir ekonomi oluşturulması amacını güdüyordu.
"HİÇBİR ŞEY ESKİSİ GİBİ OLMAYACAK"
Berat Albayrak'ın kaleme aldığı 'Burası Çok Önemli' kitabında 'Artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak' başlıklı bölümünde enerji konusunda atılacak adımları detaylı bir şekilde ele alınmıştı.
Petrol keşiflerinin yapılması için atılan adımlara ve mücadelelere kitabın bu bölümünde yer veren Albayrak, derin sondaj ve petrol arama seferberliğinin yalnızca denizlerde değil karada da başladığına dikkat çekmişti.
Albayrak döneminde denizlerdeki arama ve sondaj faaliyetleri yürütmek amacıyla Norveç'ten bir gemi satın alındı. Bu gemiye Fatih ismi verildi. 2018 yılında ise ikinci gemimiz olan Yavuz gemisi ülkemize kazandırıldı. Fatih gemisi gibi 6. nesil ileri teknolojiye sahip olan Yavuz gemisi 230 metre uzunluğunda ve 36 metre genişliğindeydi.
Fatih gemisinin Temmuz 2020'de, Tuna 1 kuyusunda başladığı sondaj çalışmaları bir ay sonra meyvesini verdi. 21 Ağustos 2020 Cuma günü 320 milyar metreküp doğal gaz keşfi yapıldığı müjdesini vatandaşlarla paylaşıldı.
Ekim ayında ise bu keşfe 85 milyar metreküp daha eklendi ve tespit edilen toplam rezerv 405 milyar metreküp seviyesine ulaştı. Karada da aynı şekilde rekorlar kırıldı. Bir zamanlar adı terörle anılan Gabar'da günlük petrol üreti 56 bin 700 varile ulaştı Şırnak, Hakkari ve Van'da yeni sahalarda, yeni keşifler ajandaya eklendi.
Türkiye'nin enerjide dışa bağımlılığını azaltmak hedefli çalışmaları yalnızca yurt içinde değil yurt dışında da sürdü. Oruç Reis Araştırma Gemisi'nin Somali'de 6-7 ay sismik arama yapılacağı müjdesi geçtiğimiz aylarda vatandaşlarla paylaşıldı.
STRATEJİK VİZYON FATURALARA DA YANSIDI
Berat Albayrak'ın temellerini oluşturduğu, 2016 stratejik dokümanındaki bu hedefler elektrik ve doğal gaz faturalarına da yansıdı.
