Vatandaşın kamuya olan borçlarına yönelik tarihi yapılandırma yasası hayata geçti. TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen yasa Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın onayının ardından Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yasayla borçların üstü çizilirken; depremzedelere, iş kuranlara destekler sağlanacak, trafik ceza puanları silinecek. İşte detayları:
HANGİ BORÇLAR KAPSAMDA?: Vergi ve prim borçları, trafik, askerlik, nüfus, köprü, otoyol geçiş cezaları, belediyelere olan borçlar, öğrenim kredisi borçları gibi borçlar kapsamda. Burada ana kriter borçların 31 Aralık 2022 öncesine ait olması…
Resmi gazetede yayımlandı! Hangi borçlar yapılandırılacak? Yapılandırmaya nasıl başvurulacak?
NELER SİLİNİYOR?: Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı tahsil dairelerince takip edilen alacaklardan vadesi 31 Aralık 2022'den önce olduğu halde 1 Ocak 2023 itibarıyla ödenmemiş ve tüm tahsil daireleri itibarıyla asli ve feri toplamı 2 bin lira ve altında bulunanların tahsilinden vazgeçilecek. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamından çıkarılan iş yerlerine ilişkin olup ödeme süresi 31 Aralık 2020 veya önceki bir tarih olduğu halde ödenmemiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ve idari para cezası asılları toplamı 500 lirasını aşmayan alacaklar ile tutarına bakılmaksızın bu alacaklara bağlı feri alacaklardan tutarı 10 bin lirayı aşmayanların tahsilinden vazgeçilecek.
ÖDEME AZALACAK: Borçların gecikme zamları, cezaları silinecek. Esas borç ait olduğu döneme göre güncellenerek ödenecek. 1 Kasım 2016'dan önceki dönemler için Yİ-ÜFE'deki aylık değişim oranları, 1 Kasım 2016'dan itibaren ise aylık yüzde 0.75 oranı esas alınacak.
4 YILDA KAPATILABİLECEK: Yapılandırılan borçlar 12, 18, 24, 36 veya 48 eşit taksitte ödenebilecek. Bu durumda Yİ-ÜFE tutarı ile güncellenen borç, 12 eşit taksit için 1,09; 18 eşit taksit için 1,135; 24 eşit taksit için 1,18; 36 eşit taksit için 1,27; 48 eşit taksit için 1,36 katsayısı ile çarpılacak. Bulunan tutar taksit sayısına bölünerek aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı hesaplanacak.
PEŞİNE ÖNEMLİ FIRSAT: Yapılandırılan borcun peşin ödenmesi halinde katsayı uygulanmayacak. Faiz, gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların yüzde 90'ının tahsilinden vazgeçilecek. Eğer borç idari para cezası ise aslından da yüzde 25 indirim yapılacak.
BAŞVURU VE ÖDEME TARİHİ: Başvuruların ilgili idareye 31 Mayıs (bu tarih de dahil) tarihine kadar yapılması gerekiyor. Peşin ödemeler ve ilk taksit için son tarih 30 Haziran. Diğer taksitler ise takip eden aylık dönemler halinde yapılacak. Öngörülen başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini bir aya kadar uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
KREDİ KARTIYLA ÖDENEBİLECEK: Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu'na bağlı tahsil dairelerinin düzenleme kapsamındaki alacakları, kredi kartıyla da ödenebilecek.
MATRAH ARTIRIMI İMKANI: Yasa teklifine eklenen yeni maddeye göre 2022 yılı için yüzde 25 oranından az olmamak üzere matrah artırımı yapılabilecek. 2022 yılı için matrah artırımında bulunan gelir vergisi mükelleflerinden işletme hesabı esasına göre defter tutanlar için 105 bin liradan, bilanço esasına göre defter tutanlar ile serbeste meslek erbabı için 200 bin liradan, kurumlar vergisi mükellefleri için 500 bin liradan az olamayacak.
TESTE GİR BORCU SİLDİR: Aralık 2022 ve öncesi döneme ait Genel Sağlık Sigortası borcu olanlara 31 Ağustos'a kadar bu borçlarını gecikme zammı ve cezasız ödeyebilme imkanı getiriliyor.
Hiç gelir testine girmemiş genel sağlık sigortalıların 31 Temmuz'a kadar gelir testine girmeleri halinde de belirlenecek gelir durumlarına göre tescilleri geriye dönük güncellenecek. Bu sayede teste girilip hane içinde kişi başına düşen gelir 3 bin 336 liradan az çıkarsa, borç silinebilecek.
CEZA PUANLARI SİLİNİYOR: Sürücülerin, alkol, uyuşturucu, drift ve aday sürücülük halleri dışındaki ihlallerden kaynaklanan ceza puanları silinecek. Geri alınan 10 bine yakın ehliyetin iadesi sağlanacak.
GEÇ MUAYENE CEZASI İNİYOR: Araç muayenelerini süresinde yaptıramamış olanlar, 30 Eylül'e kadar bu muayenelerin yapılması şartıyla muayenede gecikilen her ay ve kesri için alınan yüzde 5 fazla yerine Yİ-ÜFE oranları, düzenlemenin yayımı tarihinden sonra ise aylık yüzde 0.75 oranı kullanılarak bulunan tutarı ödeyecek.
GENÇ GİRİŞİMCİYE VERGİ DESTEĞİ: Genç girişimcilere sağlanan kazanç istisnası tutarı, 1 Ocak'tan geçerli olmak üzere, gelir vergisi tarifesinin ikinci diliminde yer alan tutar olarak belirlenecek. İlk defa işe başlayan gelir vergisi mükelleflerinin 3 hesap dönemi kazançlarının yıllık 75 bin lirası gelir vergisinden istisna ediliyor. Söz konusu tutar 2023 yılı için 150 bin liraya çıkarılıyor ve her yıl için Gelir Vergisi tarifesinin ikinci dilimi tutarına paralel artması sağlanacak. Bu düzenleme ile gençlerin bu yıl elde edebileceği vergi avantajı 26 bin 500 liraya ulaşacak.
ÖĞRENİM KREDİSİNE YENİ İMKAN: Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurt Hizmetleri Kanunu'nda yapılan değişikliğe göre, yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla geri ödemesi başlamış veya takip için vergi dairesine bildirilmiş öğrenim ve katkı kredilerinden vadesi geldiği halde ödenmemiş olanların asıllarına vade tarihleriyle 9 Kasım 2022 tarihleri arasında gecikme zammı, Yİ-ÜFE tutarı, katsayı tutarı gibi alacaklar hesaplanmayacak. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tahsil edilen tutarlar iade edilmeyecek.
DEPREMZEDELERE YENİ DESTEKLER
- Kurumlar vergisi mükelleflerinden tek seferlik ek vergi alınacak, depremden etkilenen illerdeki mükellefler kapsam dışında olacak. Mikro ve küçük işletmelerin teknoloji geliştirme bölgeleri ile AR-GE ve tasarım merkezleri muaf olacak.
- Depremden kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babası etkilenen hizmet erbabına, işverenler tarafından 6 Şubat-31 Temmuz tarihlerinde mevcut ücret, prim, ikramiye gibi ödemelerine ilave olarak yapılan ayni yardımlar ile 50 bin lirayı geçmeyen nakdi yardımlar prime esas kazanca dahil edilmeyecek. Bu yardımlar üzerinden gelir ve damga vergisi alınmayacak.
- Depremden etkilenen vatandaşlara, sahibi oldukları konutları ikamet amacıyla bedelsiz olarak tahsis eden konut sahipleri için emsal kira bedeli uygulanmayacak.
- Depremde yıkılan veya ağır hasar gören binalar ile kullanılamaz duruma gelen taşıtlara ilişkin vergi ve katkı payları ile varsa bu alacaklara ilişkin feri alacakları terkin edilecek, taşıtlar üzerindeki vergi dairelerince konulan hacizler kaldırılacak.
- Depremde vefat edenlerin mirasçılarına, sigorta ve emeklilik şirketlerince ve BES'ten yapılan ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapılmayacak. Depremde ölenlerin mirasçılarına veraset yoluyla intikal eden mallar ile bunların eşine, çocuklarına, anne ve babasına işverenlerce yapılan yardımlar, veraset ve intikal vergisinden istisna tutulacak.
