Kadın çalışanların daha erken emekli olması devlet destekleri sayesinde mümkün olabiliyor. Bu şartları taşıyan kişiler EYT'yi beklemesine gerek kalmadan hemen yarın emekli olabiliyor. Kadınların iş yaşamında daha fazla yer alması için sağlanan devlet destekleri, emeklilik yaşı ve şartlarında da etkili olabiliyor. Çocuğun bakımını üstlenen kadınların primi çoğalırken, emeklilik yaşı da öne çekiliyor. Bu durumdaki kadınların 1 Ekim 2008 sonrası çalıştıkları her gün, 1.25 gün olarak hesaplanıyor.
1 Ekim 2008'den sonra
Çocuğun bakımını üstlenen kadınların primi artarken, emeklilik yaşı da öne çekiliyor. 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, emeklilik yaş sınırlarından indiriliyor. Engelli çocuğu olan kadınlara tanınan bu haktan SSK, Bağkur, Tarım SSK, Tarım Bağkur'u ve Emekli Sandığı kanunlarına tabi çalışanlar yararlanıyor.
Evlat edinme durumu
Sadece biyolojik annelerin değil, evlat edinen annelerin de doğum borçlanması hakkı bulunuyor. Kadın sigortalılar, evlat edindikleri 2 yaşını geçmeyen çocukları için doğum borçlanması yapabiliyor. Borçlanma, evlat edinilen tarihten başlıyor. Öte yandan, doğum yaptıktan sonra çocuğunu evlatlık veren anne de doğum borçlanması hakkına sahip.
Staj başlangıcı
Normal şartlarda emeklilik hesabında staj başlangıcı ve stajda geçen süreler dikkate alınmıyor. Ama doğum borçlanmasında bu süreler geçerli. Bu yüzden anneler eğer stajın başladığı tarihten sonra doğum yapmışlarsa bu doğumları 3 çocuğa kadar borçlanabiliyor.
Memur ve esnaf anne
Daha önce sadece SSK'lıların yararlandığı bu hak, memur ve esnaf annelere de tanındı. 2 olan doğum borçlanması sınırı da 3 çocuğa çıkartıldı. Buna göre; sigortalı olduktan sonra doğum yapan anneler, 3 çocuğa kadar borçlanma yapabiliyor. Her çocuk için 720 gün kazanılıyor. 3 çocuk için doğum borçlanması yapanlar, 2 bin 160 gün yani 6 yıl prim kazanabiliyor.
Ev Hanımlarının Emekli Olmasındaki Şartlar Nelerdir?
Normal şartlarda; 2008 yılından sonra çalışmaya başlayan kadınların emekliliği için 7.200 prim gününe sahip olması ve en az 20 yıl çalışma hayatına devam etmesi gerekiyor. Sosyal Güvenlik Kanunu kapsamında, Çalışma hayatına katılmayan veya emekli olacak süre kadar çalışamayan kadınların en önemli sosyal haklardan biri olan emeklilikten yararlanması söz konusu olmuyor. Ancak meclise sunulan yeni yasa tasarısıyla birlikte; kadınların emeklilik prosedüründe değişiklikler meydana gelmeye başlayacak.
06.01.2020 tarih 2/2492 esas no ile TBMM Komisyonu'na sevk edilen yasa teklifine göre en az 25 yıl evli kalmak koşuluyla 50 yaşını doldurduğu halde emekli olamayan ev hanımları emekli olabilecekler. Ancak emeklilik talebinde bulunacak ev hanımlarının yasa tasarısında belirtilen şartlara uygunluk göstermesi gerekiyor.
• Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile herhangi bir bağının bulunmaması• Belirli bir süre SGK sisteminde kaydı bulunanların ise; ev hanımlarına emeklilik kapsamında başvuru yaptığı tarihte herhangi bir kaydının olmaması • 1995 yılı ve öncesinden beri evli olmak (En az 25 yıl evli kalmak)
• 50 yaşını doldurmuş olmak (1970 yılı ve öncesinden doğmak)
• 18 yaşından büyük olmak
• Malullük ve yaşlılık aylığı almamak
• Gelir vergisine tabii olmamak (herhangi bir gelire sahip olmamak) aranılan şartlar içerisinde yer alıyor.
Ev hanımları nasıl emekli olabilecek?
Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunulan yasa tasarısı kapsamında ev hanımları çalışmasa dahi borçlanarak emekli olabilecek. Kadınların borçlanarak emekli olabilmesi için doğum borçlanması ve yurt dışında ikamet edilen veya çalışan sürenin borçlanılması olarak belirlenmiştir. Çalışmayan kadın, daha önce hiç sigortası yapılmadığı ve sigorta primi ödenmediği için sigorta primlerini kendisi ödemesi gerekiyor. Prim ödemelerinin her ay düzenli şekilde SGK'ya ödenmesi, ödemeler tamamlandığında da emeklilik işlemlerinin yapılacağı kişiye hatırlatılır. Çalışmayan kadın, SGK prim borçlarını ödeyerek emekli aylığını almaya başlar.
İsteğe bağlı sigortalı olarak emeklilik
İsteğe bağlı sigortalılık şartları arasında; zorunlu sigortası olmama, bir ay içinde 30 günden az çalışma, 18 yaşını doldurmuş olma ve malullük ile yaşlılık aylığı almama gibi kriterler yer almaktadır. Belirlenen şartlara uygun olan kişilerin sigorta primlerini kendisinin ödemesine izin verilmektedir.
İsteğe bağlı sigortalılık için başvurular kişiye en yakın Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri veya Sosyal Güvenlik Merkezleri üzerinden gerçekleştirilir. İsteğe bağlı sigorta primi, prime esas kazancın taban ve tavan sınırları arasında kalan kısım üzerinden belirlenir. Sigortalı tarafından prime esas kazancın yüzde 32'si ödenir. Bu yüzde 32'lik kısmın yüzde 20'si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi; yüzde 12'lik bölümü ise genel sağlık sigortası primidir.
Yurt dışında yaşayanın da hakkı var
Eğer yasa teklifi 2020 yılında yasalaşırsa 1995 yılı ve öncesinden bu yana evli kalan aynı zamanda 1970 yılı ve öncesinde doğan ev hanımlarının borçlanarak hemen emekli olabileceğine dikkat çekildi. Günümüz koşullarında kadınların hizmet olarak borçlanabilecekleri iki farklı yöntem bulunmaktadır. İlki analık borçlanması olarak en fazla 2.160 gündür diğeri ise yurt dışında çalışılan yada ikamet edilen sürelerdir.
Ne zaman emekli olurum?
08.03.2002 girişliyim. Toplam 3635 prim günüm var. Z.K.
60 yaş ve 7000 prim gün şartlarına tabisiniz. Tam emekli olabilmeniz için bu iki şartın tamamlanmış olması gerekmektedir. Yaştan emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, en az 4500 prim gün ve yine 60 yaş şartları aranmaktadır.
15.10.1970 doğumluyum. Sigorta girişim 01.02.1993, askerliğimi 1990 yılında 18 ay olarak yaptım. Askerliği borçlanırsam ne zaman emekli olurum? M.Y.
25 yıl, 54 yaş ve 5675 prim gün şartlarına tabisiniz. Primi tamamlayarak 54 yaşınızın dolacağı 15.10.2024 tarihinde emekli olursunuz. Ancak 2.5 aylık askerlik borçlanarak 53 yaşınızın dolacağı 15.10.2023 tarihinde yani tam bir yıl önce emekli olabilirsiniz. Askerliğin 2.5 ayını da ödeseniz bir yıl kazanırsınız, hepsini de ödeseniz bir yıl kazanırsınız.
10.05.1979 doğum tarihim, SSK girişim 21.06.1997, askerliğimi 1998 yılında 18 ay yaptım. 5000 gün primim var. Samet U.
İşe başlangıç tarihinize göre 25 yıl, 57 yaş ve 5900 prim gün şartlarına tabisiniz. 57 şartınızdan dolayı 2036 yılından önce emekli olamazsınız. Bu durumda 10.05.2036 tarihine kadar prim gününüzü tamamlayarak bu tarihte emekli olabilirsiniz. Askerlik tarihiniz işe girişten sonra olduğundan borçlanırsanız priminize eklenir ancak yaşınızı geriye çekmez.
12.05.1979 doğumluyum. 1996 sigorta girişliyim. B.G.
İşe girişinize göre 25 yıl, 56 yaş ve 5825 prim gün şartlarına tabisiniz. Emekli olabilmeniz için 56 yaşınızın dolacağı 2035 tarihine kadar 5825 günü tamamlamanız gerekmektedir.